W niniejszym artykule przedstawimy z jakimi kosztami wiąże się proces rejestracji fundacji rodzinnej.
Założenie fundacji rodzinnej – koszty notarialne i wniesienie funduszu założycielskiego
W celu utworzenia fundacji rodzinnej, w pierwszej kolejności należy złożyć oświadczenie o ustanowieniu fundacji rodzinnej, które zamieszcza się w akcie założycielskim lub w testamencie. Oba wyżej wymienione dokumenty należy sporządzić w formie aktu notarialnego.
Kolejnym krokiem jest przygotowanie, również w akcie notarialnym, statutu fundacji rodzinnej, który określa zasady funkcjonowania tego podmiotu. Ustalenie treści statutu należy wyłącznie do fundatora (lub fundatorów – jeżeli jest więcej niż jeden), a przygotowując ten dokument należy zadbać o to, by znalazły się w nim wymagane ustawą elementy.
Jeśli chodzi o koszty związane z sporządzeniem aktu założycielskiego jak i statutu, to obecnie obserwuje się dwie praktyki stosowane przez notariuszy.
Pierwsza z nich polega na przygotowaniu przez notariusza aktu założycielskiego i statutu w jednym akcie notarialnym, co wiąże się z zapłatą jednej taksy notarialnej. Druga praktyka przyjęta przez notariuszy polega na traktowaniu obu dokumentów jako oddzielne przez co w takim wypadku jesteśmy obciążeni podwójną opłatą notarialną.
Przy wyliczaniu taksy notarialnej, należy wziąć pod uwagę dwie kwestie:
- Notariusz, ustalając wysokość pobieranych opłat, działa na podstawie rozporządzenia w którym zostały wskazane maksymalne stawki, jakie notariusz może pobrać z tytułu prowadzonych czynności notarialnych. Co do zasady wysokość opłaty notarialnej jest uzależniona od wartości dokonywanej czynności, tj. np. uchwalenia statutu fundacji rodzinnej.
- Fundator zobowiązany jest wnieść do fundacji rodzinnej mienie na pokrycie funduszu założycielskiego o wartości określonej w statucie, nie niższej niż 100.000 zł.
Na potrzeby przykładu, przyjmijmy, że wysokość kapitału założycielskiego tworzonej przez nas fundacji rodzinnej wynosi właśnie 100.000 zł. Przy czynnościach notarialnych o wartości od 60.000 zł do 1.000.000 zł maksymalna stawka, jaką notariusz może pobrać wynosi 1.010 zł + 0,4% od nadwyżki powyżej 60.000 zł., Oznacza to, że w przypadku wniesienia funduszu założycielskiego w wysokości 100.000 zł taksa notarialna wyniesie do 1.170,00 zł. Do podanej powyżej kwoty należy doliczyć jeszcze:
- Podatek od towarów i usług VAT (stawka 23%) – w niniejszym przykładzie będzie to 269,10 zł
- Opłata za wypis aktu notarialnego – 6 zł za każdą rozpoczętą stronę
- Podatek od towarów i usług VAT (stawka 23% pobierana od opłaty za wypis aktu notarialnego).
Natomiast, jeżeli notariusz nie przygotuje aktu założycielskiego i statutu fundacji rodzinnej w jednym dokumencie, należy przygotować się na konieczność poniesienia dwóch opłat, które łącznie, przy założeniu wniesienia funduszu założycielskiego w wysokości 100.000 zł, mogą wynieść nawet do 3.000 zł.
Wniosek o rejestrację fundacji rodzinnej – opłaty sądowe
Zgodnie z UoFR, opłata stała, którą pobiera się od zgłoszenia fundacji rodzinnej do rejestru fundacji rodzinnych wynosi 500 zł. Przy czym należy pamiętać, że jeżeli wniosek o rejestrację fundacji rodzinnej w rejestrze fundacji rodzinnych będzie składany przez pełnomocnika, wówczas należy mieć na uwadze konieczność poniesienia opłaty skarbowej od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł.
Kolejnym obowiązkowym kosztem, który pojawia się przy rejestracji fundacji rodzinnej jest opłata w wysokości 30 zł od każdego wniosku do Krajowego Rejestru Karnego w celu wydania zaświadczenia o niekaralności każdej osoby, która ma zostać członkiem zarządu lub rady nadzorczej fundacji rodzinnej.
Ponadto trzeba pamiętać, że jeżeli wniosek o rejestrację czy też wniosek o wydanie zaświadczenia z Krajowego Rejestru Karnego, będzie składany do sądu przez pełnomocnika, wówczas powstanie konieczność uiszczenia opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.
Koszty dodatkowe związane z rejestracją fundacji rodzinnej
Dodatkowo, jeśli potrzebujemy wsparcia prawnego podczas rejestracji fundacji rodzinnej, musimy uwzględnić koszty związane z wynagrodzeniem doradców.
Należy pamiętać, że tworzenie statutu fundacji rodzinnej to proces wymagający nie tylko wnikliwej analizy prawnej, ale również głębokiego zrozumienia potrzeb i celów fundatorów. Bez wsparcia doświadczonego prawnika, samodzielne podejmowanie decyzji zakresie sporządzania statutu niesie ze sobą ryzyko nieprawidłowych lub niepełnych zapisów, które mogą prowadzić do komplikacji w przyszłości. Istotą funkcjonowania fundacji rodzinnej jest nie tylko przestrzeganie obowiązujących przepisów ustawowych, ale przede wszystkim dopasowanie statutu do indywidualnych potrzeb i celów fundacji rodzinnej w oparciu o przepisy. Samo odwoływanie się jedynie do ustawy przy tworzeniu statutu nie zapewnia kompleksowego rozwiązania, ponieważ ustawa nie obejmuje wszystkich potencjalnych problemów czy szczegółowych kwestii, które mogą pojawić się w kontekście działalności fundacji rodzinnej. Dodatkowo, należy zwrócić uwagę na perspektywę długoterminową funkcjonowania fundacji rodzinnej. Ustalenie sposobu działania fundacji na kolejne pokolenia jest kwestią o fundamentalnym znaczeniu. W tym kontekście nieocenioną rolę odgrywa doświadczony prawnik, który potrafi zapewnić solidne prawne fundamenty dla długotrwałego i stabilnego funkcjonowania fundacji rodzinnej.
Opłaty za usługi prawników specjalizujących się w procesach sukcesyjnych będą zależały m.in. od zakresu wsparcia oraz stopnia skomplikowania wybranych zagadnień. Wsparcie dedykowanego zespołu specjalistów pomoże uniknąć pułapek prawnych oraz zoptymalizować strukturę fundacji, zapewniając jej stabilność i bezpieczne funkcjonowanie.
Podsumowanie
Podsumowując, proces rejestracji fundacji rodzinnej niesie za sobą różnorodne koszty, począwszy od opłat notarialnych związanych z sporządzeniem aktu założycielskiego i statutu, poprzez opłaty sądowe za złożenie wniosku o rejestrację, aż po dodatkowe koszty związane ze wsparciem prawnym.
Rejestracja fundacji rodzinnej w wielu przypadkach przynosi jednak wymierne korzyści, które wynagradzają poniesione koszty związane z procesem rejestracyjnym.
Jak możemy pomóc?
Zespół Kancelarii Prawnej Grant Thornton oferuje wsparcie w zakresie sukcesji biznesu, założenia fundacji rodzinnej, strukturyzacji podatkowej wniesienia aktywów do fundacji rodzinnej oraz planowania spadkowego.
Fundacja rodzinna w wielu przypadkach może okazać się rozwiązaniem, które zarówno sukcesorom, jak i nestorom da poczucie bezpieczeństwa, a także uporządkowanej i przyjaznej kolejnym pokoleniom sukcesji na lata.
AUTOR: Bartosz Stephan, Zespół Kancelarii Prawnej Grant Thornton
Fundacja rodzinna – dowiedz się więcej:
- Jak zarejestrować fundację rodzinną?
- Fundacja rodzinna i jej organy
- Rola fundatora w fundacji rodzinnej
- Fundacja rodzinna w strukturze holdingowej
- Majątek fundacji rodzinnej
- Zmiany w instytucji zachowku z 2023 r. weszły w życie
- Kto może być beneficjentem fundacji rodzinnej?
- Zasady odpowiedzialności członków zarządu fundacji rodzinnej
- Fundacje rodzinne a nieruchomości rolne – co się zmieniło po 5 października 2023?
- Jak zarejestrować fundację rodzinną?
- Zmiany w prawie spadkowym – nowy krąg spadkobierców i łatwiejsze odrzucenie spadku po małoletnim
- Kontrola koncentracji z udziałem fundacji rodzinnych
- Nieruchomości w majątku fundacji rodzinnej
- Jawność rejestru fundacji rodzinnych
- Fundacja rodzinna a nieruchomości – skutki podatkowe
- Rozwiązanie i likwidacja fundacji rodzinnej
