Otrzymując dywidendę od zagranicznej spółki córki należy upewnić się, czy w państwie źródła kwota dywidendy nie podlega w jakiejkolwiek formie zaliczeniu bądź odliczeniu. W przypadku odpowiedzi twierdzącej, polski podatnik może być zobowiązany do opodatkowania podatkiem dochodowym otrzymanej dywidendy.
Podsumowanie:
- Klauzula przeciwko wyeliminowaniu podwójnego nieopodatkowania dywidend i innych przychodów z udziału w zyskach osób prawnych ma na celu wyeliminowanie patologii w zakresie uchylania się od wszelkiego opodatkowania.
- Interpretacja zaprezentowana przez organy zmierza do tego, aby wszelkie rodzaje ulg podatkowych wykluczały zastosowanie w Polsce zwolnienia z opodatkowania dywidend.
Dywidenda od spółki córki z zagranicy – warunki zwolnienia
Coraz częściej polskie spółki funkcjonują na międzynarodowych rynkach poprzez spółki zależne (tzw. spółki córki) z siedzibami w innych krajach. Budując swoje międzynarodowe struktury grupy kapitałowe korzystają ze swobody przepływu kapitału, który w wymiarze podatkowym objawia się m.in. w zwolnieniu z opodatkowania dywidend oraz innych przychodów z tytułu udziałów w zyskach osób prawnych. Zwolnienie ma zastosowanie, jeżeli zasadniczo spełnione są łącznie następujące warunki:
- wypłacającym dywidendę oraz inne przychody z tytułu udziału w zyskach osób prawnych jest spółka podlegająca w innym niż Rzeczypospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania;
- uzyskującym dochody (przychody) z tytułu dywidend oraz inne przychody z tytułu udziału w zyskach osób prawnych, o których mowa w pkt 1, jest spółka będąca podatnikiem podatku dochodowego, mająca siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
- spółka, o której mowa w pkt 2, posiada bezpośrednio nie mniej niż 10% udziałów (akcji) w kapitale spółki, o której mowa w pkt 1(bądź nie mniej niż 25% udziałów/akcji w kapitale tej spółki, jeżeli jest ona zlokalizowana w Konfederacji Szwajcarskiej) nieprzerwanie przez okres dwóch lat;
- spółka, o której mowa w pkt 2, nie korzysta ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym od całości swoich dochodów, bez względu na źródło ich osiągania.
Klauzula przeciwko unikaniu podwójnego nieopodatkowania
Od 1 stycznia 2015 r. ustawodawca wprowadził do polskiej ustawy implementację zmienionej dyrektywy UE w sprawie wspólnego systemu opodatkowania mającego zastosowanie w przypadku spółek dominujących i spółek zależnych różnych państw członkowskich, wprowadzając w art. 20 ust. 16 Ustawy CIT wyłączenie z możliwości stosowania omawianego zwolnienia. Mianowicie zwolnienia z opodatkowania otrzymanej przez polską spółkę dywidendy od zagranicznej spółki córki nie stosuje się w części, w jakiej w państwie spółki [siedziby spółki córki], wypłacane z tego tytułu kwoty w jakiejkolwiek formie podlegają zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów, odliczeniu od dochodu, podstawy opodatkowania lub od podatku spółki wypłacającej.
Ważny fragment
Celem omawianego wyłączenia jest potrzeba wyeliminowania zjawiska podwójnego nieopodatkowania, które w skrócie polega na wykorzystaniu przez grupy kapitałowe faktu różnej kwalifikacji podatkowej pewnych instrumentów finansowych, nazywanych również hybrydowymi, w różnych państwach członkowskich, np. pożyczki wieczyste, pożyczki uwzględniające udział w zyskach, udziały preferencyjne.
Przykładowo ten sam instrument może być uznany w jednym państwie jako dług, generujący koszt podatkowy, a w drugim państwie jako kapitał podlegający zwolnieniu z opodatkowania.
Spór z organami
W ostatnim czasie na tle omawianego przepisu pojawiły się wątpliwości, czy sformułowanie „wypłacane z tego tytułu kwoty w jakiejkolwiek formie podlegają zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów, odliczeniu od dochodu, podstawy opodatkowania lub od podatku spółki wypłacającej” użyte w ww. przepisie oznacza, że w grę wchodzi każdy rodzaj szeroko rozumianej ulgi podatkowej, w tym wszelkie odliczenia, czy tylko takie, które mają miejsce w podatku dochodowym.
Wątpliwość ta pojawiła się na tle podatkowego ustawodawstwa Konfederacji Szwajcarskiej. Mianowicie dywidenda wypłacona przez spółkę szwajcarską podlega odliczeniu od podstawy opodatkowania podatkiem kapitałowym (pobieranym na poziomie kantonalnym, nie federalnym) i tak obliczony podatek kapitałowy podlega następnie zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów w podatku dochodowym, będącym odpowiednikiem polskiego podatku dochodowego od osób prawnych. Zdaniem organu wydającego interpretacje (przykładowo w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dn. 4 marca 2016 r. znak IPPB5/4510-1163/15-2/MK oraz w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dn. 1 czerwca 2015 r. znak IPPB5/4510-270/15-4/PS) zaliczenie wypłacanych kwot do kosztów uzyskania przychodów może przybrać „jakąkolwiek formę”, a nie tylko postać zaliczenia bezpośredniego. Odmiennego zdania są natomiast sądy administracyjne, które powołując się na wykładnię literalną wskazują, iż to zaliczenie (do kosztów uzyskania przychodów) lub odliczenie (od dochodu, podstawy opodatkowania lub od podatku) musi odnosić się do podatku dochodowego, a nie do jakiegokolwiek innego podatku (tak w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dn. 28 grudnia 2016 r. sygn. akt III SA/Wa 2738/15 oraz wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dn. 24 kwietnia 2017 r. sygn. akt III SA/Wa 2052/16). Na ostateczne rozstrzygnięcie sporu trzeba poczekać do momentu wydania wyroków przez Naczelny Sąd Administracyjny.
Omawiany spór uwidacznia potencjalny problem ze skorzystaniem ze zwolnienia z opodatkowania dywidendy z zagranicy. Trzeba zatem zaznajomić się z lokalnymi przepisami prawa podatkowego, a w wypadkach wątpliwych wnosić wnioski o wydanie interpretacji indywidualnych, nie wykluczając konieczności prowadzenia sporu przed dwiema instancjami sądów administracyjnych.
Klauzula przeciwko wyeliminowaniu podwójnego nieopodatkowania dywidend i innych przychodów z udziału w zyskach osób prawnych ma na celu wyeliminowanie patologii w zakresie uchylania się od wszelkiego opodatkowania dzięki posłużeniu się skomplikowanymi instrumentami finansowymi. Interpretacja zaprezentowana przez organy zmierza do tego, aby wszelkie rodzaje ulg podatkowych wykluczały zastosowanie w Polsce zwolnienia z opodatkowania dywidend. Jest to niepokojąca tendencja, prowadząca do dużej niepewności po stronie przedsiębiorców otrzymujących dywidendy, nie uwikłanych w rozwiązania hybrydowe.
AUTOR: Natalia Kamińska-Kubiak, Doradca, Doradztwo podatkowe
