Stanowisko zaprezentowane w objaśnieniach Ministerstwa Finansów z 6 marca 2020 r., że „nie każdy koszt mieszczący się w katalogu kosztów kwalifikowanych może być uznany za kwalifikowany”, jest podtrzymywane przez organy podatkowe. Interpretacje przedstawiające takie stanowisko zaskarżane są do sądów administracyjnych, które jak się okazuje nie prezentują jednolitego stanowiska w tym zakresie.
Podsumowanie:
- W przepisach o wspieraniu nowych inwestycji określono katalog wydatków stanowiących koszty kwalifikujące się do objęcia wsparciem na nowe inwestycje
- Organy podatkowe w praktyce zawężająco interpretują pojęcie „kosztów kwalifikowanych”, wymagając wykazania ich ścisłego związku z procesem produkcji / świadczenia usług objętych decyzją o wsparciu.
- Pierwsze wyroki sądów administracyjnych wskazują na brak jednolitej linii orzeczniczej.
Koszty kwalifikowane: objaśnienia podatkowe zmieniły podejście organów
Do niedawna organy podatkowe potwierdzały poprawność stanowiska, że kosztami kwalifikowanymi są również wydatki ponoszone na środki trwałe związane trwale z nową inwestycją, jednak pełniące funkcje „poboczne” (niezwiązane ściśle z procesem produkcyjnym), np. wydatki na pomieszczenia socjalne, magazyny (także służące do składowania towarów handlowych) czy też zagospodarowanie przestrzeni wokół zakładu. Uznanie tego rodzaju wydatków za koszty kwalifikowane potwierdzano m.in. w interpretacji indywidualnej z dnia 27 listopada 2019 r., sygn. 0111-KDIB1-3.4010.434.2019.1.MO, czy interpretacji z dnia 2 lipca 2019 r., sygn. 0111-KDIB1-3.4010.198.2019.1.APO, co spotkało się również z aprobatą sądów administracyjnych.
Niestety, to podejście uległo zmianie pod wpływem Objaśnień Ministra Finansów z dnia 6 marca 2020 r. wydanych w zakresie ustalania zwolnienia podatkowego na podstawie przepisów o wspieraniu nowych inwestycji w marca zeszłego roku. Takie podejście jest zaskakujące, ponieważ przepisy regulujące Polską Strefę Inwestycji od początku wprowadzenia tej instytucji, tj. od 2018 r. nie uległy nowelizacji. Co więcej w początkowym czasie ich obowiązywania organy zgadzały się z takim podejściem podatników w zakresie kosztów kwalifikowanych.
Koszty kwalifikowane w interpretacjach i orzeczeniach
W ślad za Objaśnieniami pojawiły się również interpretacje indywidualne, w których organy podatkowe przywołują argumenty Ministra Finansów kwestionując kwalifikowalność nakładów ponoszonych m.in. na pomieszczenia socjalne, budynki administracyjne, czy zagospodarowanie przestrzeni wokół budynku produkcyjnego.
Organy podatkowe w swoich rozstrzygnięciach wskazują na warunek nie wynikający z literalnej wykładni przepisów, a mianowicie na konieczność wykazania związku (wpływu) poniesionych nakładów inwestycyjnych na konkretny cel inwestycyjny, tj. zwiększenie zdolności produkcyjnych, czy dywersyfikacji produkcji (m.in. w interpretacji z dnia 29 czerwca 2020, sygn. 0113-KDIPT2-1.4011.364.2020.1.MAP, czy interpretacji z dnia 7 lipca 2020 r., sygn. 0113-KDIPT2-1.4011.554.2020.1.DJD).
Ważny fragment
Wskazanie związku poniesionych wydatków z procesem produkcyjnym, o którym mówią organy podatkowe, może być szczególnie problematyczne w przypadku wydatków mających pośredni związek z produkcją, a mających swój udział w nowej inwestycji (np. urządzenia służące dostawie mediów, budynek administracyjny, czy pomieszczenia socjalne dla pracowników).
Oczekiwano, że takie stanowisko nie znajdzie uznania w orzecznictwie sądów administracyjnych, jednak stało się inaczej. Kwalifikowalność wydatków została również zakwestionowana w wyroku (nieprawomocnym) WSA w Łodzi z dnia 20 listopada 2020 r., sygn. akt. I SA/Łd 419/20, który oddalił skargę podatnika i przyznał rację Dyrektorowi KIS, że kosztem kwalifikowanym nowej inwestycji mogą być jedynie aktywa mające wpływ na proces produkcji przedsiębiorstwa. Sąd wskazał, że kosztami kwalifikowanymi, które zostały wymienione we wniosku o interpretację są
„wydatki (…) na wytworzenie w ramach nowej inwestycji Budynku służącego do produkcji i magazynowania, co do zasady mogą zostać uznane za koszty kwalifikowane nowej inwestycji, albowiem ich wytworzenie wywierać będzie wypływ na proces produkcji przedsiębiorstwa.” Sąd odmówił natomiast przymiotu kosztów kwalifikowanych wydatkom związanym z „budową infrastruktury socjalnej, czy administracyjnej oraz budowa budowli i urządzeń służących dostawie mediów, które to wydatki w istocie nie są związane wyłącznie z nową inwestycją.”.
Takie stanowisko nie dość, że nie wynika bezpośrednio z przepisów prawa odnoszących się do wsparcia nowych inwestycji, to dodatkowo implikuje szereg problemów natury praktycznej, gdyż
ustawodawca nie przewidział narzędzi pozwalających na ewentualne określanie sposobu, czy też kryteriów wskazujących na odpowiedni „związek” wydatku z procesem produkcyjnym.
Ponadto takie stanowisko może skutkować u przedsiębiorców trudnością ze spełnieniem kryteriów jakościowych, brakiem możliwości ustalenia wysokości nakładów na inwestycję, czy też w ogóle brakiem możliwości skorzystania z instytucji decyzji o wsparciu (wskutek niespełnienia „kryterium ilościowego”, czyli nieponiesienia minimalnej wysokości zadeklarowanych wydatków, którą większość przedsiębiorców deklarowała nie przewidując tak niekorzystnego stanowiska fiskusa). Takie podejście jest jednak szczególnie niebezpieczne dla podatników, którzy uzyskali już decyzję o wsparciu, a jeszcze bardziej dla tych, którzy już skonsumowali pomoc publiczną w przysługującym im limicie.
Przebłysk nadziei – pozytywny wyrok WSA w Warszawie
Okazuje się jednak, że sądy administracyjne w tym zakresie nie mówią jednym głosem i ostatnio został wydany wyrok uznający rację podatnika. WSA w Warszawie w swoim wyroku z dnia 19 stycznia 2021 r., sygn. IlI SA/Wa 1706/20 uchylił zaskarżoną interpretację indywidualną uznając, że stanowisko organu podatkowego nie wynika wprost z przepisów.
Sąd wskazał, że literalna wykładnia tych przepisów jednoznacznie wskazuje, że nie wynika z nich zależność pomiędzy możliwością zaliczenia wydatku wskazanego w § 8 ust. 1 Rozporządzenia z dnia 28 sierpnia 2018 r. w sprawie pomocy publicznej udzielanej niektórym przedsiębiorcom na realizację nowych inwestycji (Dz. U. 2018 poz. 1713) do kosztów kwalifikowanych, a wpływem dokonanych wydatków na zwiększenie zdolności produkcyjnej istniejącego przedsiębiorstwa, dywersyfikacją produkcji albo zasadniczą zmianę dotyczącą procesu produkcyjnego.
Ważny fragment
Zdaniem Sądu, skoro przepisy nie przewidują warunków które wskazywane są przez organy podatkowe, to należy uznać, że prawodawca uznał jednoznacznie, że każdy wydatek – lege non distinguente – określony w § 8 ust. 1 ww. Rozporządzenia i spełniający inne wymogi przewidziane przepisami wprost (dot. w szczególności miejsca i czasu poniesienia), jest kosztem kwalifikującym się do objęcia wsparciem na nowe inwestycje.
Dodatkowo, sąd wskazał, że ustawodawca nie dał podatnikom również odpowiednich narzędzi pozwalających na określenie, czy dany wydatek, zaliczyć do kosztów kwalifikowanych, czy nie, stosując kryteria przewidziane przez organy podatkowe. Nie sposób jest zatem uznać za prawidłową koncepcji promującej konieczność podziału kosztów na służące bezpośrednio celom produkcji, i te, które służą celom innym, tj. nieprodukcyjnym.
Końcowo, należy również zauważyć, że zdaniem Sądu oparcie swojego stanowiska przez organ podatkowy na przykładach zawartych w objaśnieniach z 6 marca 2020 r. było niewłaściwe, gdyż w rzeczywistości takie objaśnienia nie są źródłem prawa, a zatem nie mogą modyfikować, uzupełniać lub w jakikolwiek inny sposób zmieniać przepisów stanowionego prawa podatkowego, którego źródłem są ustawy i rozporządzenia.
Sprawdź cykl 12 artykułów „Polska Strefa Inwestycji i decyzje o wsparciu„
Stanowisko prezentowane przez organy podatkowe oraz niektóre sądy, nie wynika z przepisów prawa i jest bardzo niekorzystnym i niebezpiecznym dla podatników, w szczególności tych, którzy korzystają już ze zwolnienia podatkowego na podstawie decyzji o wsparciu (i deklarując wysokość kosztów kwalifikowanych nie przewidywali, że taki charakter wielu wydatków mogą kwestionować organy podatkowe). Wyrok WSA w Warszawie daje jednak nadzieję na powodzenie w walce z organami, do czego z pełnym przekonaniem zachęcamy. Wyroki sądu w Łodzi zostaną zaskarżone i tego samego spodziewać się można po wyroku sądu w Warszawie. Spór ostatecznie rozstrzygnie zapewne NSA.
Zapraszamy w tym zakresie do kontaktu z ekspertami Grant Thornton.
AUTOR: Karolina Milan, Polska Strefa Inwestycji
