Od 1 stycznia 2021 r. do Ustawy CIT został wprowadzony przepis zobowiązujący niektórych podatników do sporządzenia dokumentacji cen transferowych, jeśli rzeczywisty właściciel ma miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową. W efekcie jeżeli wartość transakcji z danym kontrahentem przekracza 500 000 PLN rocznie, trzeba z dochowaniem należytej staranności upewnić się, że nie jesteśmy zobowiązani do sporządzenia dokumentacji cen transferowych (art. 11o Ustawy CIT).

Weryfikacja rzeczywistego właściciela przy transakcjach powyżej 500 tys. zł

Zgodnie z obowiązującym od 1 stycznia 2021 r. art. 11o ust. 1a Ustawy CIT, ustawodawca do sporządzenia lokalnej dokumentacji cen transferowych (dokumentacja CT) zobowiązał także podatników, którzy dokonują jakiejkolwiek transakcji z podmiotem, którego rzeczywisty właściciel ma miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową oraz wartość tej transakcji za rok podatkowy, a w przypadku spółek niebędących osobami prawnymi – za rok obrotowy, przekracza 500 000 PLN.

Przez rzeczywistego właściciela należy rozumieć podmiot, który spełnia łącznie następujące warunki:

  • otrzymuje należność dla własnej korzyści, w tym decyduje samodzielnie o jej przeznaczeniu i ponosi ryzyko ekonomiczne związane z utratą tej należności lub jej części,
  • nie jest pośrednikiem, przedstawicielem, powiernikiem lub innym podmiotem zobowiązanym prawnie lub faktycznie do przekazania całości lub części należności innemu podmiotowi,
  • prowadzi rzeczywistą działalność gospodarczą w kraju siedziby, jeżeli należności uzyskiwane są w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Ważny fragment

Zatem zgodnie z nowym przepisem, jeżeli rzeczywisty właściciel kontrahenta ma miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową oraz wartość transakcji przekracza 500 000 zł, podatnik jest obowiązany do sporządzenia dokumentacji CT.

Wykaz krajów i terytoriów stosujących szkodliwą konkurencję podatkową został uregulowany w Rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 28 marca 2019 r (dalej: Rozporządzenie). Zgodnie z tym Rozporządzeniem szkodliwa konkurencja podatkowa jest stosowana w systemach podatkowych w następujących krajach oraz terytoriach:

  1. Księstwo Andory;
  2. Anguilla – Terytorium Zamorskie Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej;
  3. Antigua i Barbuda;
  4. Sint-Maarten, Curaçao – kraje wchodzące w skład Królestwa Niderlandów;
  5. Królestwo Bahrajnu;
  6. Brytyjskie Wyspy Dziewicze – Terytorium Zamorskie Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej;
  7. Wyspy Cooka – Samorządne Terytorium Stowarzyszone z Nową Zelandią;
  8. Wspólnota Dominiki;
  9. Grenada;
  10. Sark – Terytorium Zależne Korony Brytyjskiej;
  11. Hongkong – Specjalny Region Administracyjny Chińskiej Republiki Ludowej;
  12. Republika Liberii;
  13. Makau – Specjalny Region Administracyjny Chińskiej Republiki Ludowej;
  14. Republika Malediwów;
  15. Republika Wysp Marshalla;
  16. Republika Mauritiusu;
  17. Księstwo Monako;
  18. Republika Nauru;
  19. Niue – Samorządne Terytorium Stowarzyszone z Nową Zelandią;
  20. Republika Panamy;
  21. Niezależne Państwo Samoa;
  22. Republika Seszeli;
  23. Saint Lucia;
  24. Królestwo Tonga;
  25. Wyspy Dziewicze Stanów Zjednoczonych – Terytorium Nieinkorporowane Stanów Zjednoczonych;
  26. Republika Vanuatu.

Prawdziwa „mina”: domniemanie rzeczywistego właściciela

Od razu rodzi się pytanie, skąd podatnik ma wiedzieć, że rzeczywistym właścicielem jego kontrahenta jest podmiot z siedzibą w „raju podatkowym”. Na potrzeby powstania obowiązku w zakresie sporządzenia dokumentacji CT ustawodawca ustanowił domniemanie, że rzeczywisty właściciel ma miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową, jeżeli kontrahent dokonuje w roku podatkowym lub roku obrotowym rozliczeń z podmiotem mającym siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową. Przy ustalaniu tych okoliczności podatnik lub spółka niebędąca osobą prawną są obowiązani do dochowania należytej staranności. (art. 11o ust. 1b Ustawy CIT).

Ważny fragment

Oznacza to, że podatnicy aby chronić się przed niedopełnieniem obowiązku sporządzenia dokumentacji CT powinni badać, czy istotni (transakcje pow. 500 tys. PLN rocznie) kontrahenci nie dokonują rozliczeń z podmiotami w „rajach podatkowych”. Jednocześnie jeżeli uzyskamy informację, że nasz kontrahent dokonał takiej transakcji, np. zakupił za kilka tys. PLN licencję na program od firmy z Hongkongu, domniemywa się, że rzeczywistym właścicielem jest podmiot z „raju podatkowego” i obowiązek sporządzenia dokumentacji na nas ciąży.

Wydaje się zatem, że podatnik może obalić to domniemanie, a tym samym nie sporządzać dokumentacji CT, jeśli zweryfikuje, że rzeczywisty właściciel nie ma siedziby w raju podatkowym. Aby dokonać jednak takiej weryfikacji w sposób prawidłowy należy dochować należytej staranności. Koniecznym rozwiązaniem w tym przypadku może okazać się wewnętrzne uregulowanie czynności dokonywanych celem ustalenia rzeczywistego właściciela naszego kontrahenta w formie wewnętrznej procedury należytej staranności.

Skorzystaj z naszych usług w zakresie: Procedury podatkowe
Dowiedz się więcej

Co na to projekt objaśnień podatkowych w zakresie cen transferowych?

Ministerstwo Finansów na swojej stronie internetowej zamieściło informacje w sprawie konsultacji podatkowych projektu objaśnień podatkowych w zakresie cen transferowych: domniemanie i należyta staranność (Projekt z 2 marca 2021 r.). W projekcie MF wskazuje między innymi, że:

  • dla podważenia domniemania konieczne jest wykazanie okoliczności przeciwnej, tj. tego, że rzeczywisty właściciel nie jest podmiotem z siedzibą w „raju podatkowym”,
  • dla dochowania należytej staranności przy dokonywaniu transakcji z podmiotami niepowiązanymi, niezależnie od miejsca ich rezydencji, wystarczające jest pozyskanie przez podatnika oświadczenia wiedzy od drugiej strony transakcji, z którego wynika, że ta druga strona transakcji nie dokonuje żadnych rozliczeń, w roku podatkowym podatnika, z podmiotem rajowym.

Jednakże zwracamy uwagę, że uzyskanie oświadczenia może okazać się niemożliwe jeśli kontrahent dokonał już transakcji i nie ma żadnego interesu biznesowego w tym, aby przekazać podatnikowi takie informacje. Tym samym wypełnienie obowiązków w praktyce może wymagać działania przed zawarciem umowy – w czasie, w którym kontrahent ma najsilniej zarysowany interes współdziałać w wypełnieniu wymogów compliance.

  • w relacjach z podmiotami powiązanymi dochowanie standardu należytej staranności wymaga, poza uzyskaniem oświadczenia, weryfikacji informacji otrzymanych od podmiotu powiązanego, przykładowo obejmujących analizę źródeł takich jak: dokumentacja cen transferowych (local file, master file); informacja CbC; sprawozdanie finansowe wraz z raportem oraz opinią biegłego rewidenta; struktura właścicielska; opinia przedstawiciela zawodu zaufania publicznego (np. biegły rewident, adwokat, doradca podatkowy).

Nowe przepisy rozszerzają do absurdu obowiązki w zakresie sporządzenia dokumentacji CT. Istnieje jednak alternatywna droga (zamiast sporządzania dokumentacji CT dla niemal wszystkich istotnych transakcji) w postaci zweryfikowania rzeczywistego właściciela kontrahenta. Wszystkie czynności, których podatnik dokona celem zbadania, czy rzeczywisty właściciel nie ma siedziby w „raju podatkowym”, warto uporządkować w wewnętrznej procedurze należytej staranności.

WSPOŁAUTOR: Łukasz Kacprzyk, Senior Konsultant, Bieżące doradztwo podatkowe

Porozmawiajmy o Twoich wyzwaniach

Świadczymy usługi w zakresie Procedury podatkowe

Skontaktujemy się z Tobą w najbliższym dniu roboczym aby porozmawiać o Twoich potrzebach i dopasować do nich naszą ofertę.

Skontaktuj się

Skontaktuj się

Poproś o kontakt

Niniejsza publikacja została sporządzona z najwyższą starannością, jednak niektóre informacje zostały podane w formie skróconej. W związku z tym artykuły i komentarze zawarte w „Newsletterze” mają charakter poglądowy, a zawarte w nich informacje nie powinny zastąpić szczegółowej analizy zagadnienia. Wobec powyższego Grant Thornton nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek straty powstałe w wyniku czynności podjętych lub zaniechanych na podstawie niniejszej publikacji. Jeżeli są Państwo zainteresowani dokładniejszym omówieniem niektórych kwestii poruszonych w bieżącym numerze „Newslettera”, zachęcamy do kontaktu i nawiązania współpracy. Wszelkie uwagi i sugestie prosimy kierować na adres jacek.kowalczyk@pl.gt.com.