Krótko po wprowadzeniu tzw. Pakietu paliwowego, czyli regulacji zmieniającej między innymi przepisy VAT, akcyzowe i prawa energetyczne, ogłoszono wielki sukces – dochody skarbu państwa z tytułu obrotu paliwami wyraźnie wzrosły. Okazało się jednak, że według resortu finansów potrzebne jest poprawienie tych przepisów.
Podsumowanie
- Rygory w podatku VAT wynikające z pakietu paliwowego dotyczyć będą nie tylko tych przedsiębiorców, którzy sprowadzają produkty ropopochodne do celów napędowych, ale również tych, którzy wykorzystują je w innych celach.
- Większa grupa podatników będzie zobowiązana do zapłaty przyspieszonego podatku VAT oraz składania deklaracji VAT-14.
Przyspieszony VAT
Istota regulacji pakietu paliwowego w sferze przepisów o podatku od towarów i usług polega na tym, że podmioty dokonujące wewnątrzwspólnotowego nabycia paliw silnikowych wymienionych w załączniku nr 2 do ustawy o podatku akcyzowym, zobowiązane są do zapłaty tzw. przyspieszonego VAT, tj. uiszczenia tego podatku w terminie 5 dni od sprowadzenia paliwa do kraju.
Od samego początku stosowania tych przepisów występowały wątpliwości, jak należy rozumieć pojęcie „paliwa silnikowe”. Na tym tle pojawiło się szereg sporów pomiędzy przedsiębiorcami a organami podatkowym. Te ostatnie stały na stanowisku, że skrócony termin na zapłatę podatku dotyczy również sytuacji, gdy wymienione w załączniku nr 2 do ustawy o podatku akcyzowym wyroby, były sprowadzane celem wykorzystania ich w charakterze surowca do wytwarzania produktów nie będących paliwami silnikowymi. Organy podatkowe argumentowały, że o zaliczeniu danego wyrobów do paliwa silnikowego decyduje jego obiektywna cecha, jaką jest potencjalna możliwość wykorzystania do celów napędowych. Deklarowane przeznaczenie, czy późniejsze faktyczne wykorzystanie, było ich zdaniem bez znaczenia – podatek należało zapłacić terminie 5 dni.
Orzecznictwo sądów w tej kwestii było początkowo niejednolite. Jednak ostatecznie Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie w niedawnym wyroku (z dnia 15.11.2018 r. sygn. akt I FSK 357/18) wyraźnie podzielił stanowisko podatników w tym zakresie. Stwierdził bowiem, że ocena wyrobów jako paliw silnikowych powinna być dokonywana z uwzględnieniem ich przeznaczenia do napędu silników spalinowych.
Sprawdź Akcyza, cło, klasyfikacja CN i PKWiU Grant Thornton
Planowana nowelizacja
Z uzasadnienia do projektu zmian do kilku ustaw, w tym ustawy o podatku od towarów i usług, ustawy akcyzowej i Prawa energetycznego wynika, że zdaniem autora nowelizacji nieuczciwi podatnicy sprowadzając de facto paliwo silnikowe, deklarują jego przeznaczenie inne niż napędowe, a w konsekwencji omijają obowiązki koncesyjne i podatkowe. Stąd dostrzeżono potrzebę zmiany przepisów pakietu paliwowego. Ich istota polegać ma na wprowadzeniu wprost do ustawy o podatku od towarów i usług listy produktów, w stosunku do których, w przypadku ich wewnątrzwspólnotowego nabycia, konieczna będzie szybsza zapłata VAT. Wymienia się tam oprócz takich wyrobów, jak benzyny silnikowe czy oleje napędowe, również gaz płynny czy olej opałowy, i co istotne, niezależnie od tego, do jakich celów będą one wykorzystywane. Czyli zaostrzone zasady rozliczania VAT będą stosowane również w przypadku wewnątrzwspólnotowego nabycia wymienionych wyżej produktów, nawet jeżeli zostaną one sprowadzone celem ich zużycia do produkcji wyrobów nie będących paliwami silnikowymi.
Elektro-kalkulator akcyzowy
Prawo energetyczne i ustawa akcyzowa
Odpowiednio zmienione zostanie również pojęcia „paliwa ciekłego” w rozumieniu Prawa energetycznego. Planuje się w szczególności takie ukształtowanie tej definicji, aby ani deklarowane ani faktyczne przeznaczenie produktu, w tym okoliczność wytworzenia lub niewytworzenia z niego energii, nie miały co do zasady znaczenia dla uznania, czy dany produkt jest paliwem ciekłym.
Niejako „domknięciem” powyższych regulacji będzie zmiana ustawy o podatku akcyzowym. W obecnym stanie prawnym skład podatkowy lub zarejestrowany nabywca, może nabyć wewnątrzwspólnotowo paliwa silnikowe na rzecz innego podmiotu tylko wtedy, gdy podmiot ten spełni określone warunki, m. in. posiada koncesję na obrót paliwami ciekłymi z zagranicą. W nowym stanie prawnym te warunki będą dotyczyły nie tylko nabycia na rzecz innego podmiotu paliw silnikowych w rozumieniu ustawy o podatku akcyzowym, ale wszystkich tych wyrobów akcyzowych, które znajdą się w katalogu towarów określonych przez ustawę o podatku od towarów i usług, do których stosuje się skrócony do 5 dni termin na zapłatę VAT. Będą to więc również wspomniane wyżej wyroby (w tym gaz płynny i olej opałowy) nawet nie przeznaczone do wykorzystania jako paliwo silnikowe.
Planowane zmiany spowodują, że rozszerzona zostanie grupa przedsiębiorców podlegających rygorom pakietu paliwowego. Autor projektu oceniając skutki nowelizacji stwierdza, że nie spowodują one generalnie zwiększenia obowiązków ciążących na podmiotach, które dokonują nabyć towarów nie objętych obecnie definicją paliw silnikowych, a związanych z wielkością podatku od towarów i usług do zapłaty wskazując jednocześnie, że w ich przypadku „jedynie” przesunie się obowiązek zapłaty VAT w czasie. Wydaje się jednak, że nie bez znaczenia dla podatnika VAT będzie to, iż zamiast skorzystać z prawa rozliczenia podatku w deklaracji składanej za okres rozliczeniowy, w którym doszło do nabycia wyrobów, będzie zmuszony najpierw do uiszczenia podatku w terminie 5 dni od sprowadzenia wyrobów, i dopiero rozliczenia go sobie w deklaracji za dany okres.
