Rejestr fundacji rodzinnych
Fundacja rodzinna nabywa swoją osobowość z chwilą uzyskania wpisu do rejestru prowadzonego przez jeden sąd w Polsce, a mianowicie Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim. Rejestr fundacji rodzinnych jest jawny i każdy ma prawo otrzymać poświadczone odpisy, wyciągi, zaświadczenia oraz informacje z tego rejestru.
W skład informacji jawnych fundacji, do których każdy ma dostęp, wchodzą w szczególności:
- nazwa fundacji, jej siedziba, adres, numer NIP i REGON,
- wysokość funduszu założycielskiego,
- dane członków organów fundacji,
- imię i nazwisko fundatora oraz adres do doręczeń, jeżeli fundator uprawniony jest do powołania zarządu,
- czas trwania fundacji, jeżeli jest oznaczony,
- dane dot. Statutu fundacji,
- rok obrotowy,
- przedmiot działalności fundacji.
Dostęp do akt rejestrowych fundacji rodzinnych, takich jak np. statut, mają jedynie określone w ustawie osoby, tj.: fundator, członek organu fundacji rodzinnej, beneficjent oraz osoba mająca uzasadniony interes prawny. Dostęp ten jest ograniczony, ponieważ wskazane wyżej osoby, mogą przeglądać akta rejestrowe tylko w obecności pracownika sądu.
Warto zauważyć, że ta regulacja różni się od obowiązującej w stosunku do spółek prawa handlowego, gdzie akta rejestrowe (w tym umowa czy statut spółki) są publicznie dostępne dla każdego zainteresowanego.
Brak systemu umożliwiającego dostęp do informacji online
W przeciwieństwie do wglądu w rejestry prowadzone w ramach KRS, gdzie wpisywane są spółki prawa handlowego, wgląd w informacje dotyczące fundacji rodzinnej nie jest możliwy za pośrednictwem strony internetowej i nie zajmuje zaledwie kilku minut, a znacznie więcej – wymaga bowiem pozyskania z rejestru fundacji rodzinnych odpisu za pośrednictwem poczty bądź osobistej wizyty w sądzie.
W związku z powyższym, z uwagi na to, że rejestr fundacji rodzinnych nie jest prowadzony w systemie internetowym, nie ma możliwości pobrania odpisu aktualnego ani pełnego ze strony Sądu. Aby uzyskać odpis z rejestru należy złożyć właściwy wniosek do Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim.
Skutki braku rejestru elektronicznego
Fundacja rodzinna może prowadzić działalność gospodarczą na określonych w ustawie zasadach. Może ona m.in. zawierać umowy i wynajmować nieruchomości.
Ograniczone możliwości w postaci szybkiej weryfikacji, chociażby sposobu reprezentacji fundacji, dostarczają dodatkowych formalności oraz mogą przysporzyć wielu problemów.
Wyobraźmy sobie sytuację, że osoba zainteresowana uzyskaniem informacji na temat fundacji rodzinnej sporządzając np. umowę sprzedaży, nie będzie mogła sprawdzić tych danych w każdej chwili – tak jak to się dzieje w przypadku np. spółek prawa handlowego, czy innych fundacji. Przed przystąpieniem do sporządzenia takiej umowy konieczne będzie pozyskanie odpisu z rejestru, który nie jest dostępny online, a to może znacznie wydłużyć zawieranie najprostszych umów.
Obowiązek wpisu fundacji rodzinnej do Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych
Zgodnie z ustawą o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu, Fundacja Rodzinna jest zobowiązana do identyfikacji beneficjentów rzeczywistych, czyli osób sprawujących kontrolę nad fundacją w Centralnym Rejestrze Beneficjentów Rzeczywistych.
Nadzieje na przyszłość dotyczące rejestru fundacji rodzinnych
Fundacja rodzinna z założenia ma mieć prywatny charakter, jednakże, w dobie powszechności rejestrów online dla innych podmiotów, i konieczności identyfikacji beneficjentów rzeczywistych sprawujących kontrolę nad fundacją rodzinną w systemie CRBR, ograniczenie w postaci braku portalu teleinformatycznego dla fundacji rodzinnych wydaje się nieuzasadnione.
Stworzenie platformy, za pośrednictwem której każdy uzyskałby możliwość dostępu do podstawowych informacji o fundacji rodzinnej (jak numer w rejestrze fundacji rodzinnych NIP i REGON, skład zarządu) ułatwiłoby działanie fundacjom rodzinnym i ich kontrahentom. W obecnie panującej erze cyfryzacji takie działanie wydawałoby się w pełni zrozumiałe.
Jak możemy pomóc?
Zespół Kancelarii Prawnej Grant Thornton oferuje wsparcie w zakresie sukcesji biznesu, założenia fundacji rodzinnej, strukturyzacji podatkowej wniesienia aktywów do fundacji rodzinnej oraz planowania spadkowego.
Fundacja rodzinna w wielu przypadkach może okazać się rozwiązaniem, które zarówno sukcesorom, jak i nestorom da poczucie bezpieczeństwa, a także uporządkowanej i przyjaznej kolejnym pokoleniom sukcesji na lata.
AUTOR: Bartosz Stephan, Zespół Kancelarii Prawnej w Grant Thornton
Czytaj więcej o fundacji rodzinnej:
- Fundacja rodzinna i jej organy
- Rola fundatora w fundacji rodzinnej
- Fundacja rodzinna w strukturze holdingowej
- Majątek fundacji rodzinnej
- Zmiany w instytucji zachowku już w 2023 r.
- Kto może być beneficjentem fundacji rodzinnej?
- Zasady odpowiedzialności członków zarządu fundacji rodzinnej
- Fundacja rodzinna – skutki podatkowe
- Jak zarejestrować fundację rodzinną?
- Kontrola koncentracji z udziałem fundacji rodzinnych
- Nieruchomości w majątku fundacji rodzinnej
