Przekształcenie firmy a ograniczenie odpowiedzialności
Jednym z głównych powodów, dla których właściciele firm transportowych decydują się na zmianę formy prawnej, jest potrzeba ograniczenia osobistej odpowiedzialności za zobowiązania wynikające z prowadzonego biznesu. Należy w tym miejscu przypomnieć, że przedsiębiorcy prowadzący JDG, jak również wspólnicy spółki cywilnej, spółki jawnej oraz komplementariusze spółki komandytowej i spółki komandytowo-akcyjnej ponoszą nieograniczoną odpowiedzialność majątkiem prywatnym za zobowiązania powstałe w toku działalności.
Ważny fragment
Rozwiązaniem tego problemu może być przekształcenie JDG lub spółki osobowej w spółkę kapitałową (spółkę z o.o., prostą spółkę akcyjną albo spółkę akcyjną), w której odpowiedzialność wspólników (akcjonariuszy) majątkiem prywatnym za zobowiązania jest wyłączona.
Ograniczenie osobistej odpowiedzialności bywa niekiedy kluczowe dla przedsiębiorców prowadzących działalność w branży TSL, chociażby z uwagi na ryzyko pojawienia się roszczeń z tytułu nienależytego wykonania umowy przewozu.
Korzyści podatkowe wynikające z przekształcenia firmy
Drugim z kluczowych powodów przekształceń firm transportowych w spółki kapitałowe są aspekty podatkowe.
Ważny fragment
Obecnie prowadzenie działalności w formie JDG lub spółki osobowej nie wiąże się już z zaletą w postaci stosunkowo niskich i łatwych do obliczenia danin publicznoprawnych, która w przeszłości rekompensowała nieograniczoną odpowiedzialność za zobowiązania majątkiem prywatnym.
Wynika to chociażby z faktu, że od stycznia 2022 r. na przedsiębiorców prowadzących działalność w formie JDG lub spółek jawnych został nałożony obowiązek opłacania składki zdrowotnej, której wysokość uzależniono od dochodu (przy skali podatkowej składka wynosi 9% dochodu, a przy podatku liniowym 4,9% dochodu). Ponadto przedsiębiorcy należący do tej grupy, których dochód przekroczył rocznie 1 mln zł, są zobowiązani do zapłaty daniny solidarnościowej w wysokości 4% od nadwyżki dochodu powyżej 1 mln zł.
Spółki komandytowe i spółki komandytowo-akcyjne pozostają natomiast podatnikami podatku CIT. Co prawda, w przypadku komplementariuszy obu tych spółek istnieje możliwość proporcjonalnego odliczenia podatku CIT zapłaconego przez spółkę od podatku PIT płaconego przez komplementariusza, jednakże w zamian za stosunkowo korzystne zasady opodatkowania, komplementariusze ponoszą nieograniczoną odpowiedzialność majątkiem prywatnym za zobowiązania spółki.
Warto również wskazać, że przekształcenie firmy transportowej w spółkę kapitałową często otwiera drogę do skorzystania z niezwykle korzystnej formy opodatkowania, jaką jest tzw. estoński CIT (ryczałt estoński). Istotą tego rozwiązania jest brak obowiązku płacenia podatku dochodowego z tytułu prowadzonej działalności aż do momentu, w którym dochodzi do wypłaty zysków na rzecz wspólników, przy czym nawet wypłata całości lub części zysków do wspólników nie przekreśla uzasadnienia dla stosowania ryczałtu. Efektywna stopa opodatkowania wypłacanych zysków i tak pozostaje bowiem niższa niż w przypadku standardowego rozliczenia podatku CIT oraz PIT.
Kalkulator estońskiego CIT
Odpowiedz na kilka pytań i dowiedz się czy Twój biznes jest gotowy na estoński CIT i ile dzięki temu możesz zaoszczędzić.
Przekształcenie firmy a składki ZUS
Jak już wskazano powyżej, prowadzenie firmy transportowej w ramach JDG lub spółki osobowej zasadniczo wiąże się z obowiązkiem opłacania składki zdrowotnej. To samo dotyczy obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne (ZUS).
Sytuacja wygląda jednak zgoła inaczej w przypadku spółek kapitałowych.
Ważny fragment
Posiadanie statusu wspólnika spółki z o.o., akcjonariusza prostej spółki akcyjnej czy akcjonariusza spółki akcyjnej nie stanowi bowiem tytułu do objęcia ubezpieczeniami społecznymi oraz ubezpieczeniem zdrowotnym.
Wyjątkiem jest sytuacja, gdy spółka z o.o. jest jednoosobowa albo gdy akcjonariusz prostej spółki akcyjnej wnosi wkład, którego przedmiotem jest świadczenie pracy lub usług. Jednakże w zdecydowanej większości przypadków przekształcenie firmy transportowej w spółkę kapitałową pozwala na wyeliminowanie obowiązku opłacania składek ZUS, co dla wielu przedsiębiorców oznacza po prostu obniżenie kosztów prowadzenia działalności.
Zmiana formy prawnej jako sposób przyciągnięcia inwestora
Nie należy zapominać o tym, że prowadzenie firmy transportowej w formie JDG lub spółki osobowej stanowi poważne ograniczenie w sytuacji, gdy istnieje potrzeba pozyskania nowego inwestora, a tym samym zdobycia dodatkowego finansowania. Jak sama nazwa wskazuje, jednoosobowa działalność gospodarcza zakłada prowadzenie biznesu wyłącznie przez jedną osobę. Nie jest zatem możliwe dołączenie do niego nowego właściciela. Jeżeli natomiast zostanie podjęta decyzja o sprzedaży całości firmy, to tzw. „ręczne przenoszenie biznesu” (w tym składników majątkowych, umów z kontrahentami, decyzji administracyjnych itd.) na nowy podmiot może spowodować wstrzymanie bieżącej działalności firmy.
Problem braku możliwości dołączenia nowego wspólnika nie występuje w przypadku spółek osobowych, ale ich elastyczność jest bardzo ograniczona, jeżeli chodzi o zmiany w strukturze właścicielskiej (m.in. ze względu na konieczność występowania w spółce co najmniej 2 wspólników, brak jest też możliwości zbycia części ogółu praw i obowiązków w spółce).
Rozwiązaniem zasygnalizowanych problemów jest ponownie przekształcenie firmy transportowej w spółkę kapitałową.
Ważny fragment
W ramach takiej spółki możliwe jest: działanie w pojedynkę albo ze wspólnikami, sprzedaż pakietów udziałów/akcji o różnej wartości procentowej, a nawet sprzedaż całości firmy na rzecz inwestora zewnętrznego bez jakiegokolwiek ryzyka wstrzymania działalności.
Wynika to z faktu, że to spółka, a nie jej wspólnicy, pozostaje podmiotem wszelkich umów, pozwoleń, licencji itd., związanych z prowadzonym biznesem.
Przekształcenie firmy – krok do zaplanowania sukcesji
W pewnym momencie prowadzenia własnej firmy transportowej zwykle pojawia się pytanie o ewentualnych następców mogących zająć miejsce u steru. Prowadzenie działalności w formie JDG może stanowić problem, ponieważ w przypadku śmierci przedsiębiorcy nie tylko dochodzi do utraty osoby zarządzającej biznesem, ale z obrotu prawnego znika podmiot wszelkich praw i obowiązków związanych z firmą. Może to prowadzić do wygaśnięcia kluczowych dla działalności transportowej umów, pozwoleń, licencji, a w konsekwencji nawet do upadku całego biznesu.
Pewnym remedium w tym zakresie może być ustanowienie w JDG zarządu sukcesyjnego, ale jest to nie tylko rozwiązanie niedoskonałe, ale przede wszystkim tymczasowe (zarząd trwa tylko do momentu rozwiązania sytuacji spadkowej przedsiębiorstwa, ale, co do zasady, nie dłużej niż dwa lata od śmierci przedsiębiorcy).
Ważny fragment
Zdecydowanie lepszym rozwiązaniem jest przekształcenie firmy transportowej w spółkę kapitałową, ponieważ w takim wypadku dochodzi do oddzielenia osoby przedsiębiorcy od prowadzonego przez niego biznesu.
W konsekwencji, mimo śmierci wspólnika, spółka pozostaje podmiotem wszelkich praw i obowiązków dotyczących biznesu (w tym również umów, licencji, pozwoleń), a bieżąca działalność może być kontynuowana niezależnie od toczącego się postępowania spadkowego.
Z powyższych rozważań wynika, że istnieje wiele istotnych powodów, dla których warto rozważyć przekształcenie firmy transportowej w spółkę kapitałową. Przed podjęciem jakichkolwiek działań trzeba jednak sprawdzić, jak wygląda procedura przekształcenia firmy transportowej, na co zwrócić uwagę podczas zmiany formy prawnej oraz oszacować potencjalne koszty. Włożony w to wysiłek niewątpliwie zaprocentuje – przynosząc firmie korzyści oraz zabezpieczając jej przyszłość.
AUTOR: Mikołaj Roszyk, Associate w Zespole Kancelarii Prawnej Grant Thornton
Dowiedz się więcej:
- Przekształcenie spółki – na co zwrócić szczególną uwagę?
- Jak przekształcić przedsiębiorcę w spółkę?
- Przekształcenie jednoosobowej działalności w spółkę z o.o. – koszty
- Jak przekształcić jednoosobową działalność gospodarczą w sp. z o.o.? (WIDEO)
- Jak przekształcić spółkę? (WIDEO)
- Przekształcenie firmy transportowej – jak wygląda procedura?
- Przekształcenie firmy transportowej – na co zwrócić uwagę?
![Spółka cywilna – dlaczego tracisz działając w tej formie prawnej? [Informator]](https://grantthornton.pl/wp-content/uploads/2024/04/worried-young-businessman-using-digital-tablet-in-2023-11-27-05-18-32-utc-2000px.jpg)
