Od 1 stycznia 2020 r. zaczną obowiązywać nowe regulacje dotyczące prawa do zastosowania stawki 0% przy WDT w związku z realizacją transakcji łańcuchowych. Ustawodawca krajowy już przygotował stosowne zmiany do Ustawy VAT, natomiast regulacje unijne wprowadzone do rozporządzenia wykonawczego Rady (UE) będą stosowane przez podatników wprost.
Podsumowanie
- Od 2020 roku dostawca w transakcjach z kontrahentami z UE będzie obowiązany do posiadania oświadczenia nabywcy potwierdzającego, że towary zostały wysłane lub przetransportowane przez nabywcę (lub osobę działającą na jego rzecz) oraz wskazujące państwo członkowskie przeznaczenia towarów.
- Dostawca ma otrzymać oświadczenie do 10 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiła dostawa.
- Nabywca musi być zarejestrowany na VAT-UE i widoczny w VIES.
- Wprowadzono jednolite zasady w procedurze magazynu typu call-off stock, czyli WDT-WNT.
Rada UE przyjęła zmiany do Dyrektywy VAT UE zmieniające kierunek wymogów dla celów zastosowania przez dostawcę zwolnienia od podatku wewnątrzwspólnotowej dostawy (w Polsce stawka 0%).
Przesłanką materialną a nie wymogiem formalnym staje się – oprócz warunku transportu towarów poza państwo członkowskie dostawy – posiadanie przez nabywcę ważnego numeru VAT-UE (aktywnego w VIES). Ponadto dostawca nie będzie mógł skorzystać z preferencji, jeśli nie dopełnił obowiązku składania informacji podsumowującej lub jeżeli złożona przez niego informacja podsumowująca nie zawiera prawidłowych informacji dotyczących danej dostawy.
Zmiany w transakcjach łańcuchowych
W transakcjach łańcuchowych zmiany prowadzą do wspólnego przyjęcia zasady, zgodnie z którą, o ile spełnione zostaną określone warunki, transport towarów należy przypisać jednej dostawie w ramach łańcucha transakcji, a więc transport przypisać należy wyłącznie do dostawy dokonanej do podmiotu pośredniczącego. Odstępstwem będzie sytuacja, w której podmiot pośredniczący przekaże swojemu dostawcy numer VAT-UE nadany mu przez państwo, z którego towary są wysyłane lub transportowane. Sprecyzowano również podmiot pośredniczący – inny niż pierwszy w kolejności dostawca, który wysyła lub transportuje towar samodzielnie albo za pośrednictwem osoby trzeciej działającej na jego rzecz.
Jednolite zasady związane z przemieszczaniem towarów do magazynu typu call-off stock
Wprowadzenie jednolitych zasad związanych z przemieszczaniem towarów do magazynu typu call-off stock pozwala na uniknięcie, jak ma to miejsce obecnie, sytuacji, iż najpierw rozliczane jest przemieszczenie towaru a następie dostawa krajowa. Zatem w przypadku transakcji w tej procedurze pomiędzy dwoma podatnikami będziemy mieli do czynienia z jednym WDT w państwie członkowskim wyjścia i jednym WNT w państwie członkowskim przybycia. Zasadniczo nie ma znaczenia cel w jakim kontrahent nabywa towary (produkcja, usługi, handel), niemniej istotny staje się termin, w którym przemieszczone towary zostaną dostarczone nabywcy – jeśli nie nastąpi to w terminie 12 miesięcy po przybyciu towarów do magazynu, to dostawca będzie obowiązany rozliczyć WDT-WNT, chyba że dostawca zarejestruje w odpowiedniej ewidencji powrót towarów. Podatnicy prowadzący magazyn będą mieli obowiązek w terminie 14 dni od dnia pierwszego wprowadzenia towarów do magazynu elektronicznie zawiadamiać naczelnika urzędu skarbowego o prowadzeniu magazynu typu call-off stock, jak też elektronicznie zawiadamiać o zmianach (będzie regulowane rozporządzeniem). Podatnicy przemieszczający towary do magazynów poza terytorium kraju będą obowiązani składać elektronicznie informacje podsumowujące. Podatnicy prowadzący magazyn lub przemieszczający towary do magazynu w innym kraju UE będą również obowiązani do prowadzenia odpowiednich ewidencji.
Zmiany wprowadzone w Dyrektywie uwzględniono w przepisach VAT
Ustawodawca zasadniczo zmiany wprowadzone w Dyrektywie uwzględnił odpowiednio w przepisach Ustawy VAT. Warto wskazać, iż wyodrębniono – w zakresie transakcji łańcuchowych – transakcje eksportowe i wewnątrzwspólnotowe. Jeśli chodzi o prawo stosowania stawki 0% ustawodawca wyraźnie w art. 42 wskazuje na obowiązek podania przez nabywcę numeru VAT UE oraz prawidłowego sporządzania informacji podsumowujących.
Bezpośrednie stosowanie rozporządzenia unijnego
W związku z wprowadzeniem zmian do Dyrektywy VAT UE należało odpowiednio zmienić rozporządzenie wykonawcze (UE) nr 282/2011, przy czym należy podkreślić, iż rozporządzenia wykonawcze do Dyrektywy nie są implementowane do polskich aktów prawnych lecz stosuje się je bezpośrednio. Oznacza to, iż wszystkie państwa członkowskie są obowiązane do ich stosowania.
Dla podatników istotne są regulacje dotyczące dokumentacji, jaką należy posiadać, aby móc do danej dostawy wewnątrzwspólnotowej zastosować preferencję (w Polsce stawkę 0%). Właśnie w tym rozporządzeniu wskazano, jakie okoliczności uprawniają do uznania dostawy za WDT.
Rozporządzenie wskazuje także jakie elementy winna zawierać ewidencja prowadzona przez podatnika przemieszczającego towary do magazynu, jak i podatnika któremu te towary są dostarczane. (Rozporządzenie wykonawcze Rady (UE) 2018/1912 z dnia 4 grudnia 2018 r. zmieniające rozporządzenie wykonawcze (UE) nr 282/2011 w odniesieniu do niektórych zwolnień związanych z transakcjami wewnątrzwspólnotowymi – Dz.U.UE.L.2018.311)
Zmiany są jak widać istotne, szczególnie w zakresie dokumentów potwierdzających prawo do zastosowania stawki 0% przy WDT i transakcjach łańcuchowych. Zatem warto się z nimi zapoznać, aby realizując nowe kontrakty skutkujące powstaniem obowiązku od stycznia 2020 r. (z uwagi na planowane przepisy przejściowe) sprzedawcy nie byli zaskoczeni, że zagraniczni kontrahenci domagają się oświadczeń, jak również byli świadomi, iż ich kontrahenci również są obowiązani do składania takich oświadczeń.
Do zmian zatem powinny przygotować się nie tylko osoby zajmujące się w firmach księgowością, ale również sprzedawcy.
AUTOR: Dorota Borkowska-Chojnacka, Doradca, Doradztwo podatkowe