Wśród propozycji związanych z Polskim Ładem (zgodnie ze stanem na 29 października 2021 r., po zakończeniu prac w Senacie) coraz większe kontrowersje budzi proponowany art. 24aa ustawy o CIT, oznaczający opodatkowanie przerzuconych dochodów. Nowe regulacje mają przeciwdziałać unikaniu opodatkowania. W praktyce jednak mogą one oznaczać dodatkowe obowiązki weryfikacyjne, w tym dokumentacyjne, po stronie zwykłych, polskich podatników.
Podsumowanie:
- Ustawodawca zmierza do opodatkowania dochodów transferowanych z Polski do jurysdykcji o bardziej korzystnej stawce opodatkowania, przy czym ciężar podatku będą ponosiły polskie podmioty.
- Nowe przepisy wiążą się w praktyce z kolejnymi obowiązkami po stronie polskich podatników należących do międzynarodowych grup, wymagając dochowania należytej staranności w celu weryfikacji i udokumentowania braku obowiązku zapłacenia nowego podatku.
- Szczególną uwagę należy zwrócić na rodzaj płatności dokonywanych na rzecz podmiotów powiązanych, kwotę tych płatności, wielkość podatku zapłaconego przez podmioty powiązane oraz na kwestię prowadzenia istotnej rzeczywistej działalności gospodarczej tych podmiotów.
Jakie zmiany w kontekście procedowanego art. 24aa ustawy CIT czekają podatników?
Nowe regulacje z pewnością pociągną za sobą kolejne obowiązki po stronie podatników, także tych nie unikających opodatkowania.
Ważny fragment
Będą oni musieli dokonywać skomplikowanej analizy, mającej na celu weryfikację, czy spełnione zostały przesłanki skutkujące dodatkowym opodatkowaniem przerzuconych dochodów stawką 19%.
Proponowane zmiany stanowią swego rodzaju uzupełnienie przepisów o opodatkowaniu zagranicznych spółek kontrolowanych (CFC). Wydaje się jednak, że nowe przepisy mogą dotknąć większą liczbę podatników.
Czym są przerzucone dochody, które będą podlegać nowemu podatkowi?
Za przerzucone dochody mają zostać uznane określone koszty, poniesione bezpośrednio lub pośrednio na rzecz podmiotu powiązanego z podatnikiem, które stanowią należność tego podmiotu, m.in. koszty:
- usług doradczych, badania rynku, usług reklamowych, zarządzania i kontroli, przetwarzania danych, ubezpieczeń, gwarancji i poręczeń oraz usług o podobnym charakterze,
wszelkiego rodzaju opłat i należności za korzystanie lub prawo do korzystania z praw lub wartości niematerialnych i
- prawnych,
- kosztów finansowania dłużnego związanych z uzyskaniem środków finansowych i korzystaniem z tych środków (w szczególności chodzi o odsetki, opłaty, prowizje, część odsetkową raty leasingowej, kary, opłaty za opóźnienie w zapłacie zobowiązań),
- a także opłat i wynagrodzeń za przeniesienie funkcji, aktywów lub ryzyk.
Aby tak się stało, muszą zostać spełnione dodatkowe warunki, tj.:
- faktycznie zapłacony przez ten podmiot powiązany podatek dochodowy za rok, w którym otrzymał należność, w państwie jego siedziby, będzie niższy o co najmniej 25% niż kwota podatku dochodowego, który byłby od niego należny, gdyby dochody tego podmiotu zostały opodatkowane stawką wynikającą z polskiej ustawy CIT, oraz
- koszty te:
- a) podlegające zaliczeniu w jakiejkolwiek formie do kosztów uzyskania przychodu, odliczeniu od dochodu, podstawy opodatkowania lub od podatku tego podmiotu powiązanego, lub
- b) koszty wypłacane przez podmiot powiązany w formie dywidendy lub innych przychodów z udziału w zyskach osób prawnych za rok, w którym otrzymał należność
– będą stanowiły co najmniej 50% wartości uzyskanych przez ten podmiot (odbiorcę płatności) przychodów określonych zgodnie z przepisami o podatku dochodowym lub zgodnie z przepisami o rachunkowości, a suma tych kosztów, poniesionych w roku podatkowym na rzecz podmiotów, w tym podmiotów niepowiązanych, stanowić będzie co najmniej 3% sumy kosztów uzyskania przychodów poniesionych przez podatnika (dokonującego opłat) w jakiejkolwiek formie.
Ważny fragment
Tym samym w pierwszej kolejności polscy podatnicy powinni zweryfikować, czy ponoszą ww. koszty na rzecz podmiotu powiązanego, a następnie sprawdzić, czy faktycznie zapłacony podatek przez ten podmiot powiązany będzie niższy o 25% niż kwota podatku dochodowego, który byłby hipotetycznie do zapłacenia przez ten podmiot w Polsce.
Taka różnica może pojawić się np. w przypadku płatności na rzecz podmiotów powiązanych z siedzibą na Cyprze.
Warto zwrócić uwagę, że nowe regulacje posługują się zwrotem „koszty poniesione bezpośrednio lub pośrednio na rzecz podmiotu powiązanego (…) ze spółką, stanowiące należność tego podmiotu, jeżeli faktycznie zapłacony podatek dochodowy przez ten podmiot powiązany (…) jest niższy o 25% niż kwota podatku dochodowego (obliczonego wg polskich przepisów – przyp. autora)”. Przepis jest na tyle niejasny, że sformułowanie „poniesione pośrednio” może oznaczać, że podatek od przerzuconych dochodów wystąpi nawet jeśli opodatkowanie bezpośredniego odbiorcy płatności z Grupy jest wyższe w Polsce. Przykładowo taka sytuacja może mieć miejsce, gdy bezpośredni odbiorca dokonuje dalszych płatności na rzecz innego podmiotu z Grupy, który ma siedzibę w kraju o niższym poziomie opodatkowania niż w Polsce.
Ważny fragment
. Tym samym może okazać się, że polscy podatnicy powinni sprawdzać, kto jest rzeczywistym właścicielem wynagrodzenia i jaki jest poziom opodatkowania tego podmiotu. Dokonanie weryfikacji w tym zakresie i jej udokumentowanie może być niełatwym zadaniem, nawet jeśli nasze działania nie są nakierowane na transferowanie dochodu do krajów o preferencyjnym opodatkowaniu. W praktyce konieczne może więc być wprowadzenie procedury należytej staranności w CIT, określającej zasady dokonywania takiej weryfikacji.
Wyłączenie w przypadku prowadzenia istotnej rzeczywistej działalności gospodarczej podmiotu powiązanego
Nowelizacja zakłada, że powyższe zasady opodatkowania nie znajdą zastosowania w sytuacji, gdy wskazane koszty zostaną poniesione na rzecz podmiotu powiązanego, podlegającego opodatkowaniu od całości swoich dochodów w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego i prowadzącego w tym państwie istotną rzeczywistą działalność gospodarczą.
Ustawodawca wskazuje, że przy ocenie, czy podmiot powiązany prowadzi rzeczywistą działalność gospodarczą, powinno się brać pod uwagę czy:
- zarejestrowanie podmiotu wiąże się z istnieniem przedsiębiorstwa, w ramach którego wykonuje on faktycznie czynności stanowiące działalność gospodarczą, w tym w szczególności czy podmiot ten posiada lokal, wykwalifikowany personel oraz wyposażenie wykorzystywane w prowadzonej działalności gospodarczej;
- podmiot posiada możliwość samodzielnego decydowania o przeznaczeniu otrzymanej należności,
- ponosi ryzyko ekonomiczne związane z utratą należności.
Natomiast podczas weryfikowania poziomu istotności należy zwrócić uwagę przede wszystkim na stosunek przychodów uzyskiwanych przez podmiot powiązany z prowadzonej rzeczywistej działalności gospodarczej do jego przychodów ogółem.
Wydaje się zatem, że nowe przepisy mogą być istotne zwłaszcza dla tych podmiotów, które należą do grup obejmujących podmioty spoza Unii Europejskiej i Europejskiego Obszaru Gospodarczego. W przypadku podmiotów z państw nienależących do tych organizacji prowadzenie rzeczywistej działalności przez świadczeniodawcę nie uchroni bowiem przed dodatkowym opodatkowaniem.
Rozliczenia dokonywane między podmiotami powiązanymi są dla wielu międzynarodowych grup standardową praktyką usprawniającą ich funkcjonowanie. Od przyszłego roku polscy podatnicy należący do takich grup będą musieli zweryfikować, czy nie obejmą ich nowe obowiązki w zakresie podatku od przerzuconych dochodów. Zadanie powinno ułatwić wprowadzenie procedury należytej staranności w zakresie CIT.
AUTOR: Jacek Lechna
Nowy cykl artykułów: Polski Ład a CIT
- Polski Ład w CIT: prosto już było
- Jak udokumentować rzeczywisty charakter usług niematerialnych?
- Zwolnienia wąskie jak nigdy: zmiany w SSE/PSI
- CIT nie tylko w Polsce, czyli zmiany w opodatkowaniu zagranicznej jednostki kontrolowanej
- Udowodnij, że nie jesteś wielbłądem, czyli podatek od przerzuconych dochodów, podmioty powiązane i art. 24aa ustawy CIT
- Kiedy masz powiązania, czyli opodatkowanie spółki holdingowej
- Niełatwo być płatnikiem w Polskim Ładzie, czyli o WHT
- Regularne przekazywanie urzędowi JPK w zakresie ksiąg
