Choć nie znajduje ona bezpośredniego odzwierciedlenia w przepisach Ustawy CIT czy umowach o unikaniu podwójnego opodatkowania, przez lata umożliwiała ona zastosowanie preferencyjnych stawek podatku u źródła w przypadku wypłat dokonywanych z udziałem pośredników.
Na czym polega koncepcja “look-through approach”?
Co do zasady, dokonując wypłaty należności podlegających opodatkowaniu podatkiem u źródła, podmiot dokonujący wypłaty jest zobowiązany do weryfikacji statusu odbiorcy m.in. w zakresie oceny, czy jest on rzeczywistym właścicielem otrzymywanych należności. Za rzeczywistego właściciela na gruncie Ustawy CIT uznaje się podmiot, który spełnia łącznie następujące warunki:
- otrzymuje należność dla własnej korzyści, w tym decyduje samodzielnie o jej przeznaczeniu i ponosi ryzyko ekonomiczne związane z utratą tej należności lub jej części,
- nie jest pośrednikiem, przedstawicielem, powiernikiem lub innym podmiotem zobowiązanym do przekazania całości lub części należności innemu podmiotowi,
- prowadzi rzeczywistą działalność gospodarczą w kraju siedziby, jeżeli należności są uzyskiwane w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą, przy czym przy ocenie, czy podmiot prowadzi rzeczywistą działalność gospodarczą, uwzględnia się charakter oraz skalę działalności prowadzonej przez ten podmiot w zakresie otrzymanej należności.
W świetle powyższej regulacji wydaje się, że podmiot pełniący rolę pośrednika rozumianego jako podmiot, który jest zobowiązany przekazać należność innemu podmiotowi i nie może samodzielnie o niej decydować (np. poprzez wykorzystanie na własne potrzeby) nie może zostać uznany za rzeczywistego właściciela otrzymywanych należności.
Ważny fragment
Bądź na bieżąco ze zmianami w prawie, podatkach i księgowości! Zaobserwuj nas w Wiadomościach Google
W takiej sytuacji, w orzecznictwie i interpretacjach organów podatkowych akceptowano zastosowanie tzw. koncepcji „look-through approach”, w ramach której płatnik dokonujący wypłaty należności podlegających opodatkowaniu podatkiem u źródła mógł zastosować preferencyjną stawkę wynikającą z umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania zawartej pomiędzy Polską a krajem siedziby rzeczywistego właściciela.
Czy zastosowanie koncepcji „look-through approach” jest bezpieczne podatkowo?
Pomimo, że możliwość stosowania koncepcji „look-through approach” przez lata była akceptowana przez sądy administracyjne oraz organy podatkowe, nigdy nie została ona wprowadzona do Ustawy CIT. Do możliwości jej stosowania odniósł się jednak sam Minister Finansów w projektach objaśnień dotyczących podatku u źródła.
W projekcie objaśnień z 2019 r. wskazano, że:
Jeżeli zachodzi taka sytuacja, tzn. że rzeczywistym właścicielem należności jest ten inny podmiot (co należy wykazać lub zbadać) wówczas do opodatkowania podatkiem u źródła będą miały zastosowanie przepisy UPO lub przepisy krajowe wdrażające dyrektywy unijne właściwe dla państwa rezydencji tego podmiotu (ang. look trough approach).
Natomiast już w projekcie objaśnień z 2023 r. zajął bardziej ostrożnościowe stanowisko wskazując, że
Stosowanie koncepcji look-through approach (czyli ustalania przez organ podatkowy, kto jest rzeczywistym właścicielem należności w sytuacji, gdy podmiot uzyskujący taką należność nie jest jej rzeczywistym właścicielem) nie znajduje uzasadnienia ani w przepisach ustawy o CIT bądź ustawy o PIT, ani w przepisach Ordynacji podatkowej. (…) można i należy uznać, że organy podatkowe nie są - co do zasady - zobowiązane do stosowania tej koncepcji.
Zarówno dokument opracowany w roku 2019 jak i 2023 aktualnie ma status projektu, w związku z czym zastosowanie się do jego treści w żaden sposób nie chroni podatnika. Co istotne analiza treści tych projektów prowadzi do wniosku, że organy podatkowe coraz bardziej restrykcyjnie oceniają możliwość zastosowania preferencyjnej stawki podatku u źródła w oparciu o „look-through approach”.
Dodatkowo, w ostatnim czasie pojawiły się interpretacje organów podatkowych, w których wskazuje się wprost na brak możliwości zastosowania tej koncepcji.
Ważny fragment
W aktualnie wydawanych interpretacjach, powołując się na projekt objaśnień z 2023 r., organy podatkowe odmawiają możliwości zastosowania preferencyjnej stawki z umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania w oparciu o look-through approach.
Organ podatkowy wskazuje wprost, że stanowisko Ministerstwa Finansów w odniesieniu do koncepcji look through approach zmieniło się w porównaniu do poglądów przedstawionych w projekcie Objaśnień podatkowych z 19 czerwca 2019 r. dotyczącym zasad poboru podatku u źródła, z których wynikało, że w niektórych sytuacjach ostateczni odbiorcy należności (m.in. z tytułu dywidendy) mają status rzeczywistego właściciela i w związku z tym to oni, z pominięciem podmiotu pośredniczącego mogą korzystać ze zwolnienia z podatku u źródła.
Wobec powyższego, zastosowanie preferencyjnej stawki podatku u źródła w oparciu o look-through approach, w przypadku braku interpretacji indywidualnej w tym zakresie, jest obarczone obecnie ryzykiem sporu z organem podatkowym.
Czytaj więcej:
- Czy uzyskana opinia o stosowaniu preferencji WHT jest wciąż ważna?
- Wypłata dywidendy do zagranicznego udziałowca – sprawdź obowiązki w podatku u źródła (WHT)
- Znaczący wzrost liczby kontroli w zakresie podatku u źródła (WHT)
- Podatek u źródła – jakie należności podlegają WHT?
- Komercyjne wykorzystywanie licencji a podatek u źródła (WHT)
- Podatek u źródła – jak dochować należytej staranności i przygotować procedurę WHT?
- Podatek u źródła – pojęcie beneficjenta rzeczywistego
- Podatek u źródła – obowiązki w przypadku należności powyżej 2 mln PLN
