Za nami bardzo pracowity legislacyjnie rok 2013. W tym okresie wprowadzono w zakresie prawa pracy sporo zmian. Część z nich, szczególnie te w zakresie czasu pracy długo wyczekiwane przez pracodawców, ucieszyło przedsiębiorców. Duże zmiany wprowadzono też w kontekście uprawnień rodzicielskich ku radości rodziców. Niestety wprowadzono też zmiany wydłużające wiek emerytalny, które dotknęły wszystkich pracowników i przedłużyły wiek emertytalny do 67 roku życia.
Poniżej przedstawiamy zestawienie zmian w prawie pracy w 2013 roku.
I. ZMIANY W PRZEPISACH EMERYTALNYCH
Zmiany w przepisach emerytalnych od 1 stycznia 2013 r., wynikające ze zmiany ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, spowodowały stopniowe podwyższanie wieku emerytalnego dla kobiet i mężczyzn do osiągnięcia jednakowego poziomu 67 lat.
Zgodnie z ustawą od 2013 r. wiek emerytalny będzie rósł o trzy miesiące każdego roku:
- kobiet urodzonych po 31 grudnia 1952 r.,
- mężczyzn urodzonych w okresie po 31 grudnia 1947 r.
II. ZWOLNIENIE PRZEDSIĘBIORCÓW Z KONIECZNOŚCI INFORMOWANIA PIP I PIS
W 2013 roku Pracodawca został zwolniony z obowiązku informowania PIP oraz PIS o rozpoczęciu działalności oraz aktualizowania tej informacji. Obowiązek ten spoczywa obecnie na Urzędach Statystycznych.
III. KONIEC Z RMUA
Od 1 stycznia 2013 r. ubezpieczony nie musi zabierać do lekarza ZUS RMUA. Dokument ten zastąpił „eWUŚ „ – Elektroniczna Weryfikacja Uprawnień Świadczeniobiorców.
IV. OD 1 STYCZNIA 2013 R. PRZYWRÓCONO OBOWIĄZEK UDZIELANIA DODATKOWEGO DNIA WOLNEGO ZA ŚWIĘTO PRZYPADAJĄCE W SOBOTĘ
Trybunał Konstytucyjny wyrokiem z dnia 2 października 2012 r. uznał, iż przepis narusza konstytucyjną zasadę równości, bezpodstawnie różnicując liczbę dni wolnych od pracy przysługujących pracownikowi. Argumentacja Trybunału opiera się na uznaniu dopuszczalności ustawowego ograniczenia dni wolnych od pracy w danym okresie rozliczeniowym, od spełnienia warunku jakim jest równomierne objęcia tym uprawnieniem wszystkich pracowników i wyznaczenie racjonalnych, zobiektywizowanych i przewidywalnych kryteriów.
V. PRACOWNICY NIEPEŁNOSPRAWNI ODZYSKALI PRAWO DO OBNIŻONYCH NORM CZASU PRACY
13 czerwca 2013 r. Trubunał Konstytucyjny uznał, iż art. 15 ust. 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, w brzmieniu nadanym przez art. 1 pkt 4 lit. a ustawy z dnia 29 października 2010 r. o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 226, poz. 1475), w zakresie, w jakim uzależnia zastosowanie skróconego czasu pracy do osoby niepełnosprawnej zaliczonej do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności od uzyskania zaświadczenia lekarskiego o celowości stosowania skróconej normy czasu pracy, jest niezgodny z art. 2 w związku z art. 69 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. W konsekwencji od 14 lipca 2014 r. ponownie będziemy stosować do pracowników ze znacznym lub umiarkowanym stopniem niepełnosprawności obniżone normy czasu pracy:
- 7 godzin na dobę,
- 35 godzin w pięciodniowym tygodniu pracy
Sprawdź Outsourcing kadr i płac Grant Thornton
VI. URLOPY MACIERZYŃSKIE I RODZICIELSKIE
Od 17 czerwca rodzicom dzieci, urodzonych po 31 grudnia 2012 r., przysługuje nowy, wydłużony wymiar urlopów związanych z rodzicielstwem:
- 20 tygodni urlopu macierzyńskiego;
- 6 tygodni urlopu dodatkowego na warunkach urlopu macierzyńskiego;
- 26 tygodni urlopu rodzicielskiego.
Poniżej podstawowe informacje dotyczące nowych regulacji:
- nowy urlop rodzicielski będzie następował bezpośrednio po dodatkowym urlopie macierzyńskim i będzie wynosił do 26 tygodni, niezależnie od liczby dzieci urodzonych przy jednym porodzie,
- pełny wymiar nowego urlopu rodzicielskiego wynoszący 26 tygodni będzie można wykorzystać w całości lub podzielić na trzy części, następujące bezpośrednio po sobie i nie krótsze niż 8 tygodni,
- z urlopu rodzicielskiego może skorzystać każdy z rodziców (rodzice będą mogli go wykorzystać naprzemienne lub równocześnie np. każde z nich może wykorzystać po 13 tygodni),
- za okres urlopu macierzyńskiego, dodatkowego urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego wysokość otrzymywanego zasiłku macierzyńskiego będzie zależeć od wyboru ścieżki uzyskiwania urlopów związanych z urodzeniem się dziecka (w przypadku złożenia w ciągu 14 dni od porodu wniosku o „roczny urlop” – zasiłek będzie wynosił 80% podstawy wymiaru a jeżeli rodzice podejmą decyzję w późniejszym okresie – 100 % za okres podstawowego i dodatkowego urlopu macierzyńskiego oraz 60 % za okres urlopu rodzicielskiego)
- pracownik ma prawo do urlopu wychowawczego w wymiarze do 3 lat w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez nie 5 roku życia (przed zmianą – 4 roku życia). Po zmianach urlop ten można dzielić na 5 części.
VII. ZMIANY W CZASIE PRACY
Od 23 sierpnia 2013 r. obowiązują nowe zasady związane z czasem pracy. Ustawa zakłada zmiany w zakresie długości dopuszczalnych okresów rozliczeniowych czasu pracy oraz zasad ich przedłużania, a także przyjęcia ruchomego czasu pracy.
- Wydłużenie okresów rozliczeniowych do 12 miesięcy spowodowane przyczynami obiektywnymi lub technicznymi lub dotyczącymi organizacji pracy co umożliwia pracodawcy zrekompensowanie pracownikowi pracę nadliczbową czasem wolnym od pracy, bez konieczności wypłaty dodatkowego wynagrodzenia za prace w godzinach nadliczbowych.
- Ruchomy czas pracy – wprowadzony przez pracodawcę w układzie zbiorowym pracy, w porozumieniu z zakładowymi organizacjami związkowymi lub na pisemny wniosek prośbę Pracownika.
- Wyjścia prywatne bez prawa do dodatku za nadgodziny – pracownik może odpracować czas prywatnego wyjścia na swój wniosek, bez ryzyka powstania pracy w godzinach nadliczbowych. Dotychczas czas, w którym pracownik odpracowywał swoje prywatne wyjście w godzinach pracy (pozostając np. w kolejnym dniu o godzinę dłużej) stanowił pracę w godzinach nadliczbowych.
- Harmonogramy/planowanie czasu pracy – harmonogram czasu pracy może być sporządzony w formie pisemnej lub elektronicznej na okres krótszy niż okres rozliczeniowy, obejmujący jednak przynajmniej 1 miesiąc.
VIII. URLOP WYPOCZYNKOWY a URLOP WYCHOWAWCZY
Od 1 października 2013 r. prawo do urlopu wypoczynkowego nie przedawni się. Zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami, roszczenie o udzielenie tegoż urlopu ulega przedawnieniu po upływie 3 lat. W przypadku, gdy pracownik długotrwale i nieprzerwanie przebywa na urlopie wychowawczym, po powrocie do pracy może stracić prawo do urlopu wypoczynkowego.
Po zmianach w kodeksie pracy, pracownikowi, który wróci z urlopu wychowawczego, powinno przysługiwać prawo do urlopu wypoczynkowego, nabyte przed urlopem wychowawczym.
