O tym, czy usługa budowlana lub budowlano-montażowa została wykonana, decyduje faktyczny moment zakończenia prac, a nie moment podpisania przez strony protokołu zdawczo-odbiorczego – takie jest aktualne stanowisko Ministra Finansów. Przyjęcie, jako daty wykonania usługi, daty wskazanej na takim protokole, może w pewnych przypadkach powodować powstanie zaległości w podatku VAT.
Od 1 stycznia 2014 r. w odniesieniu do świadczenia usług budowlanych lub budowlano-montażowych na rzecz podatników VAT obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury. Faktura taka powinna być wystawiona najpóźniej 30. dnia od dnia wykonania ww. usług. Ponadto, jeżeli podatnik nie wystawił w tym terminie faktury lub wystawił ją z opóźnieniem, to obowiązek podatkowy w VAT powstanie i tak z chwilą upływu terminu na jej wystawienie, tj. 30. dnia od dnia faktycznego wykonania usługi.
Nie ulega więc wątpliwości, że prawidłowe określenie momentu wykonania usług budowlanych i budowlano-montażowych ma niebagatelne znaczenie dla poprawnego wystawienia faktury z tytułu świadczenia tych usług. Minister Finansów w oficjalnych wyjaśnieniach wskazuje, że o wykonaniu usług budowlanych lub budowlano-montażowych decyduje faktyczne wykonanie tych usług, nie zaś przyjęcie tych usług na podstawie protokołów zdawczo-odbiorczych. Protokół zdawczo-odbiorczy potwierdza jedynie fakt wykonania tych usług i nie oznacza, że dopiero z momentem jego podpisania usługa została wykonana.
Przyjęcie, jako daty wykonania usługi budowlanej, daty podpisania protokołu zdawczo-odbiorczego, może zatem skutkować zbyt późnym wystawieniem faktury VAT – jeżeli faktura zostałaby wystawiona później niż 30. dnia od faktycznego zakończenia usługi budowlanej lub budowlano-montażowej. Wystawienie faktury z opóźnieniem powoduje, że obowiązek podatkowy i tak powstaje – niezależnie od wystawienia faktury – z upływem 30. dnia od faktycznego zakończenia usługi. W takiej sytuacji wykonawca usług budowlanych popadnie w zwłokę w podatku VAT należnym.
Powyższe stanowisko jest ostatnio jednolicie prezentowane przez organy podatkowe, a przykładem są interpretacje indywidualne wydane przez Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 19 maja 2014 r., nr: ITPP1/443-193/14/MN czy też interpretacja wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 16 czerwca 2014 r., nr IPTPP1/443-207/14-2/MW. Należy się zatem spodziewać, że organy podatkowe tak długo, jak powyższe stanowisko nie zostanie zakwestionowane przez orzecznictwo sądów administracyjnych, będą wnikliwiej przyglądały się fakturom dokumentującym prace budowlane i budowlano-montażowo. Problemem praktycznym może okazać się to, w jaki sposób w ogóle sprawdzić, kiedy usługa budowlana została wykonana? Jeżeli jednak z dokumentacji usługodawcy będzie wynikało, że wystawienie faktury miało miejsce po podpisaniu protokołu, a ten został sporządzony długo po faktycznym zakończeniu robót, to należy się spodziewać, że organy będą dokonywały korekty takich rozliczeń.
