Ulga B+R, obowiązująca od 2016 r. z każdym rokiem zachęca coraz więcej podatników do skorzystania z preferencji podatkowych w postaci obniżenia podstawy opodatkowania o nakłady ponoszone na projekty badawczo-rozwojowe. Według najnowszych statystyk Ministerstwa Finansów, wzrost liczby podmiotów korzystających z ulgi wyniósł prawie 200% rok do roku, natomiast kwota odliczeń od podatku wzrosła trzykrotnie rok do roku. Niemniej jednak, wątpliwości przy korzystaniu z ulgi nadal jest wiele.
Podsumowanie
- Na skorzystanie z ulgi badawczo-rozwojowej decyduje się coraz więcej podatników.
- Wciąż istniejące wątpliwości oraz sprzeczne interpretacje nie pozwalają na wykorzystanie pełnego potencjału ulgi.
- Ulga IP Box, będąca uzupełnieniem ulgi B+R, może potencjalnie zwiększyć zainteresowanie ulgą B+R.
Liczba podatników korzystających z ulgi B+R – statystyki za 2018 r.
Z danych przedstawionych przez Ministerstwo Finansów wynika, że liczba podatników korzystających z preferencji systematycznie rośnie.
W 2018 roku z ulgi skorzystało 984 podatników, czyli prawie o trzy czwarte więcej niż rok wcześniej. Według przeprowadzonych analiz z uprawnienia do odliczenia skorzystało wówczas 565 podmiotów, zaś w 2016 roku było ich 264. Oznacza to ponad 3,5-krotny wzrost na przestrzeni zaledwie dwóch lat.
Znaczący wzrost odnotowano również w kwestii kwot odliczeń. W roku pojawienia się ulgi potrącenia wyniosły 198 mln zł, w 2017 roku ich wysokość wyniosła 543 mln, a w 2018 roku blisko 1,7 mld zł, czyli była ponad 8-krotnie wyższa niż dwa lata wcześniej
Działalność badawczo-rozwojowa – problemy z definicją
Mimo, iż liczba podmiotów korzystających z ulgi systematycznie rośnie, odsetek polskich przedsiębiorstw korzystających ze zwolnienia pozostaje nadal relatywnie niski do planu, w których wydatki na badania i rozwój miały osiągnąć 3% PKB.
Powyższe wynika przede wszystkim z braku świadomości wielu firm odnośnie możliwości korzystania z preferencji oraz problemów z interpretacją katalogu kosztów kwalifikowanych. Podatnicy często wskazują na rozbieżności w interpretacjach związanych z zagadnieniem uprawnienia do kwalifikacji prowadzonych przez nich prac jako podlegających zwolnieniu.
Aby spełniać warunki pozwalające na skorzystanie z ulgi przedsiębiorca musi prowadzić określoną ustawowo działalność badawczo-rozwojową. Warto zwrócić uwagę, że nie są to jedynie wysoko zaawansowane innowacje, ale przede wszystkim integralne prace prowadzone przez firmę, których celem jest ulepszenie produktów usług i technologii oferowanych na rynku przez dane przedsiębiorstwo. Aby skorzystać z uprawnienia nie jest więc konieczne prowadzenie prac w sterylnych warunkach w specjalnie przeznaczonym do tego laboratorium, wystarczy bowiem, aby dany projekt był ukierunkowany na stworzenie czegoś innowacyjnego bądź twórczego na skalę firmy, a nie na skalę globalną.
W tym zakresie nieugruntowane wciąż jest stanowisko organów podatkowych, co należy rozumieć poprzez pojęcia, które warunkują możliwość skorzystania z ulgi na badania i rozwój. Przykładowo pojęciami takimi są m.in.:
- systematyczność
- twórczość
- innowacyjność
Powyższe ma również wpływ na ustawową definicję prac badawczo-rozwojowych, jest ona bowiem ogólna i nie precyzuje w bezsprzeczny sposób jak należy kwalifikować daną działalność jako działalność badawczo-rozwojową.
Sprawdź Ulga: B+R, IP Box, na prototyp, na ekspansję, na robotyzację Grant Thornton
Wątpliwości z katalogiem kosztów kwalifikowanych
Drugim warunkiem jest poniesienie określonych przez ustawodawcę kosztów kwalifikowanych związanych z prowadzonymi pracami badawczo-rozwojowymi. Można do nich zaliczyć przede wszystkim koszty nabycia materiałów i surowców bezpośrednio związanych z prowadzoną działalnością badawczo-rozwojową, koszty pracownicze związane stricte z realizacją działalności badawczo-rozwojowej oraz odpisy amortyzacyjne od środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych wykorzystywanych w prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej, z wyłączeniem samochodów osobowych oraz budowli, budynków i lokali będących odrębną własnością.
Szerzej o kosztach kwalifikowanych przeczytasz tutaj.
Aby wydatki poniesione na działalność badawczo-rozwojową stanowiły koszty kwalifikowane, podatnik jest zobowiązany do ich wyodrębnienia w prowadzonej ewidencji. Sposób ich wyodrębnienia nie jest zdefiniowany ustawowo, tym samym dano podatnikom w tym zakresie pewną autonomię, natomiast trzeba pamiętać, aby wydatki rzetelnie odzwierciedlały faktycznie poniesione koszty związane z prowadzoną działalnością badawczo-rozwojową. Dodatkowo wymagana jest odpowiednia dokumentacja projektowa, która również nie jest nigdzie zdefiniowana, tym samym pozostawia podatnikowi pewną swobodę w tym zakresie.
Przykładowo, najwięcej wątpliwości z katalogu kosztów kwalifikowanych wciąż wzbudzają wynagrodzenia pracowników oraz zakres składników wynagrodzenia, które mogą stanowić koszt kwalifikowany. Organy interpretacyjne stoją na stanowisku, że wynagrodzenie za czas urlopów pracowników dedykowanych do prac B+R nie stanowią kosztu kwalifikowanego, odmienne zdanie w tym zakresie mają natomiast Wojewódzkie Sądy Administracyjne co potwierdzają dwa wyroki wydane w tym roku na korzyść podatników.
Przeczytaj, jak rozliczyć koszty kwalifikowane B+R związane z wynagrodzeniami.
Ulga IP Box, czyli następny bodziec do innowacyjności
Uzupełnieniem ulgi B+R jest obowiązujące od 1 stycznia 2019 roku nowe rozwiązanie – ulga IP Box. Celem wprowadzenia preferencji jest zwiększenie atrakcyjności prowadzenia w Polsce działalności noszącej znamię innowacyjności oraz zachęcenie przedsiębiorców do odważniejszego poszukiwania potencjału biznesowego w działalności związanej z prawami własności intelektualnej. Pozwala to za skorzystanie z preferencyjnej stawki 5 % (zamiast standardowej stawki 19%), w odniesieniu do dochodów, które będą stanowiły kwalifikowane prawa własności intelektualnej.
Do skorzystania z preferencji kwalifikują się więc przedsiębiorstwa, które prowadzą prace bezpośrednio związane z wytwarzaniem lub rozwojem prawa własności intelektualnej, do których należą m.in. prawa do wynalazku (patenty), autorskie prawa do programów komputerowych czy prawa ochronne na wzór użytkowy.
Warto zwrócić uwagę, że ulga IP Box jest rozwiązaniem dotyczącym przychodów, tj. korzyść podatkową uzyskuje się poprzez generowanie dochodów, zaś ulga B+R jest ulga kosztową, co w praktyce oznacza, że korzyść podatkową uzyskuje się poprzez ponoszenie wydatków. Dzięki temu rozwiązaniu ustawodawca nie tylko nie wykluczył możliwości równoczesnego korzystania z obu preferencji, a wręcz powiązał te ulgi ze sobą. Co do zasady bowiem, to podatnicy prowadzący działalność badawczo –rozwojową (a więc uprawnieni do ulgi B+R), którzy w ramach tej działalności wytworzą, rozwiną lub ulepszą określone prawa własności intelektualnej, z których czerpią dochody – mogą korzystać z tej ulgi.
Potencjał ulgi B+R jest duży i w dalszym ciągu nie do końca wykorzystany przez wiele podmiotów prowadzących działalność badawczo-rozwojową, z tego też względu istotnym jest, aby każdy podatnik zweryfikował prowadzoną działalność gospodarczą i zidentyfikował obszary, w których możliwe będzie skorzystanie z ulgi B+R.
AUTOR: Łukasz Boszko, Senior Konsultant, Działalność innowacyjna – ulga B+R i IP Box
12 Przykazań ulgi B+R - cykl artykułów
