Czytaj raport: Kontrole ZUS w praktyce – wnioski i rekomendacje dla płatników
Odwołanie od decyzji ZUS – przebieg postępowania
Po skierowania odwołania wraz z aktami ZUS do sądu, następuje rejestracji sprawy w odpowiednim wydziale i nadanie odwołaniu sygnatury sądowej. W kolejnych pismach procesowych kierowanych do sądu należy się posługiwać właśnie sygnaturą sądową.
Wstępny etap obejmuje badanie zachowanie terminu na wniesienia odwołania oraz warunków formalnych pisma procesowego. Jeżeli odwołanie nie zawiera jakiegoś niezbędnego elementu (np. nie zostało podpisane albo nie załączono odpowiedniej ilości odpisów), płatnik składek zostanie wezwany do uzupełnienia odwołania w terminie 7 dni. Wezwanie następuje pod rygorem zwrotu. Termin 7-dniowy jest terminem procesowym i nie może być przekroczony (przywrócenie terminu może nastąpić w wyjątkowych okolicznościach).
Najdalej idącą decyzją na etapie kontroli formalnej jest postanowienie o odrzuceniu odwołania z uwagi na uchybienie terminowi. Co prawda przepisy wskazuje, że sąd może zaniechać odrzucenia odwołania, jeżeli przekroczenie terminu nie jest nadmierne i nastąpiło z przyczyn niezależnych od odwołującego się, jednakże w przypadku odwołań wnoszonych przez płatników składek nie należy oczekiwać pobłażliwości ze strony sądu. Na postanowienie sądu o odrzuceniu odwołania przysługuje zażalenie.
Ważny fragment
Jeżeli płatnik składek nie uzupełni braków formalnych, to odwołanie zostanie zwrócone. Konsekwencją tego będzie uprawomocnienie się zaskarżonej decyzji ZUS. Taki sam skutek będzie miało odrzucenie odwołania z uwagi na niedotrzymanie terminu.
Jeżeli odwołanie będzie kompletne lub strona uzupełni braki zgodnie z zobowiązaniem, sąd doręczy płatnikowi składek (a także ubezpieczonemu i zainteresowanemu – jeżeli taki podmiot występuje) odpis odpowiedzi na odwołanie i zobowiąże do ustosunkowania się i przedstawienia wniosków dowodowych (zazwyczaj w terminie 14 lub 21 dni). Na tym etapie możliwe jest przedstawienie dodatkowej argumentacji i złożenie wniosku o dopuszczenie i przeprowadzenie dalszych dowodów.
Jeżeli płatnik składek zaskarżył decyzję dotyczące różnych ubezpieczonych, wydane w oparciu o analogiczne ustalenia, w celu szybszego rozpoznania sprawy, sąd może połączyć sprawy do wspólnego rozstrzygnięcia.
Po nadesłaniu pism sąd wyznaczy rozprawę, na którą wezwie świadków oraz przedstawicieli uczestników (członków zarządu); jeżeli został złożony taki wniosku, i zostanie on uwzględniony przez sąd, sąd może także zarządzić przygotowanie opinii przez biegłego.
Po przeprowadzeniu rozprawy oraz analizie złożonych dokumentów, zeznań świadków (przedstawicieli uczestników) oraz wniosków przedstawione w opiniach biegłych, sąd w wyroku orzeka o zasadności lub bezzasadności odwołania. Jeżeli sąd uwzględni odwołanie, to zmienia decyzję ZUS zgodnie z żądaniem; jeżeli nie podzieli zarzutów płatnika składek – oddali odwołanie.
Od wyroku sądu okręgowego przysługuje apelacja do sądu II instancji (sądu apelacyjnego lub, wyjątkowo, okręgowego). W przypadku uwzględnienia odwołania, apelację może wnieść ZUS.
Warunkiem wniesienia apelacji przez płatnika składek jest uprzednie wystąpienie z wnioskiem o sporządzenie pisemnego uzasadnienia wyroku (z takim wnioskiem należy wystąpić w terminie 7 dni od dnia wydania wyroku). Następnie w terminie 14 dni od dnia doręczenie uzasadnienia, należy skierować apelację do tego sądu (podobnie jak w przypadku odwołania, apelację wnosi się do sądu II instancji za pośrednictwem sądu I instancji).
W przypadku oddalenia apelacji, płatnik składek może skierować sprawę do Sądu Najwyższego. Postępowanie to jednak ma charakter wyjątkowy i możliwość wniesienia skargi kasacyjnej jest
Odwołanie od decyzji ZUS – koszty postępowania
Wniesienie odwołania jest wolne od opłaty sądowej; także udzielenie pełnomocnictwa adwokatowi lub radcy prawnemu podlega zwolnieniu z opłaty skarbowej.
Wszczęcie postępowania może jednak spowodować konieczność poniesienia kosztów zastępstwa procesowego. Koszty te będą zasądzone od płatnika składek na rzecz ZUS, jeżeli ZUS był reprezentowany przez adwokata lub radcę prawnego.
O kosztach zastępstwa procesowego sąd orzeka w wyroku (lub w postanowieniu o umorzeniu postępowania, jeżeli płatnik składek cofnie odwołanie).
Wysokość kosztów zastępstwa procesowego określona jest w dwóch rozporządzeniach Ministra Sprawiedliwości: w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz opłat za czynności radców prawnych. Kwoty te są uzależnione od wartości przedmiotu sporu w danej sprawie.
Koszty zastępstwa procesowego co do zasady są ustalane w zależności o wartości przedmiotu. Ich wysokość kształtuje się następujący dla następujących wartości przedmiotu sporu:
- do 500 zł – 90 zł;
- powyżej 500 zł do 1500 zł – 270 zł;
- powyżej 1500 zł do 5000 zł – 900 zł;
- powyżej 5000 zł do 10 000 zł – 1800 zł;
- powyżej 10 000 zł do 50 000 zł – 3600 zł;
- powyżej 50 000 zł do 200 000 zł – 5400 zł;
- powyżej 200 000 zł do 2 000 000 zł – 10 800 zł;
- powyżej 2 000 000 zł do 5 000 000 zł – 15 000 zł;
- powyżej 5 000 000 zł – 25 000 zł.
Kontrola ZUS możne w znaczący sposób naruszyć finanse firmy w przypadku wykrycia nieprawidłowości. Z tego też względu warto odpowiednio wcześniej przeanalizować niektóre z obszarów w celu eliminacji potencjalnego ryzyka. W niniejszym cyklu prezentujemy ogólne zasady związane z kontrolą ZUS. W ramach wsparcia możemy natomiast zaoferować reprezentację w przypadku kontroli ZUS jak i audyt ZUS w celu identyfikacji obszarów ryzykownych dla firmy.
Czytaj więcej: Audyt PIT i ZUS
Kontrola ZUS. Cykl artykułów obejmuje:
- Kontrola ZUS – informacje ogólne
- Rozpoczęcie i prowadzenie kontroli ZUS
- Prawa i obowiązki kontrolowanego podczas kontroli ZUS
- Zakończenie kontroli ZUS oraz kolejne kroki
- Decyzja administracyjna ZUS po kontroli ZUS
- Postępowanie przed sądem ubezpieczeń społecznych– odwołanie od decyzji ZUS
- Postępowanie przed sądem ubezpieczeń społecznych – przebieg procesu
