Jedną ze zmian przewidzianych w Polski Ładzie (zgodnie ze stanem na 29 października 2021 r., po zakończeniu prac w Senacie)jest wprowadzenie do polskiego porządku prawnego instytucji spółki holdingowej. Nowa instytucja przewiduje preferencje podatkowe, takie jak nieopodatkowana sprzedaż udziałów czy zwolnienie dotyczące 95% otrzymanej dywidendy.
Podsumowanie:
- Uzyskanie statusu spółki holdingowej umożliwi zwolnienie z opodatkowania: — 95% dywidendy otrzymanej przez spółkę holdingową I przeniesienia własności udziałów/akcji.
- Aby móc skorzystać ze zwolnienia, trzeba będzie spełnić określone wymogi - jednym z najważniejszych jest konieczność prowadzenia przez spółkę holdingową rzeczywistej działalności gospodarczej.
- Warto jednocześnie pamiętać o już funkcjonującym zwolnieniu od podatku u źródła dotyczącym całej otrzymanej dywidendy.
Spółka holdingowa
Polski Ład przewiduje wprowadzenie do przepisów podatkowych nowej instytucji – spółki holdingowej. Rozwiązanie to dedykowane jest polskim spółkom kapitałowym (spółkom z ograniczoną odpowiedzialnością oraz spółkom akcyjnym), posiadającym na podstawie tytułu własności co najmniej 10% udziałów (akcji) w kapitale spółki zależnej nieprzerwanie przez okres co najmniej 1 roku. Uzyskanie statusu spółki holdingowej umożliwi skorzystanie z dwóch preferencji, o ile również spółka zależna będzie spełniać określone wymogi. Spółka zależna powinna przede wszystkim posiadać osobowość prawną (w przypadku polskich spółek oznacza to ograniczenie do spółek z ograniczoną odpowiedzialnością oraz spółek akcyjnych) oraz posiadać nie więcej niż 5% udziałów w kapitałach innych spółek.
Zwolnienie dotyczące 95% otrzymanej dywidendy
Pierwszą preferencją przewidzianą dla spółek holdingowych jest możliwość zwolnienia z opodatkowania dywidend wypłaconych przez spółkę zależną na rzecz spółki holdingowej w części odpowiadającej 95% kwoty tych dywidend. Możliwość skorzystania ze zwolnienie będzie dotyczyć zarówno dywidendy wypłaconej przez polskie spółki zależne, jak i te zagraniczne.
Zwolnienie dotyczące zbycia udziałów (akcji)
Drugą preferencją, z której skorzystać będą mogły spółki holdingowe, jest możliwość zwolnienia z opodatkowania dochodów osiągniętych z tytułu odpłatnego zbycia udziałów (akcji) krajowej spółki zależnej lub zagranicznej spółki zależnej, o ile zbycie nastąpi na rzecz podmiotu niepowiązanego. Dla porównania, obecnie co do zasady dochody ze sprzedaży udziałów/akcji opodatkowane są 19% CIT. W celu skorzystania ze zwolnienia dotyczącego zbycia udziałów (akcji) spółka holdingowa będzie musiała złożyć naczelnikowi urzędu skarbowego, na co najmniej 5 dni przez dniem zbycia, oświadczenie o zamiarze skorzystania ze zwolnienia. Zwolnienie nie będzie dotyczyć zbycia tych spółek zależnych, w przypadku których co najmniej 50% wartości aktywów, bezpośrednio lub pośrednio, stanowić będą nieruchomości położone na terytorium Polski lub prawa do takich nieruchomości.
Spółka holdingowa a rzeczywista działalność gospodarcza
Należy pamiętać, że aby móc uzyskać status spółki holdingowej, dany podmiot musi prowadzić rzeczywistą działalność gospodarczą w rozumieniu art. 24a ust. 18 ustawy CIT. Zgodnie z tym przepisem przy ocenie, czy dany podmiot prowadzi rzeczywistą działalność gospodarczą, bierze się pod uwagę w szczególności, czy:
- zarejestrowanie podmiotu wiąże się z istnieniem przedsiębiorstwa, w ramach którego ten podmiot wykonuje faktycznie czynności stanowiące działalność gospodarczą, w tym w szczególności czy podmiot ten posiada lokal, wykwalifikowany personel oraz wyposażenie wykorzystywane w prowadzonej działalności gospodarczej;
- podmiot ten nie tworzy struktury funkcjonującej w oderwaniu od przyczyn ekonomicznych;
- istnieje współmierność między zakresem działalności prowadzonej przez ten podmiot a faktycznie posiadanym przez niego lokalem, personelem lub wyposażeniem;
- zawierane porozumienia są zgodne z rzeczywistością gospodarczą, mają uzasadnienie gospodarcze i nie są w sposób oczywisty sprzeczne z ogólnymi interesami gospodarczymi tego podmiotu;
- podmiot samodzielnie wykonuje swoje podstawowe funkcje gospodarcze przy wykorzystaniu zasobów własnych, w tym obecnych na miejscu osób zarządzających.
Ważny fragment
Wyżej wymienione przesłanki nie są ostre, co oznacza, że weryfikacja prowadzenia rzeczywistej działalności gospodarczej przez spółkę holdingową może wiązać się z licznymi wątpliwościami. Dlatego na wypadek ewentualnego sporu z organami podatkowymi warto, by rzeczywista działalność gospodarcza została we właściwy sposób udokumentowana. Należy oczywiście pamiętać o regularnej aktualizacji zgromadzonej dokumentacji tak, by dokumenty posiadane na dzień złożeniem zawiadomienia o zamiarze skorzystania za zwolnienia nie zostały podważone przez organy podatkowe.
Zwolnienie dywidendowe na gruncie podatku u źródła
Wypłaty dywidend do podmiotu, który nie uzyska statusu spółki holdingowej bądź też nie zdecyduje się na skorzystanie z preferencji przewidzianych dla takich spółek, nadal będą mogły skorzystać z dotychczasowego zwolnienia dywidendowego dotyczącego tzw. podatku u źródła. W tym celu powinny zostać spełnione określone warunki, w szczególności:
- Spółka wypłacająca dywidendę powinna być polskim rezydentem podatkowym.
- Spółka otrzymująca dywidendę powinna podlegać w Polsce, w innym państwie należącym do Unii Europejskiej lub Europejskiego Obszaru Gospodarczego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania.
- Spółka otrzymująca dywidendę powinna posiadać co najmniej 10% udziałów (akcji) w kapitale spółki wypłacającej dywidendę nieprzerwanie przez okres co najmniej 2 lat.
- Spółka otrzymująca dywidendę powinna złożyć zgodne z stanem rzeczywistym oświadczenie, że nie korzysta ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym od całości swoich dochodów, bez względu na źródło ich osiągania.
- Spółka wypłacająca dywidendę powinna dochować należytej staranności przy weryfikacji możliwości zastosowania zwolnienia.
Zwłaszcza ten ostatni punkt budzi szereg wątpliwości, gdyż zgodnie z obecnym podejście organów podatkowych oznacza on również obowiązek dokonania weryfikacji, czy podmiot otrzymujący dywidendę prowadzi rzeczywistą działalność gospodarczą. Niedochowanie tego obowiązku może wiązać się z zakwestionowaniem przez organy podatkowe prawa do zwolnienia i uznaniem, że obowiązki płatnika nie zostały dochowane. Jest to istotne zwłaszcza z perspektywy odpowiedzialności karnoskarbowej osób odpowiedzialnych za rozliczenia podatkowe spółki.
Uzyskanie statusu spółki holdingowej może wiązać się z licznymi preferencjami dla niektórych podmiotów. Wiele spółek jednak nadal będzie stosować dotychczasowe zwolnienie dywidendowe. W obu przypadkach trzeba będzie pamiętać o właściwym udokumentowaniu rzeczywistej działalności gospodarczej. W przeciwnym wypadku organy podatkowe mogą zażądać zapłaty zaległego podatku. Należy również pamiętać, że brak udokumentowania rzeczywistej działalności gospodarczej jest z perspektywy odpowiedzialności karnoskarbowej ryzykowny dla osób prowadzących rozliczenia podatkowe oraz organów spółek.
AUTOR: Jacek Lechna
Nowy cykl artykułów: Polski Ład a CIT
- Polski Ład w CIT: prosto już było
- Jak udokumentować rzeczywisty charakter usług niematerialnych?
- Zwolnienia wąskie jak nigdy: zmiany w SSE/PSI
- CIT nie tylko w Polsce, czyli zmiany w opodatkowaniu zagranicznej jednostki kontrolowanej
- Udowodnij, że nie jesteś wielbłądem, czyli podatek od przerzuconych dochodów, podmioty powiązane i art. 24aa ustawy CIT
- Kiedy masz powiązania, czyli opodatkowanie spółki holdingowej
- Niełatwo być płatnikiem w Polskim Ładzie, czyli o WHT
- Regularne przekazywanie urzędowi JPK w zakresie ksiąg
