Fundacja rodzinna w organizacji
W związku z wejściem w życie ustawy z dnia 26 stycznia 2023 r. o fundacji rodzinnej (dalej: „UFR”) w Polsce od 22 maja można zakładać fundacje rodzinne.
Z momentem sporządzenia aktu założycielskiego albo ogłoszenia testamentu (w zależności od wybranej ścieżki) powstaje fundacja rodzinna w organizacji. Aby jednak fundacja mogła w pełni funkcjonować konieczny jest jej wpis do rejestru fundacji rodzinnych. Zgodnie z UFR, fundacja rodzinna w organizacji z chwilą wpisu do rejestru fundacji rodzinnych staje się fundacją rodzinną i uzyskuje osobowość prawną. Z tą chwilą staje się ona podmiotem praw i obowiązków fundacji rodzinnej w organizacji.
Rejestr fundacji rodzinnych
Zgodnie z UFR, rejestr fundacji rodzinnych prowadzi Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim.
Ważny fragment
Pierwotnie polski ustawodawca zakładał, że rejestr fundacji rodzinnych będzie częścią Krajowego Rejestru Sądowego. Finalnie jednak zadecydowano o odrębności tego rejestru od pozostałych prowadzonych w ramach KRS.
UFR zawiera w rozdziale 12 szereg przepisów dotyczących funkcjonowania rejestru fundacji rodzinnych, w tym przewiduje, że rejestr ten jest jawny, natomiast akta rejestrowe może przeglądać, w obecności pracownika sądu rejestrowego, fundator, członek organu fundacji rodzinnej, beneficjent oraz osoba mająca interes prawny.
Zgodnie z UFR, wniosek o wpis w rejestrze fundacji rodzinnych składa się na urzędowym formularzu. Wzory formularzy zostały określone w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 18 maja 2023 r. w sprawie określenia wzorów urzędowych formularzy wniosków o wpis do rejestru fundacji rodzinnych oraz sposobu i miejsca ich udostępniania (dalej: „Rozporządzenie w sprawie określenia wzorów”).
Rozporządzenie w sprawie określenia wzorów przewiduje wnioski wyglądające podobnie do tych, które funkcjonowały w zakresie wpisów do KRS przed powstaniem systemu teleinformatycznego PRS (Portal Rejestrów Sądowych). Wnioski te nadal funkcjonują w zakresie wpisu do KRS innych podmiotów niż przedsiębiorcy, jednak z uwagi na możliwość składania tych wniosków również w PRS, tradycyjne składanie wniosków należy do rzadkości.
Ważny fragment
Wnioski do rejestru fundacji mogą być obecnie składane jedynie drogą tradycyjną, co niewątpliwie jest krokiem wstecz w stosunku do funkcjonującego elektronicznie KRS, gdzie wnioski składane są wyłącznie (w przypadku przedsiębiorców) lub również (w przypadku pozostałych podmiotów) za pośrednictwem interaktywnych formularzy.
Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 18 maja 2023 r. w sprawie rejestru fundacji rodzinnych, rejestr prowadzony jest w systemie informatycznym.
Wpis do rejestru fundacji rodzinnych obejmuje informacje takie jak: nazwa, siedziba, adres fundacji rodzinnej, wysokość funduszu założycielskiego, czas trwania fundacji rodzinnej, jeżeli jest oznaczony, imię i nazwisko, PESEL lub datę urodzenia oraz adres do korespondencji każdego z członków organów, wzmiankę o złożonym rocznym sprawozdaniu finansowym i sprawozdaniu z jego badania.
Nadto, wpisowi do rejestru – przy wykorzystaniu numerów PKD -podlega prowadzona przez fundację rodzinną działalność gospodarza.
Elementy konieczne zgłoszenia fundacji rodzinnej do rejestru
Zgodnie z UFR, zgłoszenie fundacji rodzinnej do rejestru fundacji rodzinnych zawiera:
- nazwę fundacji rodzinnej, jej siedzibę i adres;
- wysokość funduszu założycielskiego fundacji rodzinnej;
- imiona i nazwiska, numery PESEL członków zarządu, a w przypadku braku obowiązku posiadania takiego numeru – datę urodzenia, oraz ich adresy do doręczeń, a także sposób reprezentowania fundacji rodzinnej;
- imiona i nazwiska, numery PESEL członków rady nadzorczej, a w przypadku braku obowiązku posiadania takiego numeru – datę urodzenia, oraz ich adresy do doręczeń, jeśli w fundacji rodzinnej ustanawia się radę nadzorczą;
- imiona i nazwiska, numery PESEL beneficjentów będących osobami fizycznymi wchodzącymi w skład zgromadzenia beneficjentów, a w przypadku braku obowiązku posiadania takiego numeru – datę urodzenia, oraz ich adresy do doręczeń, a w przypadku gdy beneficjentem jest podmiot inny niż osoba fizyczna – nazwę lub firmę oraz numer identyfikacyjny REGON, a jeżeli podmiot ten jest zarejestrowany w Krajowym Rejestrze Sądowym – także jego numer w tym rejestrze;
- imię i nazwisko oraz adres do doręczeń fundatora, jeżeli fundator jest uprawniony do powołania zarządu;
- czas trwania fundacji rodzinnej, jeżeli jest oznaczony.
Rejestracja wymaga zastosowania odpowiednich formularzy, w tym przede wszystkim formularza RFR-W (Wniosek o rejestrację fundacji rodzinnej w rejestrze fundacji rodzinnych), a także odpowiednich, dedykowanych załączników, takich jak chociażby RFR-WB, zawierający wskazanie członków zgromadzenia beneficjentów oraz RFR-WK, zawierający wskazanie członków organów i sposobu reprezentacji fundacji rodzinnej przez zarząd.
Do formularzy konieczne jest ponadto dołączenie szeregu załączników związanych z funkcjonowaniem fundacji rodzinnej, w tym między innymi, spis mienia fundacji oraz listę jej beneficjentów
Jak możemy pomóc?
Zespół Kancelarii Prawnej Grant Thornton oferuje wsparcie w zakresie sukcesji biznesu, założenia fundacji rodzinnej, strukturyzacji podatkowej wniesienia aktywów do fundacji rodzinnej oraz planowania spadkowego.
Fundacja rodzinna w wielu przypadkach może okazać się rozwiązaniem, które zarówno sukcesorom, jak i nestorom da poczucie bezpieczeństwa, a także uporządkowanej i przyjaznej kolejnym pokoleniom sukcesji na lata.
AUTORKA: Maria Katańska, Associate, Kancelaria prawna
Czytaj więcej o fundacji rodzinnej:
- Fundacja rodzinna i jej organy
- Rola fundatora w fundacji rodzinnej
- Fundacja rodzinna w strukturze holdingowej
- Majątek fundacji rodzinnej
- Zmiany w instytucji zachowku już w 2023 r.
- Kto może być beneficjentem fundacji rodzinnej?
- Zasady odpowiedzialności członków zarządu fundacji rodzinnej
- Fundacja rodzinna – skutki podatkowe
