Po wydanej w 2012 r. uchwale NSA (sygn. I FPS 2/12) w sprawie tzw. premii pieniężnych, w których sąd zrównał je z rabatami, praktyką stało się dokumentowanie udzielonych premii fakturami korygującymi. 11 lutego 2013 r. NSA wydał wyrok (sygn. akt I FSK 310/13), w którym wskazał, że premia pieniężna nie zawsze oznacza konieczność wystawienia faktury korygującej.
Z wnioskiem do Ministra Finansów zwróciła się Spółka wypłacająca kontrahentom premie pieniężne z tytułu zrealizowanego obrotu. Podatnik stał na stanowisku, że premia pieniężna jako neutralna na gruncie VAT może być udokumentowana notą. Inne stanowisko zajął Minister. Uznał, iż nieodzowna jest w tym wypadku faktura korygująca, która obrazuje obniżenie podstawy opodatkowania, do jakiej dochodzi w skutek udzielenia premii.
Sąd pierwszej instancji (WSA w Krakowie, wyrok z 11 września 2012 r., sygn. III SA/Wa 3298/11) zgodził się ze stanowiskiem, że wypłata kontrahentowi bonusu warunkowego (premii pieniężnej) z tytułu osiągnięcia określonej wielkości sprzedaży lub terminowości regulowania należności stanowi rabat zmniejszający podstawę opodatkowania.
WSA wskazał jednak, że takie stanowisko nie oznacza, że konieczne jest wystawienie faktury korygującej. Uznał on, że przepis art. 29 ust. 4 (obowiązujący do końca 2013 r.), wskazujący, iż podstawę opodatkowania obniża się o kwoty udzielonych rabatów, należy traktować jako normę względnie obowiązującą, skoro może znaleźć zastosowanie dopiero po spełnieniu warunków wskazanych w art. 24 ust 4a Ustawy VAT (a więc w przypadku posiadania odbioru faktury korygującej).
Sprawdź Interpretacje indywidualne Grant Thornton
Zdaniem sądu pierwszej instancji instytucja zmniejszenia podstawy opodatkowania została stworzona w interesie podatnika, tak, aby nie ponosił on nadmiernego ciężaru podatku, i by była zachowana zasada proporcjonalności podatku do ceny. W sytuacji, gdy podatnik nie chce skorzystać z możliwości, jaką stwarzał art. 29 ust 4 Ustawy VAT, to nawet mimo udzielenia rabatu nie jest zobligowany do zmniejszenia podstawy opodatkowania.
NSA w całości poparł stanowisko sądu krakowskiego. Jak wynika z ustnego uzasadnienia wyroku, nie w każdym przypadku po przyznaniu rabatu sprzedawca musi wystawić fakturę korygującą. W sytuacji, gdy przedsiębiorca nie zamierza obniżać podstawy opodatkowania, nie musi tego dokumentować. Nie może też ponosić z tego tytułu żadnych sankcji. Dopiero, gdy zdecyduje się zmniejszyć podstawę opodatkowania, musi spełnić warunki formalne, w tym związane z korektą faktur.
Wydaje się, że także z obowiązującego od 1 stycznia 2014 r. brzmienia art. 29a ust. 10 pkt 1, art. 29a ust. 15 pkt 4 oraz art. 106j ust. 1 pkt 2 Ustawy VAT można wysunąć podobne wnioski. Nie mniej jednak zasadnym jest, aby prawidłowo odczytać intencje NSA, poczekać na pisemne uzasadnienie wyroku.
