[Pobierz raport lub przeczytaj poniżej streszczenie]
Jak szybko można zarejestrować fundację rodzinną?
Biorąc pod uwagę średnią miesięczną liczbę rejestracji od początku obowiązywania przepisów o fundacji rodzinnej, czyli od maja 2023 r., można oszacować, że Sąd Rejestrowy potrzebowałby ponad roku, aby zarejestrować wszystkie fundacje na podstawie wniosków już oczekujących. Tymczasem pomimo rosnącej liczby takich wniosków, w styczniu i lutym 2025 r. zarejestrowano jedynie odpowiednio 71 i 97 fundacji, co może wskazywać na trwałą niewydolność Sądu Rejestrowego.
W ciągu pierwszych 10 dni obowiązywania ustawy (od 22 do 31 maja 2023) do Sądu wpłynęło aż 61 wniosków, co pokazuje, że jej wejście w życie było długo wyczekiwane. Co ważne, porównanie średniej liczby wniosków z 7 miesięcy przed i po zapowiedzi zmian podatkowych przez Ministerstwo Finansów (194,6 vs. 187,1) wskazuje, że nie miały one znaczącego wpływu na zainteresowanie fundacjami rodzinnymi.
Partner Zarządzający, Departament Doradztwa
Zainteresowanie fundacjami rodzinnymi, mimo rządowych planów niekorzystnych zmian podatkowych, nie słabnie. Liczba wniosków o rejestrację pokazuje, że pozostają one wartościowym narzędziem w planowaniu sukcesji i zarządzaniu majątkiem rodzinnym. Umożliwiają ochronę kapitału przed rozdrobnieniem oraz jego długoterminowy wzrost dzięki koncentracji aktywów i elastycznemu zarządzaniu inwestycjami. Nic więc dziwnego, że fundacje rodzinne przyciągają nie tylko dojrzałych przedsiębiorców, ale także młodszych inwestorów, którzy budują fundamenty bezpieczeństwa finansowego dla siebie i przyszłych pokoleń.
Beneficjenci fundacji rodzinnych
Beneficjentami fundacji rodzinnych są przede wszystkim osoby urodzone w latach 1970-1989, czyli między 36 a 55 rokiem życia. Drugie miejsce zajmują roczniki 1980-1989. Wynika to ze znaczącej liczby fundatorów w tym przedziale wiekowym oraz z faktu, że w celu anonimizacji danych małoletnich dzieci (które jako beneficjentów należałoby ujawnić w CRBR) często nie stają się one beneficjentami fundacji rodzinnej aż do osiągnięcia pełnoletności lub opuszczenia grona beneficjentów przez fundatorów. Tym samym, najczęściej w gronie beneficjentów pojawią się fundatorzy, ich małżonkowie i ich dorosłe dzieci. Nasza analiza pokazała, że średnia liczba beneficjentów w ramach fundacji rodzinnych poddanych badaniu wynosi 3,3. W jednej z fundacji jako beneficjentów wskazano aż 19 osób.
Senior Counsel, Lider Zespołu Doradztwa w Procesach Sukcesyjnych w Kancelarii Prawnej
Cieszy fakt, że fundacje rodzinne zyskują na popularności i są coraz chętniej wykorzystywane przez polskich przedsiębiorców. Świadczy to o rosnącej świadomości dotyczącej długoterminowego zarządzania majątkiem oraz potrzebie uporządkowania kwestii sukcesyjnych. Fundacje te pozwalają nie tylko na przekazanie wartości i zasobów kolejnym pokoleniom, ale także stanowią skuteczne narzędzie ochrony i pomnażania rodzinnego kapitału. Z naszych doświadczeń wynika, że przedsiębiorcy zakładają fundacje rodzinne w różnych celach – zarówno po to, aby zapewnić finansową stabilność swoim bliskim, jak i w celu realizacji długofalowych strategii inwestycyjnych. Wiele fundacji wspiera także działalność filantropijną, co dodatkowo podkreśla ich istotną rolę społeczną. Fundacje służą do zapewnienia płynnego przejęcia firm przez kolejne pokolenia. Wiele przedsiębiorstw rodzinnych, które zbudowały swoją pozycję przez dekady, musi zmierzyć się z wyzwaniem sukcesji. Fundacja rodzinna daje możliwość uporządkowania własności – w szczególności poprzez zabezpieczenie majątku przed jego podziałem pomiędzy poszczególnych członków rodziny, minimalizowania konfliktów pomiędzy spadkobiercami i zapewnienia stabilności operacyjnej firmy.
Co możemy powiedzieć o fundacjach rodzinnych po blisko dwóch latach ich funkcjonowania?