Nie minęło wiele czasu od ostatniej nowelizacji ustawy o podatku akcyzowym, a ustawodawca już planuje następne, których celem, podobnie jak w przypadku poprzednich, jest dalsze uszczelnianie obrotu wyrobami akcyzowymi. Ogólne kierunki i zakres planowanych zmian wynika z założeń do projektów dwóch ustaw dotyczących ustawy akcyzowej.
Podsumowanie
- Ministerstwo Finansów szykuje kolejny pakiet głębokich zmian w podatku akcyzowym.
- Celem nowelizacji jest dalsze uszczelnianie systemu akcyzowego.
Pogłębienie procesu elektronizacji akcyzy
Z początkiem tego roku wprowadzono regulacje, zgodnie z którymi wysyłka i odbiór przemieszczanych poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy wyrobów zwolnionych od akcyzy ze względu na przeznaczenie oraz wyrobów energetycznych objętych zerową stawką, dokumentowane mają być poprzez wysyłanie do systemu, którym administruje Ministerstwo Finansów, elektronicznych dokumentów e-DD.
Pierwotnie miał on dotyczyć również zwolnionych od akcyzy wyrobów węglowych, jednak ustawodawca wycofał się z tego pomysłu. Obecnie jednak do niego powraca. Jeżeli zamiary te zmaterializują się, to liczna grupa, zwłaszcza małych i średnich przedsiębiorców handlujących węglem, będzie zmuszona przeorganizować dotychczasowy sposób dokumentowania dostaw zwolnionych od akcyzy wyrobów węglowych i przestawić się na stosowanie systemu informatycznego obsługującego wspomniane dokumenty e-DD.
Powyższy system objąć ma również wyroby zwolnione od akcyzy ze względu na przeznaczenie oraz opodatkowane zerową stawką akcyzy, przemieszczane z miejsca importu do podmiotu, który je importował oraz te, które będą wyprowadzane przez krajowy urząd poza obszar celny UE.
Wydaje się jednak, że plany ustawodawcy w powyższym zakresie wyprzedzają rzeczywistość. Zamierza się bowiem rozszerzyć stosowanie dokumentów e-DD o wyroby węglowe pomimo tego, że jeszcze nie upłynął roczny okres przejściowy (kończący się 31 grudnia tego roku), w którym do wyrobów zwolnionych i objętych zerową stawką akcyzy, zamiast elektronicznych e-DD mogą być wykorzystywane papierowe dokumentu dostawy. Co więcej, planuje się przedłużenie powyższego okresu przejściowego do 12 stycznia 2021 r. Okazuje się więc, że z jednej strony ustawodawca chce poszerzyć grupę podmiotów podlegających informatycznym narzędziom kontrolnym, ale jednocześnie godzi się na to, aby podmioty te jeszcze przez ponad rok stosowały tradycyjne dokumenty.
Kolejnym krokiem w zakresie elektronizacji akcyzy ma być wprowadzenie centralnej, elektronicznej rejestracji podatników akcyzy. Na dzień dzisiejszy, podmiot zamierzający prowadzić działalność gospodarczą w zakresie wyrobów akcyzowych rejestruje się lokalnie, we właściwym dla niego urzędzie skarbowym i robi to w tradycyjnej, papierowej formie.
W założeniach do projektu wspomina się także o elektronizacji ewidencji wyrobów akcyzowych oraz deklaracji podatkowych w akcyzie. Wprawdzie już w ramach obecnie obowiązujących przepisów możliwe jest prowadzenie tych ewidencji w formie elektronicznej, to jednak podatnik nadal może wybrać formę tradycyjną. Podobnie jest w przypadku deklaracji akcyzowych, które dzięki narzędziom dostępnym na platformie PUESC również mogą być składane elektronicznie
Sprawdź Akcyza, cło, klasyfikacja CN i PKWiU Grant Thornton
Zmiana zasad dotyczących WIA, alkoholu skażonego i opodatkowania akcyzą samochodów osobowych
Jeśli chodzi o pomniejsze zmiany, to w założeniach do projektu ustawy mowa jest również o nowelizacji zasad dotyczących wydawania decyzji w sprawie wiążącej informacji akcyzowej (WIA), opodatkowania suszu tytoniowego w przypadku ujawnienia nielegalnej plantacji tytoniu oraz o regulacjach zwiększających kontrolę faktycznego wykorzystania alkoholu etylowego skażonego krajowymi środkami skażającymi, dla celów uprawniających stosowanie zwolnienia od akcyzy. Ponadto, co ciekawe, ustawodawca rozważa wprowadzenia rozwiązania, aby specjalistyczne barki (tzw. bunkierki), które służą do przemieszczania paliwa żeglugowego stanowiły część składu podatkowego.
Na uwagę zasługuje zapowiedź wprowadzenia zmian dotyczących opodatkowania akcyzą nowych czynności odnoszących się do samochodów osobowych. Wygląda więc na to, że rozszerzony zostanie katalog czynności podlegających opodatkowaniu, których przedmiotem są samochody osobowe.
W kontekście tych zamiarów warto przypomnieć o wątpliwościach w kwestii opodatkowania akcyzą samochodów osobowych zarejestrowanych w innym kraju UE i używanych w Polsce w ramach działalności gospodarczej, na podstawie umowy najmu (wyrok NSA sygn. akt I GSK 1249/16 z dnia 20.02.2019 r.). Być może planowane zmiany dotyczyć będą tego właśnie zagadnienia.
Trudniej o zezwolenie na prowadzenie składów podatkowych?
Rozszerzony zostanie również zakres wymogów niezbędnych do uzyskania zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie podatku akcyzowego. Okazać się więc może, że trudniej będzie otrzymać np. zezwolenie na prowadzenie składu podatkowego. Jednocześnie przewiduje się, że jeżeli urząd skarbowy wyda decyzję cofającą zezwolenie na prowadzenie składu podatkowego, organ podatkowy będzie mógł nadać jej rygor natychmiastowej wykonalności. W konsekwencji więc zanim prawidłowość takiej decyzji zostanie skontrolowana przez organ odwoławczy czy w przez sąd, podatnik będzie zmuszony zaprzestać prowadzenia składu podatkowego. W praktyce skutkować to może tym, że przedsiębiorca będzie zmuszony definitywnie zakończyć swoją działalność w zakresie produkcji czy magazynowania wyrobów akcyzowych. Nawet bowiem jeżeli sąd ostatecznie uzna, że cofnięcie zezwolenie było nieuzasadnione, to wznowienie przerwanej na wiele miesięcy działalności w zakresie wyrobów akcyzowych, może okazać się niemożliwe, a na pewno będzie bardzo utrudnione.
Zmiany w akcyzie zmierzające do jak najszerszego wykorzystania narzędzi informatycznych należy oceniać pozytywnie. Tempo ich wprowadzania powinno być jednak dostosowane do możliwości przedsiębiorców, tak aby byli oni w stanie podołać nowym wymaganiom. Dotyczy to zwłaszcza mniejszych podmiotów, dla których wydatki na oprogramowanie czy konieczność obsługi systemów informatycznych, może stanowić istotne utrudnienie w prowadzonej działalności.
