W dniu 21 października 2016 r. Sejm uchwalił ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej (dalej: Ustawa KAS) oraz ustawę – przepisy wprowadzające ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej. Obecnie posłowie rozpatrują poprawki Senatu. Wśród nich jest zmiana daty wejścia w życie przepisów na dzień 1 marca 2017 r. Jeżeli ustawa zostanie uchwalona w obecnym brzmieniu, wejdzie w życie 1 stycznia.
Przesunięty termin wejścia w życie Ustawy KAS, zdaniem Senatu, umożliwi przeprowadzenie konsultacji społecznych w sprawie licznych aktów wykonawczych niezbędnych do przekształcenia dotychczasowej administracji podatkowej w Krajową Administracją Skarbową. Sama Ustawa KAS nie była poprzedzona konsultacjami – projekt wniesiono jako poselski.
KAS połączy dotychczasowe organy podatkowe w jednolitą strukturę odpowiedzialną za wymiar zobowiązań podatkowych, ich pobór i kontrolę przestrzegania prawa. Obok nadal funkcjonujących Naczelników Urzędów Skarbowych funkcjonować będą Naczelnicy Urzędów Celno-skarbowych, którzy będą odpowiedzialni przede wszystkim za przeprowadzanie kontroli.
Postępowania kontrolne wszczęte i niezakończone przed wejściem Ustawy KAS będą nadal prowadzone na podstawie dotychczasowych przepisów, ale przez nowe organy.
W sprawach dotyczących wydawania interpretacji indywidualnych przepisów prawa podatkowego odpowiedzialny będzie Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej.
„Superkontrola” celno-skarbowa
Na szczególną uwagę zasługuje dział V Ustawy KAS. Na jego mocy pojawi się całkowicie nowy rodzaj kontroli w zakresie danin publicznych, tj. kontrola celno-skarbowa. Uprawnienia z nią związane wykraczać będą jednak daleko poza sumę uprawnień związanych z obecną kontrolą celną i kontrolą skarbową. Może być wszczynana bez doręczenia zawiadomienia o kontroli, wyłącznie na podstawie upoważnienia do jej przeprowadzenia. W przypadku podejrzenia, że nie są przestrzegane przepisy oraz okoliczności faktyczne uzasadniają niezwłoczne przeprowadzenie kontroli, można rozpocząć czynności wyłącznie na podstawie okazywanej legitymacji służbowej.
Art. 64 Ustawy KAS zawiera szeroki katalog uprawnień dla kontrolujących. Bez zgody prokuratora będą oni mogli zbierać dowody z przeszukania lokali mieszkalnych kontrolowanego. Czynności takie będą podlegały zatwierdzeniu przez prokuratora rejonowego. Brak jego zgody będzie oznaczał, ze informacje lub dokumenty nie będą stanowiły dowodu w kontroli celno-skarbowej oraz kontroli podatkowej.
Ponad to każdy Naczelnik Urzędu Celno-skarbowego w zakresie kontroli będzie upoważniony do działania na całym terytorium kraju, niezależnie od siedziby kontrolowanego.
W zakresie kontroli celno-skarbowej podatnik będzie mieć możliwość złożenia korekty deklaracji w terminie 14 dni od wszczęcia kontroli. To korzystne dla podatników odstępstwo od zasady braku możliwości dokonania korekty w trakcie prowadzonej kontroli. Termin ma jednak charakter zawity; korekta deklaracji złożona po jego upływie nie wywołuje skutków prawnych.
Odwołanie od decyzji do tego, kto ją wydał
Do budzących kontrowersję zmian niewątpliwie można zaliczyć wprowadzenie przepisów, zgodnie z którymi Naczelnik Urzędu Celno-skarbowego przeprowadzający daną kontrolę jest również właściwy do przeprowadzenia postępowania podatkowego i wydania decyzji, a odwołanie od ww. decyzji Naczelnika Urzędu Celno-skarbowego będzie przysługiwało do tego samego Organu.
W uzasadnieniu do projektu stwierdzono, że nie jest to nowe rozwiązanie. Zgodnie z art. 221 Ordynacji podatkowej, w przypadku wydania decyzji w pierwszej instancji przez Ministra Finansów, Dyrektora Izby Skarbowej lub Celnej, a także przez samorządowe kolegium odwoławcze, odwołanie rozpatruje podmiot wydający decyzję. Po raz pierwszy jednak w ten sposób będą rozpatrywane odwołania składane na tak niskim szczeblu.
Powołanie Krajowej Administracji Skarbowej to krok w stronę fiskusa wiedzącego wszystko o każdym podatniku, mogącego skontrolować każdego, zawsze i wszędzie. Pytanie, czy przyczyni się do zmniejszenia ilości kontroli w podmiotach, które nie dopuszczają się nadużyć. Z uwagi na szerokie uprawnienia kontrolujących byłoby to wskazane.
