Karmienie piersią a praca – jakie prawa przysługują matkom karmiącym?

Kodeks pracy umożliwia pracującym i karmiącym mamom wybrać sposób wykorzystania przysługujących im przerw. Możliwe jest zarówno ich łączenie, jak i korzystanie z nich przed rozpoczęciem lub po zakończeniu pracy (zgodnie z art. 187 Kp). Tyle głosi treść Ustawy. W praktyce jednak nasuwa się wiele pytań, m.in.: czy pracownica ma obowiązek w jakiś sposób dokumentować karmienie piersią, przez jaki czas przysługuje jej to uprawnienie, czy liczba przerw jest uzależniona od wymiaru etatu, jak poprawnie obliczyć wynagrodzenie za czas przerwy na karmienie. Odpowiedzi na te i inne pytania znajdują się w dalszej części artykułu.

Jaki czas przysługuje pracownicy na karmienie dziecka piersią?

Ustawa z 29 czerwca 1974 roku – Kodeks pracy, przewiduje przerwy w pracy dla tych pracownic, które karmią swoje dzieci piersią. Czas przysługującej przerwy jest uzależniony od liczby karmionych dzieci oraz od harmonogramu czasu pracy danego dnia – szczegóły w tabeli.

Jaka jest niezbędna dokumentacja dotycząca karmienia piersią?

Pracownica pragnąca korzystać z przerw na karmienie piersią powinna przedstawić pracodawcy wniosek zawierający oświadczenie, iż karmi dziecko, określający również formę w jakiej chce wykorzystać tę przerwę w pracy. Pracodawca nie posiada żadnych podstaw prawnych, aby żądać jakiegokolwiek innego poświadczenia faktu karmienia piersią. Nie może on np. w regulacjach wewnątrzzakładowych wprowadzać wymogu przedstawiania zaświadczenia lekarskiego dotyczącego karmienia piersią. Wniosek pracownicy powinien być przechowywany w zbiorze dokumentów związanych z ewidencjonowaniem czasu pracy (zgodnie z art.6 Rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z 10 grudnia 2018 r. w sprawie dokumentacji pracowniczej).

Jak długo przysługują przerwy na karmienie piersią?

Prawo nie określa maksymalnego czasu korzystania z omawianego uprawnienia. Jedyny zapis, do którego można się odnieść w tej kwestii, to zawarty w art.100 § 2 pkt 6 obowiązek przestrzegania zasad współżycia społecznego, ze strony pracownicy. Należy przez to rozumieć korzystanie ze swoich praw w sposób adekwatny do realnych potrzeb dziecka oraz zachowanie prawdomówności.

Warto mieć tu na uwadze wyrok Sądu Najwyższego z 4 marca 1999 r., w którym mowa o odpowiedzialności pracownika za naruszenie zasad współżycia społecznego, prowadzącego do powstania napięć, konfliktów i zagrożenia spokoju w zakładzie pracy (sygn. akt: I PKN 614/98). Przepisy wewnątrzzakładowe muszą pozostawać w całkowitej zgodności z obowiązującymi ogólnopaństwowymi zasadami oraz nie mogą narzucać pracownicy warunków od nich mniej korzystnych.