O formularzu PIT-2 zrobiło się głośno w styczniu 2022 za sprawą zmian podatkowych i „nowego ładu”, ale wygląda na to, że to nie koniec i od stycznia 2023 formularz ponownie wprowadzi sporo zamieszania w działach kadrowo-płacowych. Czy pracownicy i pracodawcy są przygotowani do nadchodzących zmian i wiedzą jak prawidłowo posługiwać się nowym formularzem?
Z TEGO TEKSTU DOWIESZ SIĘ:
- Jakich 8 oświadczeń i wniosków zawiera nowy wzór formularza PIT-2, który zacznie obowiązywać od 1 stycznia 2023 roku.
- Jaki wpływ będzie miało złożenie poszczególnych oświadczeń i wniosków z PIT-2 na wysokość miesięcznych zaliczek na podatek.
- Skąd pobrać 9 wersję druku PIT-2 na rok 2023.
Do końca 2022 roku formularz PIT-2 składali wyłącznie pracownicy etatowi, którzy wnioskowali tym samym, aby dany zakład pracy stosował przy naliczaniu miesięcznych zaliczek na podatek kwotę zmniejszającą, wynikającą z tzw. kwoty wolnej. Od lipca tego roku kwota miesięcznej ulgi podatkowej wynosi 300 zł i przy złożonym formularzu PIT-2 pomniejsza naliczany przez pracodawcę podatek.
W związku ze zmianami w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, które zaczną obowiązywać od 1 stycznia 2023, ustawodawcy postanowili nie tylko dostosować wzór formularza PIT-2, ale rozbudowali go na tyle, że będzie on zawierał szereg innych oświadczeń, mających wpływ na naliczany przez zakłady pracy (lub innych płatników) podatek od wynagrodzenia i otrzymywane przez podatników świadczenia.
Jakie oświadczenia będzie zawierał nowy wzór formularza PIT-2?
1. Wniosek o zastosowanie kwoty zmniejszającej podatek (wynikającej z kwoty wolnej od podatku)
Tu kryje się najwięcej zmian względem trwającego roku. Od stycznia 2023 nie tylko pracownicy, ale również inni podatnicy, będą mogli złożyć do płatnika wniosek o stosowanie kwoty zmniejszającej. Będą to m.in. osoby wykonujące usługi na podstawie umowy o dzieło, zlecenie, kontraktu menadżerskiego czy przyjmowane na praktyki absolwenckie. Do tej pory w/w podatnicy mogli skorzystać z odliczenia dopiero na etapie rocznego rozliczania deklaracji podatkowej.
Drugą zmianą jest możliwość złożenia wniosku do więcej niż jednego płatnika (maksymalnie 3) – jeśli zdecydujemy się na korzystanie z 1/24 kwoty zmniejszającej (150 zł) lub 1/36 (100 zł). Wydaje się, że z rozwiązania będą korzystać osoby wykonujące pracę na kilku mniejszych etatach, które nie są w stanie w jednym zakładzie skorzystać z pełnej kwoty zmniejszającej 300 zł (ponieważ naliczany podatek jest zbyt niski), zatem mogą podzielić ją na kilka zakładów pracy. Trzeba jednak pamiętać, że zgodnie z zapisami ustawy podatkowej można złożyć PIT-2 w tej części u kilku płatników, o ile są spełnione następujące warunki:
- łączna kwota pomniejszenia stosowana przez wszystkich płatników w danym miesiącu nie przekracza kwoty stanowiącej 1/12 kwoty zmniejszającej podatek (300 zł) oraz
- w roku podatkowym podatnik za pośrednictwem płatnika nie skorzystał w pełnej wysokości z pomniejszenia kwoty zmniejszającej podatek, w tym również gdy złożył wniosek o niepobieranie zaliczek w danym roku podatkowym, o którym mowa w art. 31c updof.
Tak jak w minionych latach, zakład ubezpieczeń społecznych wypłacający emerytury i renty, rolnicze spółdzielnie produkcyjne, organy wypłacające świadczenia z Funduszu Pracy i FGŚP, będą stosowały kwotę zmniejszająca z automatu. Podatnik, który chce zrezygnować ze stosowania kwoty zmniejszającej u w/w płatników musi złożyć wniosek o rezygnację ze stosowania pomniejszenia.
2. Oświadczenie o zamiarze preferencyjnego opodatkowania dochodów z małżonkiem lub jako osoba samotnie wychowująca dziecko
Należy zwrócić uwagę, że sam zamiar rozliczenia przychodu z małżonkiem lub jako osoba samotnie wychowująca dziecko nie rodzi obowiązku złożenia tego oświadczenia. Najczęściej oświadczenie składa pracownik, którego dochód w danym roku przekroczy I próg podatkowy (obecnie 120 000 zł), a którego małżonek/dziecko nie uzyskują żadnego dochodu lub uzyskują niewielki dochód. Po złożeniu tego oświadczenia pracodawca przez cały rok podatkowy nalicza podatek w wysokości 12%, nawet po przekroczeniu 120 000 zł dochodu.
Oświadczenie to do tej pory pracownik miał obowiązek składać w każdym roku podatkowym. Informacje dodatkowe zawarte na formularzu PIT-2 sugerują jednak, że w nowej odsłonie złożone raz oświadczenie będzie obowiązywać w latach kolejnych, aż do momentu odwołania go przez pracownika.
3. Wniosek pracownika o zastosowanie podwyższonych kosztów uzyskania przychodu
Podwyższone koszty uzyskania przychodu, zgodnie z ustawą o PIT, mogą mieć zastosowanie u pracownika, gdy jego miejsce stałego lub czasowego zamieszkania położone jest poza miejscowością, w której znajduje się zakład pracy, i podatnik nie uzyskuje dodatku za rozłąkę. Zwracamy jednak uwagę, że sformułowanie „zakład pracy” należy najczęściej rozumieć przez miejsce wykonywania pracy.
U pracownika, który nie złoży wniosku, podstawę opodatkowania pomniejsza się o 250 zł (podstawowe koszty uzyskania), natomiast u osób, które złożą wniosek, zastosowanie ma pomniejszenie o 300 zł.
4. Oświadczenia w sprawie dodatkowych zwolnień podatkowych
- Ulga dla osób, które powróciły z zagranicy i przeniosły miejsce zamieszkania do Polski
- Ulga dla osób wychowujących 4 dzieci (czytaj więcej: Zwolnienie podatkowe dla rodzin wielodzietnych – ulga 4+)
- Ulga dla pracujących seniorów, czyli osób, które nabyły prawo do emerytury, ale nie otrzymują jej
W celu zapoznania się z warunkami, jakie należy spełnić, aby z danej ulgi skorzystać, najlepiej sięgnąć bezpośrednio do ustawy o podatku dochodowym (art. 21 ust. 1 punkt 152-154).
Pracownik, który złoży oświadczenie, korzysta ze zwolnienia podatkowego do osiągnięcia progu 85 528 zł przychodu. Pracodawca nie nalicza podatku od przychodów korzystających ze zwolnienia do w/w kwoty.
5. Wniosek o niestosowanie ulgi dla młodych – dla osób do 26 roku życia
Z ulgi dla młodych, czyli zwolnienia z opodatkowania kwoty 85 528 zł przychodu, korzystają z automatu osoby do osiągniecia 26 roku życia. Jeśli młody pracownik chce, aby podatek był naliczany od jego przychodu, musi złożyć wniosek o niestosowanie ulgi.
Zachęcamy do przeanalizowania swojej sytuacji szczególnie tych młodych pracowników, którzy zmieniają w trakcie roku swoje miejsce pracy, w przypadku których mogłoby się okazać, że u poprzedniego pracodawcy wykorzystali cały limit 85 528 zł.
Więcej: Ulga dla młodych – zerowy PIT do 26 roku życia
6. Wniosek o niestosowanie pracowniczych kosztów uzyskania przychodu
Osoby, które uzyskują przychody z kilku etatów, mogą rozważyć, czy u któregoś z pracodawców złożyć wniosek.
7. Wniosek o rezygnację ze stosowania 50% kosztów uzyskania przychodu
50% koszty uzyskania przychodu mają najczęściej zastosowanie do wynagrodzeń osób wykonujących działalność twórczą, uzyskujących przychody z przeniesienia autorskich praw do stworzonych utworów. Złożenie wniosku mogą rozważać osoby, które mają prawo do zastosowania 50% kosztów, ale z przyczyn indywidualnych chcą z tego prawa zrezygnować (np. w poprzednim zakładzie pracy przekroczyli roczny limit kosztów autorskich, który wynosi obecnie 120 000 zł).
8. Wniosek w sprawie niepobierania zaliczek na podatek
To jedyna część dokumentu PIT-2, którą w razie wnioskowania należy składać każdego roku. Wniosek może złożyć zarówno pracownik, jak i zleceniobiorca czy wykonujący dzieło, jeśli jego dochód – czyli podstawa opodatkowania – nie przekroczy w danym roku 30 000 zł.
Ustawodawca wskazuje, że pracownik wypełnia tylko te części dokumentu, w zakresie których składa oświadczenia. Nie ma zatem konieczności wypełniania wszystkich jego części.
Ważny fragment
Podczas wprowadzania zmian podatkowych w bieżącym roku pojawiały się propozycje zmian przepisów, nakładające na pracodawcę obowiązek informowania pracownika o możliwych do złożenia oświadczeniach podatkowych. Od pomysłu jednak odstąpiono. Na ten moment pracodawca nie ma więc obowiązku wyjaśniania pracownikom zawiłości i skutków składanych oświadczeń podatkowych. Być może słusznie, bo niejednokrotnie lepszym wyborem byłby doradca podatkowy. Niemniej czy pracownicy poradzą sobie z prawidłowym wypełnianiem formularza bez wsparcia kogoś, kto taką wiedzą dysponuje? Faktem jest, że pracownicy będą musieli baczniej zwracać uwagę na swoją indywidualną sytuację i skutki składanych oświadczeń – bo te mogą przynieść niespodzianki przy rozliczeniu rocznym.
Nową wersję druku PIT-2(9), obowiązującą od 1 stycznia 2023 roku, można pobrać z oficjalnej strony Ministerstwa Finansów tutaj.
Podstawa prawna: Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1128 z późn. zm.).
![Składki ZUS od wszystkich umów zlecenia od 2025 r.? [WYLICZENIA]](https://grantthornton.pl/wp-content/uploads/2024/01/view-through-the-glass-two-stockbrokers-in-formal-2023-11-27-04-53-37-utc.jpg)
