Teoretycznie już od kilku lat organ podatkowy w przypadku prowadzenia kontroli podatkowej, celno-skarbowej czy postępowania podatkowego może żądać od podatnika przekazania mu tzw. JPK na żądanie, czyli JPK innego niż JPK VAT (np. JPK_KR, JPK_MAG, JPK_FA). W praktyce do tej pory nie był to standard, wydaje się jednak że zaczyna się to zmieniać.
Podsumowanie:
- W oparciu o przepisy Ordynacji podatkowej oraz Ustawy o KAS organ podatkowy, zarówno podczas kontroli podatkowej, jak i postępowania podatkowego czy kontroli celno-skarbowej ma prawo żądać od podatnika przedłożenia w formie elektronicznej ksiąg podatkowych lub ich części w określonym formacie logicznym – czyli tzw. JPK.
- Z uwagi na fakt, że JPK na żądanie jest zasadniczo sporządzany w wyjątkowych sytuacjach, część firm na bieżąco nie jest przygotowana do ich wygenerowania.
- Warto jednak pamiętać, że przygotowanie JPK na żądanie niejednokrotne może nastręczyć trudności, bo nie każdy system księgowy ma możliwość wygenerowania takiego JPK.
JPK na żądanie
Przepisy Ordynacji podatkowej wskazują, że w przypadku prowadzenia ksiąg podatkowych przy użyciu programów komputerowych, organ podatkowy może żądać przekazania całości lub części tych ksiąg oraz dowodów księgowych za pomocą środków komunikacji elektronicznej lub na informatycznych nośnikach danych, w postaci elektronicznej odpowiadającej strukturze logicznej określonej (JPK) w BIP.
Ideą wprowadzenia JPK (nie tylko JPK_VAT) na wzór obowiązujący w innych krajach było dążenie administracji podatkowej do znaczącego zautomatyzowania i usprawnienia wymiany informacji pomiędzy podatnikiem a organem podatkowym. JPK w ujednoliconej dla wszystkich podatników formie stanowi narzędzie do łatwej, szybkiej i automatycznej weryfikacji zdarzeń gospodarczych i rozliczeń podatkowych przedsiębiorcy.
Kiedy organ może żądać JPK
Podatnik może zostać wezwany o przedłożenie JPK, jeżeli jest wobec niego prowadzona kontrola podatkowa, postępowanie podatkowe czy kontrola celno-skarbowa. Prawo do żądania JPK jest jednym z podstawowych uprawnień organu podatkowego. Przepisy nie nakładają przy tym szczególnych ograniczeń na organy – organ może np. żądać przedłożenie JPK_KR czy JPK_PKPIR podczas postępowania czy kontroli podatkowej, dotyczącej podatku VAT.
Ważny fragment
Należy również pamiętać, że organ podatkowy może zwrócić się z żądaniem przedstawienia JPK nie tylko do kontrolowanego, ale także do jego kontrahentów, w ramach tzw. kontroli krzyżowej, po to by zweryfikować poprawność przedstawienia danych przez kontrolowanego.
Może się zatem zdarzyć tak, że nawet podatnik nie objęty kontrolą podatkową zostanie wezwany do przedłożenia któregokolwiek z JPK na żądanie.
Z naszej praktyki wynika, że do tej pory żądanie przedłożenia przez organ podatkowy JPK w trakcie kontroli czy postępowania nie było standardem. Pomimo, że uprawnienie organów podatkowych w tym zakresie przysługuje im już kilka lat, nie korzystały one z niego bardzo intensywnie. W ostatnim czasie jednak obserwujemy zmianę podejścia. Czy można powiedzieć, że żądanie przedstawienia JPK staje się standardem? Może to jeszcze zbyt daleko idący wniosek, ale z pewnością praktyka organów w tym zakresie się zmienia i zaczynają one wzywać do przedłożenia wybranych JPK. Jest to narzędzie, dzięki któremu uzyskują one dostęp do dużej ilości danych, które można łatwo i szybko przeanalizować. Z pewnością należy oczekiwać, że tendencja w zakresie żądania JPK będzie wzrastała.
Przygotowanie JPK i sankcje za jego brak
Organ podatkowy żądając od podatnika przedłożenia wybranego JPK musi dać mu min. 3 dni na odpowiedź. Wskazać jednak należy, że ten czas w przypadku niektórych podatników może być niewystarczający. JPK na żądanie nie są przygotowywane na bieżąco, bo nie muszą być. Przedsiębiorcy powinni jednak na bieżąco weryfikować swoje systemy księgowe pod kątem możliwości wygenerowania z nich JPK. Niejednokrotnie bowiem systemy nie są do tego przygotowane, a nie ma uniwersalnego narzędzia czy aplikacji, które pozwoliłoby od ręki wygenerować JPK. Krótki termin na sporządzenie JPK narzucony żądaniem, duża ilość danych, jakie trzeba zaprezentować w JPK czy dodatkowo np. zmiana systemu księgowego w trakcie roku mogą skutkować praktycznymi problemami w generowaniu JPK i wzrostem kosztów jego przygotowania. Dlatego warto zawczasu zadbać o przygotowanie JPK. Grant Thornton może Państwa w wesprzeć w przygotowaniu JPK na żądanie.
Niezłożenie JPK na żądanie organu może wiązać się z nałożeniem kary porządkowej (do 2.900 zł). W skrajnych przypadkach podmiot odpowiedzialny może zostać również pociągnięty do odpowiedzialności karnej skarbowej (tutaj wysokość kary zależna jest od okoliczności sytuacji materialnej sprawcy, kary mogą jednak być dotkliwe).
Organy podatkowe coraz częściej podczas prowadzonych kontroli czy postępowań żądają przedłożenia JPK. Podatnicy powinni mieć to na uwadze i zweryfikować, czy ich systemy księgowe mają możliwość sprawnego wygenerowania JPK.
Kontrole i postępowania podatkowe: nowy cykl artykułów
- Ordynacja podatkowa: Rodzaje i tryby kontroli rozliczeń podatkowych
- Rodzaje kontroli podatkowych – Ustawa KAS
- Wszczęcie kontroli a korekta deklaracji podatkowej
- Wyrok TSUE ws. WNT – ostatni moment na wznowienie postępowania
- Prawa podatnika w postępowaniu podatkowym
- Obowiązki podatnika w trakcie kontroli podatkowej
- Kary porządkowe nakładane w trakcie kontroli i postępowania podatkowego
- Uchylenie decyzji zabezpieczającej zobowiązanie podatkowe a umorzenie postępowania zabezpieczającego
- Zabezpieczenie wykonania zobowiązań podatkowych
- Przekazywanie JPK Na żądanie podczas kontroli podatkowej
- Decyzja nieostateczna może podlegać egzekucji
- Czas i miejsce prowadzenia kontroli podatkowej
- Zwrot odsetek z tytułu WNT po wyroku TSUE możliwy bez składania korekt deklaracji VAT
- Pozostawienie wniosku bez rozpatrzenia a Wiążąca Informacja Stawkowa
- Kontrowersje dotyczące kontroli celno-skarbowej w zakresie akcyzy
- Czynności sprawdzające realizowane przez organ
- Przekształcenie kontroli podatkowej oraz celno-skarbowej w postępowanie podatkowe
- Zakończenie kontroli podatkowej i kontroli celno-skarbowej
- Nowe zasady prowadzenia postępowań z tytułu importu towarów
- Nowe uprawnienia organów podatkowych przewidziane w Polskim Ładzie – nabycie sprawdzające
