Ważną zmianą z punktu widzenia transakcji kapitałowych jest wyłączenie stosowania prawa pierwokupu nabycia udziałów lub akcji w spółkach kapitałowych posiadających nieruchomości rolne o łącznej powierzchni nieprzekraczającej 1 ha. Poniżej przedstawiamy istotne, projektowane zmiany w ustawie o kształtowaniu ustroju rolnego.
Ułatwienie zniesienia współwłasności nieruchomości rolnej w przypadku rozwodu lub unieważnienia małżeństwa
W obecnym stanie prawnym, przy podziale majątku wspólnego w związku z rozwodem bądź unieważnieniem małżeństwa, nieruchomość rolną może nabyć jedynie małżonek spełniający kryteria rolnika indywidualnego lub małżonek, który uzyskał na nabycie zgodę Dyrektora Generalnego Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa (KOWR). W praktyce jednak zdarzają się sytuację, w których żaden z małżonków nie spełnia kryteriów do uznania go za rolnika indywidualnego, co uniemożliwia podział majątku wspólnego małżonków. Omawiany projekt zakłada wyłączenie stosowania przepisów ustawy do opisanych powyżej przypadków.
Rozszerzenie katalogu osób bliskich
Obecnie do osób bliskich na gruncie ustawy zaliczamy zstępnych, wstępnych, rodzeństwo, dzieci rodzeństwa, małżonka, osoby przysposabiające i przysposobione. Co istotne, do nabycia nieruchomości rolnych przez wskazane wyżej osoby nie stosuje się ograniczeń wynikających z ustawy. W projekcie proponuje się rozszerzeniu katalogu osób bliskich o rodzeństwo rodziców, pasierbów, zięcia oraz synową.
Rozszerzenie katalogu przypadków, w których dla nabycia nieruchomości rolnej wymagana jest zgoda Dyrektora Generalnego KOWR oraz doprecyzowanie trybu postępowania o wyrażenie zgody na nabycie nieruchomości rolnej
Projektowane zmiany rozszerzają katalog przypadków, w których nabycie ziemi rolnej wymaga zgody Dyrektora Generalnego KOWR, w szczególności o spółki prawa handlowego zbywające nieruchomość rolną w wyniku podziału lub połączenia, przy czym nabycie będzie możliwe pod warunkiem spełnienia określonych w ustawie wymogów, między innymi posiadania kwalifikacji rolniczych przez wszystkich członków zarządu spółki nabywającej nieruchomość rolną oraz posiadania większości akcji lub udziałów w spółkach kapitałowych nabywających nieruchomość rolną przez wspólników będących rolnikami indywidualnymi. Projekt zakłada także doprecyzowanie trybu postępowania w przedmiocie wyrażania zgody przez Dyrektora Generalnego KOWR na nabycie nieruchomości rolnej, poprzez określenie jakie wymagania powinien spełniać wniosek, który składany byłby na urzędowym formularzu oraz jakie dokumenty należy do niego załączyć.
Wyłączenie stosowania prawa pierwokupu akcji oraz udziałów oraz prawa nabycia nieruchomości rolnych
Projektowane zmiany wyłączają prawo pierwokupu udziałów lub akcji w spółkach prawa handlowego, posiadających nieruchomości rolne o łącznej powierzchni mniejszej niż 1 ha.
Zapobieżenie przypadkom odstąpienia od umowy sprzedaży
Projekt zakłada także wprowadzenie do ustawy postanowień mających na celu zapobieżenie przypadkom odstąpienia od sprzedaży nieruchomości rolnej bądź sprzedaży udziałów lub akcji w spółkach kapitałowych, będących właścicielami nieruchomości rolnych o łącznej powierzchni 1 ha, w przypadku zamiaru skorzystania przez KOWR z przysługującego mu prawa pierwokupu. W konsekwencji, rozwiązanie, zmiana lub odstąpienie od umowy sprzedaży nieruchomości rolnej, udziałów lub akcji, objętych prawem pierwokupu, a także czynność prawna obciążająca zbywaną nieruchomość lub udziały lub akcje, w tym ustanawiająca ograniczone prawo rzeczowe dokonane od chwili zawarcia umowy do czasu upływu terminu do wykonania prawa pierwokupu przez uprawnionego, będą uznane za nieważne.
Zniesienie prawa nabycia nieruchomości rolnych od spółek osobowych
Projektowane zmiany wyłączają prawo KOWR do złożenia oświadczenia w przedmiocie nabycia nieruchomości rolnej od spółki osobowej w przypadku zmiany lub przystąpienia jej wspólnika, jeżeli spółka ta jest właścicielem nieruchomości rolnych nieprzekraczających łącznej powierzchni 1 ha.
Wprowadzenie obowiązku przekazywania do KOWR odpisu aktu notarialnego
Projekt zakłada wprowadzenie względem notariuszy obowiązku przekazywania odpisu umowy przenoszącej własność nieruchomości rolnej albo jej części do właściwego ze względu na położenie tejże nieruchomości dyrektora oddziału terenowego KOWR, w terminie 14 dni od dnia zawarcia wspomnianej umowy. Niewykonanie tego obowiązku będzie wiązać się z odpowiedzialnością dyscyplinarną względem notariuszy.
AUTOR: Milena May-Kałużna
