Spis treści
Jaką formę prawną wybrać dla firmy transportowej?
Jednym z podstawowych pytań, które zadają sobie przedsiębiorcy, jest to, jaką formę prawną wybrać dla prowadzonej firmy transportowej. Dostępne opcje obejmują spółki kapitałowe (spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, spółka akcyjna, prosta spółka akcyjna) oraz spółki osobowe (spółka jawna, spółka partnerska, spółka komandytowa, spółka komandytowo-akcyjna).
Ważny fragment
Należy przy tym pamiętać, że jeżeli działalność transportowa jest prowadzona w formie JDG, wówczas możliwe jest przekształcenie wyłącznie w spółkę kapitałową (przepisy nie dają możliwości bezpośredniego przekształcenia JDG w spółkę osobową). Jeżeli zaś działalność transportowa jest prowadzona w formie spółki, wówczas możliwe jest przekształcenie zarówno w spółkę kapitałową, jak i spółkę osobową.
Niezależnie od tego, aby móc podjąć właściwą decyzję co do formy prawnej firmy transportowej, konieczne jest dokładne zbadanie zalet i wad każdej z form. Podczas dokonywania wyboru warto zwrócić uwagę m.in. na takie kwestie jak: liczba wspólników (spółki osobowe wymagają, co do zasady, uczestnictwa co najmniej dwóch wspólników), zakres odpowiedzialności wspólników za zobowiązania, system opodatkowania i rodzaj prowadzenia księgowości, możliwe sposoby reprezentacji spółki, minimalny kapitał wymagany do rozpoczęcia działalności, czy aspekty związane ze sprzedażą i sukcesją biznesu. Nie ma przy tym jednoznacznej odpowiedzi na pytanie, która forma prawna jest najlepsza dla firmy transportowej. Niewątpliwie ważne są jednak kryteria odpowiedzialności wspólników za zobowiązania spółki (z uwagi na ryzyko pojawienia się roszczeń z tytułu nienależytego wykonania umowy przewozu) oraz możliwych form opodatkowania spółki (w tym również skorzystania z estońskiego CIT).
Po podjęciu decyzji co do formy prawnej przekształconej firmy transportowej, konieczne jest przeprowadzenie procedury przekształcenia. Poniżej omawiamy poszczególne etapy tego procesu.
Czytaj więcej: Jak przekształcić przedsiębiorcę w spółkę?
Sprawozdanie finansowe dla celów przekształcenia
Niezależnie od tego, czy planujemy przekształcić JDG czy spółkę, w pierwszej kolejności wymagane jest przygotowanie sprawozdania finansowego dla celów przekształcenia. Sprawozdanie powinno zostać sporządzone na określony dzień w miesiącu poprzedzającym sporządzenie planu przekształcenia. Przykładowo, jeżeli sporządzenie planu przekształcenia planowane jest na listopad, wówczas sprawozdanie powinno być przygotowane na dowolny dzień w październiku.
Sposób przygotowania sprawozdania finansowego dla celów przekształcenia różni się, w zależności od tego, czy dla działalności transportowej są prowadzone księgi rachunkowe, czy nie. Jeżeli przedsiębiorca prowadzi księgi rachunkowe, wówczas powinien sporządzić sprawozdanie finansowe przy zastosowaniu tych samych metod i w tym samym układzie co ostatnie roczne sprawozdanie finansowe. Jeżeli zaś przedsiębiorca jest zwolniony z prowadzenia ksiąg, wówczas należy sporządzić sprawozdanie finansowe w oparciu o podsumowanie zapisów w podatkowej księdze przychodów i rozchodów oraz innych ewidencji prowadzonych dla celów podatkowych, spis z natury, a także inne dokumenty pozwalające na sporządzenie tego sprawozdania.
Czytaj więcej: Przekształcenie firmy transportowej – na co zwrócić uwagę?
Plan przekształcenia
Zarówno w przypadku przekształcenia JDG, jak i przekształcenia spółki, drugim etapem procedury jest sporządzenie planu przekształcenia. Stanowi on kluczowy dokument określający sposób oraz warunki przekształcenia firmy transportowej w spółkę. W procesie przekształcenia JDG plan musi być sporządzony w formie aktu notarialnego, a przy przekształceniu spółki w zwykłej formie pisemnej (z wyjątkiem przekształcenia spółki jednoosobowej, gdzie też wymagana jest forma aktu notarialnego).
W planie przekształcenia należy wskazać co najmniej ustalenie wartości bilansowej majątku przekształcanej spółki lub JDG (w praktyce jest to wartość kapitału (funduszu) własnego wskazanego w przygotowanym sprawozdaniu finansowym). Dodatkowo, w przypadku przekształcenia spółki kapitałowej w spółkę osobową, plan przekształcenia musi zawierać określenie wartości godziwej udziałów albo akcji.
Ważny fragment
Do planu przekształcenia przedsiębiorcy należy załączyć: projekt uchwały (oświadczenia przedsiębiorcy) o przekształceniu, projekt umowy, aktu założycielskiego lub statutu spółki przekształconej, w przypadku przekształcenia JDG i przekształcenia w spółkę akcyjną – wycenę składników majątku (aktywów i pasywów) działalności transportowej oraz wskazane wcześniej sprawozdanie finansowe sporządzone dla celów przekształcenia.
Badanie planu przekształcenia przez biegłego rewidenta
W przypadku przekształcenia JDG, jak również przekształcenia spółki w spółkę akcyjną, plan przekształcenia podlega obowiązkowemu badaniu przez biegłego rewidenta. W tym celu należy złożyć wniosek do właściwego sądu o wyznaczenie biegłego. We wniosku warto wskazać konkretną osobę biegłego, co do której wiemy, że przeprowadzi badanie sprawnie i w możliwie krótkim terminie. Z reguły sądy wyznaczają biegłego wskazanego przez wnioskodawcę.
Biegły rewident, w terminie określonym przez sąd, nie dłuższym jednak niż dwa miesiące od dnia jego wyznaczenia, przygotowuje na piśmie swoją opinię, a następnie składa ją sądowi rejestrowemu oraz spółce (przedsiębiorcy prowadzącemu JDG) wraz z planem przekształcenia.
Czytaj więcej: Przekształcenie spółki – jak wygląda procedura?
Zawiadomienia o zamiarze przekształcenia
W procesie przekształcenia spółki w inną spółkę (nie dotyczy to więc przekształcenia JDG) kolejnym krokiem po zbadaniu planu przekształcenia przez biegłego będzie dwukrotne zawiadomienie wspólników o zamiarze przekształcenia. Pierwsze zawiadomienie powinno być dokonane nie później niż na miesiąc przed planowanym dniem podjęcia uchwały o przekształceniu, a drugie w odstępie nie krótszym niż dwa tygodnie od daty pierwszego zawiadomienia. W praktyce, po spełnieniu określonych warunków, wspólnicy często decydują się na rezygnację z zawiadomień.
Uchwała/oświadczenie o przekształceniu
Kluczowym momentem w procesie przekształcenia firmy transportowej w spółkę jest podjęcie uchwały o przekształceniu (przy przekształceniu spółki) lub złożenie oświadczenia o przekształceniu (przy przekształceniu JDG). W jednym i drugim przypadku wymagana jest forma aktu notarialnego. Uchwała lub oświadczenie o przekształceniu powinny zawierać określone elementy wskazane w przepisach, m.in.: formę prawną spółki po przekształceniu czy dane jej reprezentantów (np. członków zarządu).
Ważny fragment
Co ważne, w przypadku przekształcenia spółki w spółkę podjęcie uchwały o przekształceniu zastępuje zawarcie umowy lub statutu spółki przekształconej, a także powołanie organów spółki (np. zarządu). Nie muszą być zatem podejmowane w tym zakresie odrębne uchwały. Z kolei w przypadku przekształcenia JDG wymagane jest odrębne zawarcie aktu założycielskiego (albo podpisanie statutu) spółki przekształconej, jak również powołanie członków jej organów (np. zarządu).
W praktyce nie stanowi to jednak kłopotu, gdyż wszystkie te czynności objęte są zazwyczaj jednym aktem notarialnym.
Czytaj więcej: Przekształcenie spółki – na co zwrócić szczególną uwagę? oraz Przekształcenie jednoosobowej działalności w spółkę z o.o. – koszty
Zgłoszenie przekształcenia do KRS
Ostatnim etapem w procesie przekształcenia każdej firmy transportowej jest złożenie wniosku o rejestrację przekształcenia w rejestrze przedsiębiorców KRS. Wniosek o wpis przekształcenia składają wszyscy reprezentanci (np. członkowie zarządu) spółki przekształconej. Do wniosku trzeba załączyć wymagane przez prawo załączniki, których dokładny zakres zależy od formy prawnej spółki, jak również dowód uiszczenia odpowiedniej opłaty za wpis.
We wniosku o wpis przekształcenia warto wnioskować o dokonanie wpisu w konkretnym dniu roboczym miesiąca. Z reguły sądy przychylają się do wniosku o wpis w konkretnym dniu, oczywiście jeżeli wniosek zostanie złożony z odpowiednim wyprzedzeniem.
Ważny fragment
Co ważne, przekształcenie dochodzi do skutku dopiero z chwilą jego wpisu do rejestru przedsiębiorców KRS.
W przypadku przekształcenia JDG w spółkę, przedsiębiorcy powinni też pamiętać, aby po rejestracji przekształcenia w KRS złożyć wniosek o wykreślenie JDG z CEIDG w terminie 7 dni od dnia przekształcenia. Późniejsze wykreślenie przedsiębiorcy z CEIDG nie ma jednak wpływu na moment, w którym następuje przekształcenie.
Czytaj więcej: Dlaczego warto przekształcić firmę transportową?
Na zakończenie warto wskazać, że sprawna realizacja procesu przekształcenia firmy transportowej nie ogranicza się jedynie do spełnienia formalnych wymogów czy uiszczenia odpowiednich kosztów. Konieczna jest również analiza poszczególnych składników prowadzonej działalności transportowej (np. posiadanej licencji transportowej, zawartych umów leasingu czy wykupionych polis ubezpieczeniowych). Niemniej jednak, przekształcenie jest rozwiązaniem, które warto rozważyć, biorąc pod uwagę potencjalne korzyści związane z ograniczeniem odpowiedzialności czy możliwością wdrożenia korzystniejszych zasad opodatkowania, np. estońskiego CIT-u.
AUTORZY: Mikołaj Roszyk oraz Alicja Paluszewska
Kalkulator estońskiego CIT
Odpowiedz na kilka pytań i dowiedz się czy Twój biznes jest gotowy na estoński CIT i ile dzięki temu możesz zaoszczędzić.
