Coraz więcej firm decyduje się na wcześniejsze rozpoczęcie prac nad dokumentacją, by uniknąć stresu i presji czasu tuż przed terminem złożenia formularzy. To rozsądne podejście, zwłaszcza jeśli konieczna okaże się aktualizacja analiz porównawczych ze względu na specyfikę działalności lub sytuację rynkową. Informacja o potencjalnej nierynkowości transakcji pozwoli także na reakcję także w odniesieniu do bieżącego roku podatkowego.
Co ważne, przepisy dotyczące cen transferowych za rok 2024 nie uległy zmianie. Taka stabilizacja sprzyja wcześniejszemu wypełnieniu obowiązków, bez konieczności oczekiwania na dodatkowe wytyczne czy nowe formularze. Warto mieć jednak na uwadze, że – przy braku zmian legislacyjnych – nie należy spodziewać się przesunięcia terminu raportowania. Podatnicy, których rok podatkowy jest zgodny z kalendarzowym, powinni się więc przygotować na to, że jesień upłynie pod znakiem intensywnych prac. Dlatego zachęcamy by już teraz zacząć działania – z korzyścią dla komfortu i jakości przygotowanej dokumentacji.
Ważny fragment
Wyjątek stanowią dokumentacje sporządzane przez podmioty będące mikro lub małym przedsiębiorcą (w rozumieniu ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców) oraz dla transakcji niekontrolowanych z podmiotami z tzw. „rajów podatkowych”.
Zgodnie z przepisami, analiza porównawcza oraz analiza zgodności podlegają aktualizacji nie rzadziej niż co 3 lata, chyba że zmiana otoczenia ekonomicznego w stopniu znacznie wpływającym na sporządzoną analizę uzasadnia dokonanie aktualizacji w roku zaistnienia tej zmiany. Ostatnie lata pokazały, że takie sytuacje nie są rzadkością. Pandemia COVID-19 czy inwazja Rosji w Ukrainie wpłynęły na wiele sektorów gospodarki, prowadząc m.in. do zaburzeń w łańcuchach dostaw, wzrostu cen oraz napięć na rynku energetycznym.
Również bieżący rok – 2025 – może przynieść nowe wyzwania, np. w postaci ceł handlowych wprowadzonych przez USA. Tego rodzaju wydarzenia mogą oddziaływać na różne branże w różnym stopniu -dlatego warto każdorazowo ocenić czy zmiany w otoczeniu ekonomicznym miały wpływ na działalność danej spółki.
Jeśli tak – konieczna może być wcześniejsza aktualizacja analizy, nawet jeśli od jej przygotowania nie minęły jeszcze 3 lata. Aktualność wyników analiz jest o tyle istotna, iż ich wyniki szczegółowo prezentowane są w składanych formularzach TPR, a wszelkie rozbieżności w zakresie rezultatów transakcji mogą skutkować ryzykiem ich uznania za nierynkowe.
2. Terminy raportowania w zakresie cen transferowych za rok 2024
Z uwagi na stabilizację w obszarze legislacji i brak zmian w przepisach czy w treści formularza TPR-C, nie należy się spodziewać przesłanek, które uzasadniałyby wydłużenie terminu w zakresie raportowania za rok 2024, a więc należy liczyć się z tym, że termin będzie zgodny z ustawowym. Lokalna dokumentacja cen transferowych powinna zostać sporządzona do końca 10 miesiąca, informacja TPR (zawierająca także oświadczenie, o którym mowa poniżej) do końca 11 miesiąca po zakończeniu roku podatkowego, natomiast dokumentacja grupowa powinna zostać sporządzona w terminie do końca 12 miesiąca po zakończeniu roku podatkowego.
3. Połączony formularz TPR i oświadczenie o sporządzeniu dokumentacji
Obecnie oświadczenie dotyczące cen transferowych stanowi część formularza TPR, podatnicy składają zatem jeden wspólny dokument zawierający wszystkie wymagane informacje o podatniku i transakcjach.
Treść aktualnie obowiązującego oświadczenia o sporządzeniu dokumentacji cen transferowych składa się z dwóch zasadniczych elementów. Podatnik oświadcza, że:
- sporządził lokalną dokumentację cen transferowych zgodnie ze stanem rzeczywistym
oraz
- ceny stosowane w ramach transakcji objętych tą dokumentacją są ustalone na warunkach, które ustaliłyby między sobą podmioty niepowiązane (tj. rynkowych).
Treść oświadczenia składanego po raz pierwszy za rok 2022 uległa zmianie względem treści oświadczenia składanego za lata 2019-2021, zawiera bowiem dodatkowo deklarację sporządzenia dokumentacji zgodnie ze stanem rzeczywistym.
Obecnie oświadczenie dotyczące cen transferowych stanowi część formularza TPR, podatnicy składają zatem jeden wspólny dokument zawierający wszystkie wymagane informacje o podatniku i transakcjach. Informacja o cenach transferowych (zawierająca oświadczenie) musi zostać podpisana przez:
- osobę fizyczną – w przypadku podmiotu powiązanego będącego osobą fizyczną,
- osobę upoważnioną przez przedsiębiorcę zagranicznego do reprezentowania go w oddziale – w przypadku podmiotu powiązanego będącego przedsiębiorcą zagranicznym posiadającym oddział działający na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
- kierownika jednostki (w rozumieniu ustawy o rachunkowości), a w przypadku, gdy jednostką kieruje organ wieloosobowy – przez wyznaczoną osobę wchodzącą w skład tego organu.
Dopuszczono również możliwość złożenia podpisu przez pełnomocnika będącego adwokatem, radcą prawnym, doradcą podatkowym lub biegłym rewidentem.
Ważny fragment
W naszej ocenie istotnym aspektem jest formalne przygotowanie się podatników do złożenia formularza. Należy upewnić się, że dla wyznaczonej przez Zarząd osoby do podpisania formularza zostało zarejestrowane pełnomocnictwo UPL-1 do podpisywania deklaracji podatkowej składanej za pomocą środków komunikacji elektronicznej. Osoba podpisująca formularz powinna posiadać kwalifikowany podpis elektroniczny, zawierający polski numer PESEL. Nie jest dopuszczalne podpisywanie formularza TPR profilem zaufanym. Szczególnie w przypadku zagranicznych członków zarządu może okazać się zatem konieczne dopełnienie czasochłonnych formalności. Zalecamy zatem dokonanie jak najszybszej weryfikacji w tym zakresie, szczególnie jeśli w Zarządzie Spółki w ostatnim czasie wystąpiły zmiany osobowe.
TPR za rok 2024 składany jest w formacie xml poprzez portal elektroniczny Ministerstwa Finansów lub poprzez bramkę e-Deklaracje. Formularz dostępny w formie interaktywnej na stronie Ministerstwa Finansów umożliwia wypełnienie online i pobranie wypełnionego xml, weryfikację poprawności, wykonanie podglądu i wizualizacji dokumentu, a na końcu podpisanie i wysłanie podpisanego formularza.
4. Transakcje z podmiotami z tzw. „rajów podatkowych” za rok 2024
Nawet gdy podatnik nie działa w grupie podmiotów powiązanych, może dojść do sytuacji, w której sporządzenie dokumentacji cen transferowych okaże się koniecznością. Obowiązek ten dotyczy bowiem również podmiotów, realizujących transakcje z firmami posiadającymi siedzibę w państwach stosujących szkodliwą konkurencję podatkową, tzw. „rajów podatkowych” (w tym także powiązanych). Jednym z często pojawiających się jest np. Hongkong, który bywa istotnym partnerem w transakcjach handlowych.
Obowiązkiem sporządzenia dokumentacji objęte są wszystkie transakcje przekraczające wartość:
- 2,5 mln PLN w przypadku transakcji finansowych,
- 500 tys. PLN w przypadku pozostałych transakcji.
Dokumentacje dla transakcji z podmiotami niepowiązanymi z rajów podatkowych nie muszą zawierać analizy cen transferowych (która jest natomiast obowiązkowa dla powiązanych podmiotów rajowych), natomiast ich obligatoryjnym elementem jest uzasadnienie gospodarcze transakcji, w szczególności opis spodziewanych korzyści ekonomicznych, w tym podatkowych, wynikających z transakcji realizowanych z podmiotem rajowym.
By uniknąć niedopełnienia obowiązków, zalecamy zatem zweryfikowanie list swoich kontrahentów biorąc pod uwagę kraj ich siedziby.
Ważny fragment
Należy pamiętać, że polska lista krajów stosujących szkodliwą konkurencję podatkową, opublikowana w Rozporządzeniu Ministra Finansów w sprawie określenia krajów i terytoriów stosujących szkodliwą konkurencję podatkową w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych, różni się od listy unijnej – i jest od niej szersza. W odniesieniu do lat podatkowych rozpoczynających się po 31 grudnia 2024 r. należy stosować Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 18 grudnia 2024 r., dla lat poprzednich – Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 28 marca 2019 r. Z nowego wykazu obowiązującego od 2025 roku skreślone zostało Księstwo Andory, jednakże w przypadku występowania transakcji z tym państwem w roku 2024 – powinny one podlegać udokumentowaniu.
5. Nieodpłatne świadczenia, a rynkowość transakcji
Szczególną uwagę należy zwrócić na istotne zapisy dotyczące możliwości uznania za rynkowe nieodpłatnych świadczeń. Na potrzeby oświadczenia podmiotu, które jest częścią formularza TPR, w przypadku otrzymania nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie rzeczy lub praw, lub innych świadczeń w naturze stanowiących przychód, ceny transferowe uważa się za ustalone na warunkach, które ustaliłyby między sobą podmioty niepowiązane, jeżeli przychód ten został dla celów podatkowych wykazany zgodnie z zasadą ceny rynkowej. Ustawa doprecyzowuje zatem, iż podpisanie oświadczenia o rynkowości transakcji jest możliwe w przypadku, w którym dokonano rozpoznania przychodów podatkowych z tytułu nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie otrzymanego świadczenia w wysokości rynkowej.
Na potrzeby przygotowania dokumentacji i przed podpisaniem oświadczenia, należy zatem zweryfikować czy w podmiocie nie wystąpiły nieodpłatne świadczenia (np. często pojawiające się nieodpłatne poręczenie czy gwarancja otrzymana od podmiotu powiązanego), a jeśli tak – to czy została ona stosownie rozpoznana w kalkulacji podatku dochodowego.
Czytaj więcej: Ceny transferowe: bieżące regulacje w pigułce [KOMPENDIUM]