Składanie MDR-3 przez pełnomocnika?
Projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu ulepszenia środowiska prawnego i instytucjonalnego dla przedsiębiorców w swoich założeniach ma wprowadzać zmiany przez przedsiębiorców odczuwane jako te „na lepsze”. Swoim zakresem nie ominął przepisów o schematach podatkowych. Brzmienie projektu wskazuje, że w art. 86j Ordynacji podatkowej (regulującym składanie informacji o zastosowaniu schematu podatkowego, czyli tzw. MDR-3) dopuszczalne stanie się podpisanie tej informacji przez pełnomocnika. Zmiana ma wejść w życie od 1 stycznia 2024.
Obecnie podatnicy nie mają takiej możliwości. Informacja MDR-3 powinna być, w przypadku spółek, podpisywana przez osobę uprawnioną do reprezentacji, co i tak jest ułatwieniem względem niegdyś wcześniejszego brzmienia przepisów. Do 1 lipca 2020 r. bowiem w przypadku osób prawnych informacja podpisywana była przez wszystkich członków organu zarządzającego podatnika. Umożliwienie podpisywania MDR-3 przez pełnomocnika byłoby istotną zmianą. By docenić jej skalę wystarczy wskazać, że do 31 marca 2023, zgodnie ze statystykami udostępnionymi przez Ministerstwo Finansów, złożono aż 19 831 MDR-3; licząc łącznie z uzupełnieniami, liczba ta przekroczyła 20 tysięcy.
Składanie MDR-3: pełnomocnik pełnomocnikowi nierówny
Niestety projektowany przepis umożliwiający składanie MDR-3 przez pełnomocnika nie jest tak prosty, by podatnik mógł powierzyć podpisanie informacji np. doradcy podatkowemu. Zgodnie z projektowanym brzmieniem dopuszczalne ma być tylko „podpisanie tej informacji przez pełnomocnika, który na podstawie decyzji właściwego organu, umowy lub faktycznego wykonywania zajmuje się sprawami gospodarczymi podatnika”.
Pojęcie „zajmowania się sprawami gospodarczymi podatnika na podstawie decyzji właściwego organu, umowy lub faktycznego wykonywania” nie jest zdefiniowane w projektowanych przepisach.
Gdzie należy szukać tej definicji? W kodeksie karnym skarbowym. Zgodnie z uzasadnieniem projektu ustawy,
"w celu możliwości ukarania pełnomocnika, który dokonał złożenia informacji MDR-3 w kontekście brzmienia art. 9 § 3 Kodeksu karnego skarbowego, zaproponowano, aby podpisanie tej informacji następowało przez pełnomocnika, który na podstawie decyzji właściwego organu, umowy lub faktycznego wykonywania zajmuje się sprawami gospodarczymi podatnika. Zgodnie z art. 9 § 3 Kodeksu karnego skarbowego za przestępstwa skarbowe lub wykroczenia skarbowe odpowiada, jak sprawca, także ten, kto na podstawie przepisu prawa, decyzji właściwego organu, umowy lub faktycznego wykonywania zajmuje się sprawami gospodarczymi, w szczególności finansowymi, osoby fizycznej, osoby prawnej albo jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej".
Dowiedz się więcej: Schematy podatkowe – jak przygotować procedurę MDR?
Umożliwienie złożenia MDR-3 przez pełnomocnika – wiele musi się zmienić, by wszystko zostało po staremu
Jak widać, ustawodawca nie ścierpiałby wprowadzenia zmiany, która choćby w najmniejszym stopniu zmniejsza ryzyko narażenia podatników i wspomagających ich pełnomocników na sankcje karnoskarbowe. Jednak warto zauważyć, że również na gruncie kodeksu karnego skarbowego pojęcie takiego „kwalifikowanego” pełnomocnika również nie jest zdefiniowane i krąg takich osób trudno jest wyznaczyć. Potwierdza to doktryna prawa (np. Ożóg Irena, Przestępstwa karuzelowe i inne oszustwa w VAT, WKP 2017, cyt.
"Podstawą pełnienia takich, a nie innych funkcji może być umowa (np. o pracę lub cywilnoprawna), zgodnie z którą osobą zajmującą się sprawami gospodarczymi może być m.in. główna księgowa, doradca podatkowy, adwokat, biegły rewident, radca prawny, specjalista ds. ekonomicznych, doradca finansowy itp. Katalog podmiotów odpowiadających za sprawy gospodarcze, w tym finansowe, może być więc bardzo szeroki. Ważne przy tym jest, aby osoba ta faktycznie zajmowała się sprawami gospodarczymi w przedsiębiorstwie nie tylko na papierze (zgodnie z umową). Można bowiem faktycznie pełnić funkcję kierowniczą w przedsiębiorstwie, mimo że formalnie zakres obowiązków określony w umowie tego nie potwierdza").
W efekcie, przynajmniej dopóki nie zostanie to wyjaśnione np. w objaśnieniach podatkowych, podatnicy nie będą mogli być pewni, czy dany pełnomocnik jest umocowany do podpisania informacji MDR-3.
Zapowiadana zmiana polegającą na umożliwieniu złożenia MDR-3 przez pełnomocnika mogłaby naprawdę ułatwić życie podatnikom. Niestety, ustawodawca nie potrafi „odpuścić” na gruncie odpowiedzialności karnoskarbowej, przez co zamiast upraszczać tylko skomplikuje przepisy. Podatnicy chcący dochować należytej staranności raczej zostaną przy dotychczasowych praktykach.
Podsumowanie
- Projektowana nowelizacja ma umożliwiać złożenie informacji MDR-3 przez pełnomocnika.
- Możliwość podpisywania MDR-3 ma być ograniczona do pełnomocnika, „który na podstawie decyzji właściwego organu, umowy lub faktycznego wykonywania zajmuje się sprawami gospodarczymi podatnika”. W praktyce pozbawi to projektowaną zmianę znaczenia.
AUTOR: Łukasz Kempa
Czytaj także: Schematy podatkowe – kto musi mieć procedurę MDR?
