Prowadzenie działalności w tej formie prawnej wiąże się jednak z istotnymi ryzykami, które opisujemy w niniejszym artykule.
Chcesz przekształcić spółkę cywilną? Skontaktuj się z naszym ekspertem! Karolina Kulińska-Polak, tel. ,
Problematyczne zawieranie umów
Spółka cywilna to tak naprawdę umowa łącząca wspólników, którzy zobowiązują się do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego. Z tego też powodu spółka cywilna nie jest osobnym podmiotem prawnym i tym samym nie posiada zdolności prawnej ani zdolności co do czynności prawnych. Spółka cywilna nie może zawierać umów w swoim imieniu. Innymi słowy, w razie zawierania umowy przez spółką cywilną, stroną umowy są jej wspólnicy.
W praktyce często pojawiającym się błędem jest oznaczenie spółki cywilnej jako strony zawieranej umowy. Nieprawidłowe oznaczenie stron umowy może bowiem rzutować na ważność i skuteczność zawartej umowy.
Google News
Bądź na bieżąco ze zmianami w prawie, podatkach i księgowości! Zaobserwuj nas w Wiadomościach Google
Odpowiedzialność wspólników za zobowiązania spółki cywilnej
Najistotniejszym ryzykiem związanym z prowadzeniem działalności gospodarczej w formie spółki cywilnej jest odpowiedzialność wspólników za długi związane z prowadzoną w formie spółki cywilnej działalnością.
Odpowiedzialność wspólników spółki cywilnej jest solidarna, co oznacza, że dług zaciągnięty w ramach prowadzonej działalności obciąża wszystkich wspólników. Wierzyciel może żądać zaspokojenia wierzytelności zarówno od jednego ze wspólników jak i od wszystkich równocześnie. Ponadto odpowiedzialność ta ma charakter nieograniczony. Innymi słowy, wspólnik odpowiada za zobowiązania spółki cywilnej całym swoim majątkiem bez żadnych ograniczeń, a odpowiedzialności tej nie można w żaden sposób wyłączyć w umowie względem osób trzecich.
Odpowiedzialność ta nie ma natomiast charakteru subsydiarnego, jak ma to miejsce m.in. w przypadku spółki jawnej, gdzie wierzyciel w pierwszej kolejności ma obowiązek zaspokoić się z majątku spółki, a dopiero wówczas, gdy nie jest to możliwe, może sięgnąć do majątków osobistych wspólników.
Problematyczna sukcesja w razie śmierci wspólnika
Śmierć wspólnika spółki cywilnej może być źródłem wielu komplikacji dla dalszego funkcjonowania spółki. Jak już zostało wspomniane powyżej, to wspólnicy są stroną umów zawieranych z kontrahentami i adresatami decyzji administracyjnych (np. zezwoleń i koncesji).
W przypadku śmierci wspólnika jego członkostwo w spółce cywilnej wygasa z mocy prawa. Przysługujące wspólnikowi prawa i obowiązki związane z uczestnictwem w spółce cywilnej są ściśle związane z jego osobą i co do zasady jako takie nie wchodzą w skład spadku. A zatem, jeżeli nie poczyniono w umowie spółki odrębnych ustaleń w tym zakresie, to spadkobiercy nie wejdą do spółki w miejsce zmarłego wspólnika.
Ma to kluczowe znaczenie w sytuacji, gdy spółka liczy tylko dwóch wspólników, albowiem w przypadku braku odpowiednich postanowień w umowie i śmierci jednego ze wspólników, spółka cywilna ulega automatycznemu rozwiązaniu. Nie może istnieć spółka cywilna, w skład której wchodzi wyłącznie jednej wspólnik.
Zdarza się również, że zmarły wspólnik był adresatem decyzji administracyjnych (koncesji, licencji oraz zezwoleń) wydanych w związku z prowadzoną działalnością w ramach spółki cywilnej. Przeniesienie decyzji na innego wspólnika spółki cywilnej nie zawsze jest możliwe. Może się bowiem zdarzyć, że inny wspólnik nie będzie spełniał warunków do jej uzyskania.
Praktyczne problemy w razie konfliktu wspólników
Podstawową zasadą prowadzenia działalności w formie spółki cywilnej jest zgodna współpraca między wspólnikami. W toku tej współpracy może jednak dojść do konfliktu, który będzie uniemożliwiał dalszą współpracę w ramach spółki cywilnej.
Przepisy poświęcone spółce cywilnej nie przewidują narzędzi prawnych, które umożliwiałyby wyłączenie ze spółki niechcianego wspólnika. Co prawda istnieje możliwość uregulowania tych kwestii w umowie spółki, aczkolwiek na etapie zawierania umowy spółki cywilnej raczej rzadko takie zapisy są uwzględniane. Natomiast późniejsze ich uregulowanie w umowie spółki jest praktycznie niemożliwe, gdyż wymagałoby to zgody konfliktowego wspólnika.
Istnieje możliwość wystąpienia do sądu przez jednego z pozostałych wspólników z żądaniem rozwiązania spółki z ważnych powodów, ale wiąże się to z likwidacją spółki. A zatem nie jest to optymalne rozwiązanie, w szczególności wtedy, gdy pozostali wspólnicy chcieliby kontynuować działalność.
Prowadzenie działalności w formie spółki cywilnej wiąże się z istotnymi ryzykami. Dlatego też, szczególnie w przypadku, gdy biznes się rozrasta, warto rozważyć zmianę formy prawnej na taką, która umożliwi zabezpieczenie prywatnych majątków wspólników, o czym więcej piszemy w artykule: Spółka cywilna – co zyskasz przekształcając ją w spółkę z o.o.?
Zyskaj dzięki przekształceniu – prawne i podatkowe korzyści przekształcenia spółki cywilnej
Sprawdź cykl artykułów „Przekształcenie spółki cywilnej”
- Planujesz przekształcenie spółki cywilnej? Sprawdź decyzje i umowy!
- Spółka cywilna – co zyskasz przekształcając ją w spółkę z o.o.?
- Przekształcenie spółki cywilnej – jakie są koszty i czas trwania?
- Przekształcenie spółki cywilnej – jak przebiega proces?
- Przygotowanie do przekształcenia spółki cywilnej – od czego zacząć?
- 5 powodów, dla których nie warto działać jako spółka cywilna
- Spółka cywilna – dlaczego tracisz działając w tej formie prawnej? [Informator]