Kontroli celno-skarbowej podlega m. in. przestrzeganie przepisów podatkowych. Jednocześnie w ramach tej kontroli przewidziane są szczególne, w stosunku do standardowego, tryby wykonywania tej kontroli. Charakteryzują się one pewnym odformalizowaniem polegającym na tym, że brak jest niektórych czynności procesowych wymaganych w zwykłym trybie. Ponadto kontrolujący mają szczególne uprawnienia.
Podsumowanie:
- Należy rozróżnić dwa rodzaje kontroli celno-skarbowej w zakresie akcyzy: standardową i szczególną.
- Zastosowanie niewłaściwego trybu kontroli do określonej działalności skutkować może uznaniem tej kontroli za wadliwą.
Dwa rodzaje kontroli akcyzowych
Uzasadnieniem stosowania szczególnych trybów kontroli jest to, aby w przypadku wybranych rodzajów działalności organ kontroli nie był nadmiernie skrępowany wymogami formalnymi, aby mógł działać szybciej i na bieżąco kontrolować określone czynności.
Takim szczególnym rodzajem kontroli celno-skarbowej jest kontrola dotycząca przestrzegania przepisów prawa podatkowego w zakresie produkcji, przemieszczania i zużycia wyrobów akcyzowych, w szczególności ich wytwarzania, uszlachetniania, przerabiania, skażania, rozlewu, przyjmowania, magazynowania, wydawania, przewozu i niszczenia, oraz w zakresie stosowania znaków akcyzy i oznaczania znakami akcyzy tych wyrobów. Właśnie na tym tle powstają niekiedy problemy z odróżnieniem kontroli przestrzegania przepisów akcyzowych prowadzonej w trybie standardowym od szczególnego rodzaju kontroli dotyczącej produkcji, przemieszczania i zużycia wyrobów akcyzowych.
Nasz ekspert Paweł Kaczmarek jest do Twojej dyspozycji.
Kontrola celno-skarbowa standardowa a w trybie szczególnym – różnice
Standardowa kontrola celno-skarbowa wszczynana jest na podstawie upoważnienia do kontroli udzielonego przez naczelnika urzędu celno-skarbowego. W przypadku trybu szczególnego kontrola jest przeprowadzana na podstawie okazywanej legitymacji służbowej oraz stałego upoważnienia do wykonywania kontroli. W tym drugim przypadku wszczęcie kontroli jest zatem w sposób znaczący odformalizowane.
Kontrola w trybie szczególnym może mieć charakter stały lub doraźny. W przeciwieństwie więc do kontroli prowadzonej na zasadach ogólnych moment i miejsce jej przeprowadzenia nie jest sztywno zakreślony.
Te dwa rodzaje kontroli inaczej się też kończą. Kontrola standardowa – wynikiem kontroli, w którym zawarta jest informacja o stwierdzonych nieprawidłowościach lub ich braku. Natomiast kontrola na zasadach szczególnych – protokołem kontroli, ale tylko wtedy, gdy stwierdzono nieprawidłowości, bowiem w razie ich braku protokołu nie sporządza się.
Odmienny sposób kończenia kontroli ma swoje konsekwencje dla podatnika. W przypadku bowiem wydania wyniku kontroli, kontrolowany ma prawo, aby w terminie 14 dni złożyć korektę deklaracji podatkowej. Przepisy takiego uprawnienia nie przewidują w przypadku doręczenia protokołu kontroli. Dodatkowo niezłożenie korekty deklaracji skutkuje przekształceniem się kontroli celno-skarbowej w postępowanie podatkowe. Taki skutek, w przypadku doręczenia protokołu kontroli nie następuje.
Czym się kierować, aby zastosować prawidłowy tryb
Niestety, jak wskazują praktyczne doświadczenia, zarówno kontrolujący, jak i kontrolowani często niewłaściwie oceniają, który tryb kontroli powinien być zastosowany w danym przypadku. Niekiedy dochodzi wręcz do sytuacji, w której kontrola prowadzona jest niejako w trybie „mieszanym”, np. jej wszczęcie następuje tak jak w kontroli standardowej (poprzez doręczenie upoważnienia), a zakończenie poprzez doręczenie protokołu kontroli (jak w trybie szczególnym).
Jakie więc kryteria należy brać pod uwagę, aby rozróżnić te dwa rodzaje kontroli akcyzowych?
Przepisy ustawy KAS czytane w powiązaniu z przepisami rozporządzenia dotyczącego kontroli celno-skarbowej niektórych wyrobów akcyzowych, prowadzą do wniosku, że przez kontrolę produkcji, przemieszczania i zużycia wyrobów akcyzowych należy rozumieć przede wszystkim kontrolę konkretnej czynności produkcyjnej, konkretnego przemieszczenia lub zużycia – w miejscu i czasie gdy one się dzieją. Czyli szczególny tryb kontroli będzie polegał na uczestniczeniu kontrolujących np. przy konkretnej wysyłce wyrobów zwolnionych od akcyzy ze względu na przeznaczenie.
Ważny fragment
Natomiast kontrola zasadności stosowania zwolnienia od akcyzy o charakterze historycznym, czyli badanie zakończonych już przemieszczeń za dany okres (miesiąc, rok), powinna być realizowana w trybie standardowym.
Zastosowanie przez organ niewłaściwego trybu kontroli celno-skarbowej skutkować może ograniczeniem procesowych uprawnień kontrolowanego oraz uznaniem takiej kontroli za wadliwą. Ważne jest więc to, aby nie tylko organ kontrolny, ale również kontrolowany (aby nie być pozbawionym niektórych uprawnień procesowych), potrafili zidentyfikować, czy do danego rodzaju działalności akcyzowej zastosowano właściwy tryb kontroli celno-skarbowej.
Kontrole i postępowania podatkowe: nowy cykl artykułów
- Ordynacja podatkowa: Rodzaje i tryby kontroli rozliczeń podatkowych
- Rodzaje kontroli podatkowych – Ustawa KAS
- Wszczęcie kontroli a korekta deklaracji podatkowej
- Wyrok TSUE ws. WNT – ostatni moment na wznowienie postępowania
- Prawa podatnika w postępowaniu podatkowym
- Obowiązki podatnika w trakcie kontroli podatkowej
- Kary porządkowe nakładane w trakcie kontroli i postępowania podatkowego
- Uchylenie decyzji zabezpieczającej zobowiązanie podatkowe a umorzenie postępowania zabezpieczającego
- Zabezpieczenie wykonania zobowiązań podatkowych
- Przekazywanie JPK Na żądanie podczas kontroli podatkowej
- Decyzja nieostateczna może podlegać egzekucji
- Czas i miejsce prowadzenia kontroli podatkowej
- Zwrot odsetek z tytułu WNT po wyroku TSUE możliwy bez składania korekt deklaracji VAT
- Pozostawienie wniosku bez rozpatrzenia a Wiążąca Informacja Stawkowa
- Kontrowersje dotyczące kontroli celno-skarbowej w zakresie akcyzy
- Czynności sprawdzające realizowane przez organ
- Przekształcenie kontroli podatkowej oraz celno-skarbowej w postępowanie podatkowe
- Zakończenie kontroli podatkowej i kontroli celno-skarbowej
- Nowe zasady prowadzenia postępowań z tytułu importu towarów
- Nowe uprawnienia organów podatkowych przewidziane w Polskim Ładzie – nabycie sprawdzające
