W minionym roku zmalała istotnie liczba wniosków o wydanie interpretacji prawa podatkowego. Z uwagi na obowiązującą klauzulę przeciwko unikaniu opodatkowania, należy spodziewać się tego trendu również w tym roku. Jedną z istotnych przyczyn jest zapewne niechęć ujawniania swoich zamierzeń przez podatników, którzy nie mają pewności czy w stosunku do planowanych czynności wspomniana klauzula będzie miała zastosowanie.
Malejąca liczba wniosków
Krajowa Informacja Podatkowa (obecnie Krajowa Informacja Skarbowa) otrzymała w minionym roku „zaledwie” 34.151 wniosków o wydanie interpretacji podatkowych. Od szeregu lat stanowi to pierwszy rok spadku liczby wniosków składanych przez podatników. Jeszcze w 2014 i 2015 roku liczba wniosków sięgała prawie 38 tysięcy. Rok 2016 był pierwszym, choć niepełnym, rokiem obowiązywania klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania (art. 119a Ordynacji podatkowej). Właśnie w obowiązywaniu tych przepisów upatruje się przyczynę, dla której podatnicy mniej chętnie występują z wnioskami o interpretacje. Każda bowiem interpretacja, czy odmowa jej wydania kierowana jest również do właściwego dla podatnika urzędu skarbowego, stąd podatnicy nie chcą ujawniać swoich planów, w szczególności gdy istnieje ryzyko, że mogą otrzymać odmowę wydania interpretacji, gdyż planowane działanie może budzić wątpliwości w świetle klauzuli.
Odmowa wydania interpretacji
Od 15 lipca 2016 r wnioski o interpretacje w zakresie tych elementów stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego, co do których istnieje uzasadnione przypuszczenie, że mogą być przedmiotem decyzji wydanej z zastosowaniem art. 119a ordynacji podatkowej lub stanowić nadużycie prawa, spotykają się z odmową wydania interpretacji. Jak podało niedawno Ministerstwo Rozwoju i Finansów w okresie od 15 lipca 2016 r. do 27 kwietnia 2017 r. wydano 584 takich odmów, a w 239 przypadkach złożono zażalenie na postanowienie o odmowie, a w 93 – skargę do sądu administracyjnego (odpowiedź na interpelację poselską nr 11902 z 10 maja br.). Dotychczas wojewódzkie sądy administracyjne w kilku sprawach przyznały rację organom, oddalając skargi podatników na odmowę wydania interpretacji.
Pierwsza odmowa na wydanie opinii zabezpieczającej
Podatnicy niezbyt chętnie korzystają również z nowego narzędzia, jakim jest opinia zabezpieczająca, która stanowi ochronę przed zakwestionowaniem ich działań w oparciu o klauzulę przeciwko unikaniu opodatkowania. W kwietniu opublikowana została pierwsza z dwóch wydanych odmów na wydanie opinii zabezpieczającej. Transakcja dotyczyła nabycia akcji spółki publicznej przez inwestora za pośrednictwem spółki celowej, a następnie połączenie obu spółek (poprzez przejęcie spółki matki – spółki celowej przez spółkę córkę – spółkę publiczną). W wyniku połączenia spółka przejmującą posiadałaby akcje własne, które następnie sprzedałaby generując stratę podatkową. Minister odmówił wnioskodawcy wydania opinii zabezpieczającej, wskazując, iż ten sposób przeprowadzenia transakcji stanowi – w ocenie Ministra – spełnienie wszystkich ustawowych przesłanek warunkujących zastosowanie przepisów o klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania (m.in. sztuczne dzielenie operacji bez uzasadnienia ekonomicznego).
Dodatkowo Ministerstwo – zgodnie z zaleceniami OECD – rozpoczęło publikację serii dokumentów, zawierający ostrzeżenie o możliwości zastosowania klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania wobec określonych schematów agresywnej optymalizacji podatkowej. Optymalizacje podatkowe pozostają zatem pod obstrzałem ze strony administracji podatkowej, która planowała – dzięki wprowadzeniu klauzuli – zwiększyć dochody budżetowe (50 mln zł w 2017 r., 100 mln zł w 2018 r. i w latach następnych).
Istotną barierą dla podatników pozostaje w chwili obecnej mocno ocenny charakter przepisów dot. klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania i niemożność przewidzenia interpretacji tych przepisów przez organy podatkowe. Bariera ta skutkuje wstrzymaniem się przez podatników z występowanie o interpretacje indywidualne. Celem podkreślanym przez drugą stronę – Ministerstwo Rozwoju i Finansów – pozostaje to, aby przedsiębiorcy przestraszyli się i w praktyce powstrzymali od przeprowadzenia działań określanych jako agresywna optymalizacja podatkowa.
AUTOR: Natalia Kamińska-Kubiak, Doradca podatkowy, Doradztwo podatkowe
