Powołanie fundacji rodzinnej
Fundacja rodzinna może zostać założona na dwa sposoby
- W akcie założycielskim, który musi zostać sporządzony przed notariuszem. W tym przypadku, z chwilą sporządzenia aktu założycielskiego, powstaje fundacja rodzinna w organizacji,
- W testamencie, który musi zostać sporządzony przed notariuszem. W tym przypadku fundacja rodzinna powstaje dopiero po śmierci fundatora z chwilą ogłoszenia testamentu.
W przypadku powołania fundacji rodzinnej w testamencie należy pamiętać, że taka fundacja nie może mieć więcej niż jednego fundatora, ponieważ testament może zawierać rozrządzenia tylko jednego spadkodawcy.
Dodatkowo sposób powołania fundacji rodzinnej wpływa na termin wniesienia funduszu założycielskiego. Podczas gdy w przypadku ustanowienia fundacji rodzinnej w testamencie wniesienie funduszu założycielskiego jest obowiązkowe w terminie dwóch lat od dnia wpisania fundacji rodzinnej do rejestru fundacji rodzinnych, w przypadku ustanowienia fundacji rodzinnej w akcie założycielskim, wniesienie funduszu wymagane jest jeszcze przed wpisaniem do rejestru fundacji rodzinnych
Google news
Bądź na bieżąco ze zmianami w prawie, podatkach i księgowości! Zaobserwuj nas w Wiadomościach Google
Fundacja rodzinna w testamencie – czy na pewno zostanie utworzona?
Zastanawiając się nad wyborem sposobu założenia fundacji rodzinnej, należy pamiętać, że w przypadku fundacji rodzinnej powołanej testamentem, spadkodawca nie ma pewności, że fundacja rodzinna zostanie utworzona. W przypadku braku inicjatywy i braku podejmowania działań ze strony powołanych beneficjentów czy też osób, które zostały wyznaczone do pełnienia funkcji członka zarządu fundacji rodzinnej, może nie dojść do zarejestrowania do fundacji rodzinnej.
Gdy fundacja rodzinna nie zostanie zgłoszona do rejestru fundacji rodzinnych w terminie sześciu miesięcy od dnia ogłoszenia testamentu, fundacja rodzinna w organizacji ulega rozwiązaniu.
Zachowek – fundacja rodzinna za życia, a fundacja rodzinna w testamencie
Zgodnie z założeniami instytucji zachowku, najbliżsi członkowie rodziny spadkodawcy (zstępni, małżonek oraz rodzice spadkodawcy) w sytuacji, gdy nie otrzymają określonej części spadku, mogą skierować roszczenie o jego uzupełnienie w stosunku do pozostałych spadkobierców.
Co do zasady do masy spadkowej, stanowiącej podstawę obliczenia zachowku wlicza się całość spadku, a nadto m.in. mienie wniesione do Fundacji Rodzinnej.
Należy pamiętać, że do spadku nie wlicza się funduszu założycielskiego oraz mienia, które zostało wniesione do fundacji rodzinnej przez spadkodawcę przed dziesięcioma laty od otwarcia spadku, co oznacza, że w przypadku gdyby fundację rodzinną powołano w 2024 roku i w roku 2026 dokonano darowizn na rzecz fundacji, a spadkodawca zmarł w roku 2037 to fundusz założycielski fundacji jak i mienie przekazane w postaci darowizn, nie będzie wliczane do spadku i uwzględniane w obliczeniach zachowku. Tym samym, majątek wniesiony do Fundacji Rodzinnej będzie chroniony przed ewentualnymi roszczeniami z tytułu zachowku.
W przypadku powołania fundacji rodzinnej w testamencie fundusz założycielski przekazany przez spadkodawcę do założenia fundacji rodzinnej będzie wliczany do spadku i uwzględniany w obliczeniach zachowku. Oznacza to, że spadkobiercy mogą wówczas wnieść powództwo o zachowek przez co fundacja rodzinna może być zobligowana do sprzedaży swojego majątku w celu wypłacenia środków spadkobiercom. W efekcie, istnieje realne ryzyko, że stabilność i funkcjonowanie fundacji rodzinnej mogą zostać zagrożone.
Co wybrać – fundacja rodzinna w testamencie czy fundacja rodzinna za życia?
Założenie fundacji rodzinnej to ważna decyzja, która może mieć znaczący wpływ na przyszłość i dziedzictwo rodziny.
Decydując się na założenie fundacji rodzinnej za życia eliminujemy niepewności związane z rejestracją, a przede wszystkim możemy mieć pewność, że wszystkie wymagane kroki zostaną wykonane i fundacja rodzinna na pewno powstanie – nie uzależniamy powstania fundacji rodzinnej od beneficjentów czy też osób, które zostały wyznaczone do pełnienia funkcji członka zarządu fundacji rodzinnej.
Dodatkowo, powołując fundację rodzinną za życia, fundator może aktywnie uczestniczyć w tworzeniu statutu i upewnić się, że jest on sformułowany w sposób prawidłowy i zgodny z jego intencjami, co minimalizuje ryzyko ewentualnych trudności po jego śmierci. Statut fundacji zawarty w testamencie może zostać podważony lub spotkać się z zarzutem na etapie rejestracji po śmierci założyciela, przez co fundacja rodzinna może nie powstać.
W kontekście obecnych ram prawnych, decyzja o utworzeniu fundacji rodzinnej za życia staje się znacznie bezpieczniejszą opcją, zarówno pod względem zabezpieczenia długoterminowego biznesu, jak i ochrony interesów beneficjentów.
Jak możemy pomóc?
Zespół Kancelarii Prawnej Grant Thornton oferuje wsparcie w zakresie sukcesji biznesu, założenia fundacji rodzinnej, strukturyzacji podatkowej wniesienia aktywów do fundacji rodzinnej oraz planowania spadkowego.
Fundacja rodzinna w wielu przypadkach może okazać się rozwiązaniem, które zarówno sukcesorom, jak i nestorom da poczucie bezpieczeństwa, a także uporządkowanej i przyjaznej kolejnym pokoleniom sukcesji na lata.
AUTOR: Bartosz Stephan
Fundacja rodzinna – czytaj więcej
- Fundacja rodzinna i jej organy
- Rola fundatora w fundacji rodzinnej
- Fundacja rodzinna w strukturze holdingowej
- Majątek fundacji rodzinnej
- Zmiany w instytucji zachowku z 2023 r. weszły w życie
- Kto może być beneficjentem fundacji rodzinnej?
- Fundacja rodzinna i jej organy
- Fundacja rodzinna – skutki podatkowe
- Jawność rejestru fundacji rodzinnych
- Fundacja rodzinna a nieruchomości – skutki podatkowe
- Rozwiązanie i likwidacja fundacji rodzinnej
- Ile kosztuje założenie fundacji rodzinnej?
