W nowelizacji przepisów podatkowych o fundacji rodzinnej znajdziemy m.in.
- nową dodatkową stawkę podatku dochodowego od osób fizycznych,
- ograniczenie zastosowania zwolnienia podmiotowego z opodatkowania CIT fundacji rodzinnej,
- umożliwienie łączenia fundacji rodzinnej i korzystania z ryczałtu od dochodów spółek, czyli tzw. ryczałtu estońskiego, gdy fundacja i spółka ryczałtowa należnego do tej samej/ tych samych osób fizycznych,
- wprowadzenie kategorii tzw. „ukrytych zysków” podlegających podatkowaniu CIT po stronie fundacji.
Fundacja rodzinna a dodatkowa stawka opodatkowania PIT
Do tej pory ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych przewidywała, iż zasadniczo wypłata świadczeń z fundacji na rzecz beneficjentów:
- może podlegać zwolnieniu z podatku PIT, gdy odbywa się na rzecz grona dla tzw. beneficjentów uprzywilejowanych, z uwzględnienie tzw. proporcji, która mogła skutkować całkowitym lub częściowym objęciem tych świadczeń zwolnieniu z PIT
- podlega opodatkowaniu stawką 15% przy ich wypłacie do której zwolnienie z opodatkowania nie przysługuje lub przysługuje w części uwzględniającej proporcję.
Ważny fragment
Aktualnie została wprowadzona nowa dodatkowa stawka opodatkowania PIT w wysokości 10%, znajdująca zastosowanie dla osób będących w stosunku do fundatora tzw. I i II grupą podatkową w rozumieniu przepisów o podatku od spadków i darowizn.
Również i tutaj mamy zastosowanie mechanizmu proporcji wniesionego przez fundatora majątku do ogólnej wartości wniesionego do fundacji majątku, mającej zastosowanie do ustalenia skali zwolnienia/opodatkowania PIT. Tym samym w praktyce do grona osób mogących liczyć na mniejsze obciążenie podatkowe przy otrzymaniu świadczenia zaliczają się już, uprzednio wykluczeni, teściowie, zięć, synowa, czy małżonkowie rodzeństwa fundatora.
Zmiany w zakresie podmiotowego zwolnienia fundacji rodzinnej z CIT
Nowelizacja obejmuje również zmiany w zakresie podmiotowego zwolnienia fundacji rodzinnej z CIT, czyniąc od niego wyjątek mający zastosowanie do dochodów z najmu, dzierżawy lub innej, podobnej umowy, której przedmiotem jest przedsiębiorstwo, jego zorganizowana część lub poszczególne składniki majątku służące prowadzeniu działalności gospodarczej przez beneficjenta, fundatora lub podmiot powiązany, w którym posiadają co najmniej 5% praw bądź udziałów. Zatem tego rodzaju dochody będą podlegały opodatkowaniu stawką 25%.
Fundacja rodzinna a estoński CIT
W odniesieniu do kwestii ryczałtu od dochodów spółek, zakończono tą nowelizacją spór o ich interpretację, potwierdzając ostatecznie, iż istnieje możliwość posiadania przez wspólników spółek na estońskim CIT praw majątkowych związanych z otrzymaniem świadczenia jako fundator bądź beneficjent fundacji rodzinnej. Ustawodawca nie dopuścił jednak możliwości, aby spółka ryczałtowa mogła posiadać w gronie swych wspólników fundację rodzinną.
Fundacja rodzinna a „ukryte zyski” podlegające opodatkowaniu CIT
Celem kolejnych zmian pozostaje zamkniecie furtki prawno-podatkowej wypłaty świadczeń z fundacji pod innym tytułem zastępującym wypłatę świadczeń, a zatem pierwotnie nieopodatkowanych stawką w wysokości 15% CIT. Wprowadzono zatem kryterium tzw. ukrytych zysków, w poczet których aktualnie zaliczyć należy:
- odsetki, prowizje, wynagrodzenia i inne opłaty od jakiegokolwiek rodzaju pożyczki udzielonej fundacji rodzinnej przez beneficjenta, fundatora lub podmiot powiązany z beneficjentem, fundatorem lub fundacją rodzinną;
- darowizny lub inne nieodpłatne lub częściowo odpłatne świadczenia, inne niż świadczenia, o których mowa w art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 26 stycznia 2023 r. o fundacji rodzinnej, przekazane, bezpośrednio lub pośrednio, na rzecz beneficjenta, fundatora, podmiotu powiązanego z beneficjentem, fundatorem lub fundacją rodzinną;
- świadczenia na rzecz beneficjenta, fundatora lub podmiotu powiązanego z beneficjentem, fundatorem lub fundacją rodzinną z tytułu:
a) usług doradczych, księgowych, badania rynku, usług prawnych, usług reklamowych, zarządzania i kontroli, przetwarzania danych, usług rekrutacji pracowników i pozyskiwania personelu, gwarancji i poręczeń oraz świadczeń o podobnym charakterze,b) wszelkiego rodzaju opłat i należności za korzystanie lub prawo do korzystania z praw lub wartości, o których mowa w art. 16b ust. 1 pkt 4-7; - różnicę między wartością rynkową transakcji określoną zgodnie z art. 11c a ustaloną ceną tej transakcji – w przypadku innych niż określone w pkt 3 transakcji między fundacją rodzinną a beneficjentem, fundatorem, podmiotem powiązanym z beneficjentem, fundatorem lub fundacją rodzinną;
- pożyczkę udzieloną przez fundację rodzinną beneficjentowi w tej części, która podlegała zwrotowi w danym roku podatkowym i nie została zwrócona do dnia upływu terminu złożenia deklaracji, o której mowa w art. 24s ust. 1, za ten rok podatkowy;
- pożyczkę udzieloną przez fundację rodzinną beneficjentowi na okres co najmniej 10 lat albo na okres krótszy niż 10 lat, jeżeli ostateczny termin obowiązywania umowy wyniósł co najmniej 10 lat.
Wprowadzone przez ustawodawcę zmiany miały służyć w głównej mierze konkretnym celom uszczelniającym oraz wyjaśniającym wątpliwości interpretacyjne, które – dzięki wprowadzeniu na tak wczesnym etapie – dają możliwość realnej szansy oszacowania korzyści bądź kosztów płynących z działania fundacji rodzinnej w strukturze. Warto jednakże pamiętać, iż jako nowe rozwiązanie prawne fundacja rodzinna może być przedmiotem kolejnych zmian przepisów.
WSPÓŁAUTOR: Krzysztof Selwesiuk, Asystent, Zespół Kancelarii Prawnej Grant Thornton
Dowiedz się więcej o fundacji rodzinnej:
- Fundacja rodzinna i jej organy
- Rola fundatora w fundacji rodzinnej
- Fundacja rodzinna w strukturze holdingowej
- Majątek fundacji rodzinnej
- Zmiany w instytucji zachowku już w 2023 r.
- Kto może być beneficjentem fundacji rodzinnej?
- Zasady odpowiedzialności członków zarządu fundacji rodzinnej
- Fundacja rodzinna – skutki podatkowe
