Krok 1: Ustalenie profilu funkcjonalnego poszczególnych podmiotów z grupy
Pierwszym krokiem w opracowaniu polityki cen transferowych jest ustalenie profilu funkcjonalnego poszczególnych podmiotów z grupy. Brzmi to skomplikowanie, zwłaszcza jeśli okaże się, że chodzi o określenie wkładu konkretnych stron transakcji w łańcuch wartości dodanej kreowanej przez grupę.
Ważny fragment
Tymczasem rzeczywistym celem tego etapu jest określenie funkcji pełnionych, aktywów angażowanych i ryzyk akceptowanych przez członków grupy kapitałowej. Innymi słowy trzeba wskazać kto za co odpowiada w grupie i za co ponosi ryzyko.
W efekcie z reguły okazuje się, że zostaje zidentyfikowany podmiot centralny zarządzający strategią grupy, akceptujący ryzyko inwestycyjne oraz szereg jednostek niejako podległych, realizujących strategię wyznaczoną przez centralę. Oczywiście możliwe są inne modele relacji, na przykład poprzez stosunkowo dużą niezależność współpracujących ze sobą podmiotów powiązanych.
Ćwiczenie mające na celu określenie profilu funkcjonalnego wykonuje się, aby zdefiniować ramy wynagrodzenia należnego stronom. Czym więcej funkcji pełni dany podmiot, przyjmuje na siebie szersze ryzyko, czy też angażuje istotniejsze aktywa, tym większe powinno być uzyskiwane przez niego wynagrodzenie.
Podmioty, które mają istotną niezależność i mają zdolność akceptowania szerokiego ryzyka są uprawnione do ponoszenia straty, w tym z dokonywanych inwestycji, ale równolegle są uprawnione do ponadnormatywnych zysków. I odwrotnie, podmioty o ograniczonych funkcjach, niezdolne do akceptowania istotnego ryzyka, co zasady nie powinny ponosić strat, a uzyskiwany przez nie zysk powinien być na stabilnym, niskim poziomie.
Ważny fragment
Efektem tego etapu powinna być mapa podmiotów powiązanych, z określeniem ich profili funkcjonalnych oraz schematem interakcji w postaci zawieranych transakcji.
Krok 2: Ustalenie rynkowej wartości wynagrodzenia
W większości przypadków, aby ocenić jaki poziom wynagrodzenia jest właściwy, konieczne jest przeprowadzenie analizy cen transferowych, popularnie nazywanej benchmarkiem.
Istnieje 5 zdefiniowanych w przepisach metod przeprowadzenia tego typu analizy, ale dozwolone są również inne metody, wszystko w celu osiągnięcia jak największej porównywalności pomiędzy transakcją dla której wyznaczamy cenę, a transakcjami, które kwalifikujemy do próby benchmarkowej.
Porównywalność jest słowem kluczem, bowiem przyjmuje się proste założenie, że porównywalne transakcje powinny generować porównywalne zyski. Warto zwrócić uwagę, że porównywalność jest traktowana bardzo szeroko, jednakże w praktyce z braku wystarczających danych często zostaje istotnie ograniczona.
Niemniej kluczowe aspekty porównywalności muszą zostać spełnione, a jednym z ciekawszych jest ten, który mówi, że podmioty o ograniczonym ryzyku co do zasady nie powinny ponosić strat, w związku z tym podmioty chronicznie ponoszące straty są eliminowane z benchmarku.
Analiza cen transferowych jest badaniem statystycznym czyli jej efektem nie jest jedna konkretna cena, a przedział podlegający też pewnemu zakresowi interpretacji.
Ważny fragment
Warto podkreślić, że poziom ceny ustalony za pomocą benchmarku nie może być po prostu odrzucony przez organy podatkowe, jego zakwestionowanie może nastąpić wyłącznie poprzez sporządzenie lepszego jakościowo badania.
Na tym etapie opracowywania polityki cen transferowych określa się kto za co odpowiada i jakie w zamian otrzymuje wynagrodzenie, ale to nie jest jeszcze komplet.
Krok 3: Wdrożenie narzędzi pozwalających na stały monitoring rezultatów transakcji
Ustalone reguły muszą zostać zaimplementowane, a nie jest to wcale najłatwiejsza lub najmniej istotna cześć projektu. Nie dość, że trzeba często zaangażować osoby zupełnie nie związane z podatkami, to jeszcze trzeba zapewnić wdrożenie narzędzi pozwalających na stały monitoring rzeczywistych rezultatów zawieranych transakcji.
Ważny fragment
Najlepsza polityka cen transferowych będzie miała niską jeśli nie żadną wartość, jeśli nie będzie stosowana w praktyce. I nie jest to kwestia jedynie przestrzegania raz przyjętych zasad.
Działalność gospodarcza lubi zmiany, a zmiany te często będą miały wpływ na rozliczenia pomiędzy podmiotami powiązanymi, co z kolei oznacza konieczność cyklicznego przeglądu stosowanego modelu rozliczeń pomiędzy podmiotami powiązanymi i jego aktualizacji.
Jednocześnie należy zapewnić świadomość co do istniejącej polityki cen transferowych w grupie – tak aby nowe transakcje były zawierane zgodnie z jej postanowieniami.
Opracowanie i implementacja polityki cen transferowych nie jest łatwym i szybkim projektem. Jego pełna i rzeczywista realizacja wymaga zaangażowania osób z wielu działów oraz odpowiedniej koordynacji. Ze względu na specyfikę tego typu projektu warto skorzystać ze wsparcia doświadczonych w tym zakresie konsultantów, co pomoże uniknąć kosztownych błędów zarówno na etapie projektowania jak i realizacji.
