Organizacje pożytku publicznego w ramach tzw. jednego procenta PIT otrzymały od podatników 973 mln zł. Czy transparentnie się z niego rozliczyły? Niestety, jakość ich sprawozdań finansowych pozostaje niska – wynika z badania Grant Thornton.
[Pobierz raport lub przeczytaj poniżej jego streszczenie]
Według raportu „1 procent pod lupą” przygotowanego przez Grant Thornton, organizacje pożytku publicznego (OPP) relatywnie rzadko publikują swoje sprawozdania finansowe na stronach internetowych. W ostatnim roku zrobiło to tylko 11%. To nawet gorzej, niż w poprzedniej edycji naszego badania – z 2016 roku. Co więcej, 6% OPP nie opublikowała swoich sprawozdań nawet w rządowej bazie (Narodowego Instytutu Wolności), do czego są zobligowane. Świadczy to nie najlepiej o transparentności niektórych OPP, ale też o jakości nadzoru nad systemem 1% z PIT.
Wiele do życzenia pozostawia też jakość sprawozdań. Okazuje się, że sprawozdanie przeciętnej OPP w naszym badaniu uzyskało 4,8 pkt na 10 możliwych (nieznacznie mniej niż w 2016 roku i nieco więcej niż w 2015 roku). Oznacza to, że w sprawozdaniach przestawiana jest około połowa informacji i danych, które – zgodnie z wymogami prawnymi w tym zakresie – powinny się w nich znaleźć. Jedynie 2% przebadanych sprawozdań uzyskała pełne 10 pkt, a więc zawierała wyczerpujące informacje, a kolejne 11% otrzymało 8 lub 9 pkt, a więc jakość ich sprawozdań była wysoka. Aż 30% sprawozdań otrzymało 3 pkt lub mniej, co oznacza, że ich jakość była bardzo niska i trudno w ich przypadku mówić o faktycznej wartości sprawozdawczej.
Pocieszający jest jednak fakt, że największe, najbardziej rozpoznawalne OPP w ostatnich latach znacznie poprawiły swoją sprawozdawczość. W poprzedniej edycji raportu, wydanej w 2016 roku, pokazywaliśmy, że niską jakość sprawozdań finansowych miały nie tylko małe czy średnie organizacje pożytku publicznego, ale nawet te największe, Caritas czy Polski Czerwony Krzyż, a sprawozdania Fundacji Polsat, Polskiej Akcji Humanitarnej czy Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy – choć nieco lepsze – to również zawierały luki. Na szczęście, obecnie sytuacja wygląda już znacznie lepiej. Caritas i Fundacja Polsat mają wzorowe sprawozdania (zdobyły komplet 10 pkt), a raporty Polskiej Akcji Humanitarnej, Polskiego Czerwonego Krzyża, Fundacji TVN „Nie jesteś sam” i WOŚP zawierają jedynie drobne niedoskonałości.
Partner zarządzający, Audyt
972,7 mln zł o około 2% dochodów polskiego budżetu. Można za tę kwotę sfinansować przez rok 16 średniej wielkości szpitali albo dwóch dużych uniwersytetów. Takimi pieniędzmi dysponują w Polsce tylko największe firmy. Może więc nieco zaskakiwać, że prywatne przedsiębiorstwa, które nie korzystają z pomocy publicznej, muszą prowadzić szczegółową sprawozdawczość (pod ryzykiem dotkliwych kar), tymczasem OPP, korzystające z pieniędzy podatników, nie podlegają takiemu rygorowi.
Wyniki audytu sprawozdań finansowych organizacji pożytku publicznego uprawnionych do pozyskiwania darowizn w ramach 1% PIT. Edycja 2021
