Zarówno system kontroli wewnętrznej jak i audyt wewnętrzny są elementami składającymi się na ład korporacyjny (governance), a więc na sposób, w jaki organizacja jest zarządzana. Jednocześnie trudno ocenić, który ze wspomnianych instrumentów ładu korporacyjnego jest bardziej istotny dla realizacji celów spółki. Raczej należałoby stwierdzić, że oba są niezbędne i komplementarne wobec siebie.
Najprościej różnicę pomiędzy kontrolą a audytem można przedstawić w sposób następujący – kontrola jest to porównanie stanu faktycznego ze stanem wymaganym, natomiast audyt jest to ocena czy stan faktyczny jest odpowiedni dla zapewnienia realizacji celów wraz ze wskazaniem kierunków niezbędnych zmian.
Przeczytaj raport i poznaj Mroczne Historie audytorów wewnętrznych
Wzajemną relację pomiędzy kontrolą wewnętrzną a audytem wewnętrznym trafnie oddają definicje opracowane przez Międzynarodowy Instytut Audytorów Wewnętrznych IIA1:
Kontrola wewnętrzna polega na podejmowaniu przez kierownictwo wszelkich czynności zwiększających prawdopodobieństwo osiągnięcia ustalonych celów. Pojęcie systemu kontroli oznacza zintegrowany zbiór elementów i czynności kontrolnych wykorzystywanych przez organizację do realizacji jej celów.
Audyt wewnętrzny jest działalnością niezależną, obiektywnie zapewniającą i doradczą, której celem jest przysporzenie wartości i usprawnienie działalności operacyjnej organizacji. Pomaga on organizacji w osiąganiu jej celów poprzez systematyczne i zdyscyplinowane podejście do oceny i doskonalenia skuteczności zarządzania ryzykiem, kontroli i governance.
W związku z powyższym audyt wewnętrzny powinniśmy traktować jako narzędzie, które po pierwsze ma zapewnić doskonalenie kontroli wewnętrznej funkcjonującej w spółce. Po drugie obszar kontroli wewnętrznej jest tylko jednym z obszarów, w których działa audyt wewnętrzny.
Dodatkowo, w świetle przytoczonej definicji, warto podkreślić rolę doradczą audytu. Służby audytu wewnętrznego mogą być wykorzystywane nie tylko do oceny przyjętych rozwiązań, ale również jako eksperci, którzy (przy zachowaniu odpowiednich założeń gwarantujących niezależność) mogą doradzać w jakim zakresie i w jaki sposób wprowadzić niezbędne zmiany w zarządzaniu ryzykiem, kontroli i governance.
Ważny fragment
Audyt wewnętrzny powinniśmy traktować jako narzędzie, które po pierwsze ma zapewnić doskonalenie kontroli wewnętrznej funkcjonującej w spółce. Po drugie obszar kontroli wewnętrznej jest tylko jednym z obszarów, w których działa audyt wewnętrzny.
W poniższej tabeli podsumowano różnice oraz relacje jakie zachodzą pomiędzy audytem wewnętrznym a kontrolą wewnętrzną:
Chcesz wdrożyć audyt wewnętrzny lub kontrolę wewnętrzną w swojej firmie?
Paweł Trzeciak, tel. +48 607 665 739, pawel.trzeciak@pl.gt.com
AUTOR: Anatol Skitek, Partner, Departament Doradztwa
