Grupa kapitałowa niejednokrotnie nabywa jednostki, których dotychczasowi właściciele są jednocześnie właścicielami jednostki dominującej. I tu powstaje pytanie – jak podejść do rozliczenia nabycia takiej jednostki w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym grupy? Czy podejście w konsolidacji jest analogiczne do zasad rozliczania połączeń jednostek pod wspólną kontrolą?
Temat ten jest odmiennie rozstrzygnięty na gruncie polskich i międzynarodowych standardów rachunkowości (dalej: MSR).
W polskich regulacjach mamy do czynienia z dualizmem tj. zasady rozliczania połączeń korporacyjnych nie są tożsame z podejściem stosowanym w konsolidacji do rozliczania relacji jednostka dominująca – jednostka zależna. Konsolidacja rządzi się własnymi prawami. Stąd o ile w przypadku połączeń korporacyjnych dostępne są dwa modele rozliczenia w odniesieniu do jednostek pod wspólną kontrolą tj. metoda nabycia lub metoda łączenia udziałów, to niestety w konsolidacji do dyspozycji jest tylko i wyłącznie metoda nabycia.
Sprawdź Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej (MSSF/MSR) Grant Thornton
W MSR sytuacja wygląda inaczej. Międzynarodowy Standard sprawozdawczości Finansowej nr 3 „Połączenia przedsięwzięć” nie różnicuje podejścia w zależności od formy przeprowadzenia transakcji. A zatem zarówno w przypadku połączeń korporacyjnych, jak i relacji jednostka dominująca – jednostka zależna, podejście jest spójne. Innym problemem jest natomiast luka prawna, wynikająca z faktu, że połączenia pod wspólną kontrolą wyłączone są z zakresu MSSF 3. W konsekwencji politykę rachunkowości dla połączeń pod wspólną kontrolę określa samodzielnie zarząd jednostki dominującej, uwzględniając wytyczne zawarte w MSR nr 8 „Zasady (polityka) rachunkowości, zmiany wartości szacunkowych i korygowanie błędów”.
Autorem publikacji jest Elżbieta Podolak, Departament Audytu