Jeżeli trwale nie jest uiszczane zobowiązanie organ może dokonać zabezpieczenia tego zobowiązania przed upływem terminu płatności na majątku podatnika. Obawa organu, że zobowiązanie nie zostanie wykonane, może przyczynić się do zabezpieczenia również w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej lub kontroli celno-skarbowej.
Podsumowanie:
- Decyzja o zabezpieczeniu może zostać wydana na etapie kontroli ale również w toku postępowania podatkowego oraz w związku z klauzulą unikania opodatkowania.
- O formie zabezpieczenia decyduje podatnik.
- Podatnik ma prawo zakwestionować wydanie decyzji o zabezpieczeniu.
Zabezpieczenie na majątku podatnika jest instrumentem wykorzystywanym przez organy podatkowe w szczególności w sytuacji, gdy podatnik ma problemy z bieżącym uiszczaniem podatków, a przy okazji organ posiada informacje o zbywaniu majątku przez podatnika. Instrument ten wykorzystywany jest też w trakcie prowadzonego postępowania podatkowego czy kontroli, szczególnie, gdy nieuchronnie zbliża się termin upływu przedawnienia zobowiązania podatkowego. Zabezpieczenia można również dokonać w odniesieniu do zobowiązań podatkowych związanych ze stosowaniem klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania lub środków ograniczających umowne korzyści.
Decyzja zabezpieczająca jest wydawana przed wydaniem decyzji:
- ustalającej wysokość zobowiązania podatkowego;
- określającej wysokość zobowiązania podatkowego;
- określającej wysokość zwrotu podatku.
Kto prowadzi postępowanie w zakresie wydania decyzji zabezpieczającej
W zakresie wydania decyzji zabezpieczającej postępowanie prowadzi naczelnik urzędu skarbowego przed którym toczy się kontrola lub postępowanie podatkowe. Natomiast gdy prowadzona jest kontrola celno-skarbowa, decyzję w zakresie zabezpieczenia zobowiązania wydaje naczelnik urzędu celno-skarbowego.
W decyzji zabezpieczającej organ określa:
- przybliżoną kwotę zobowiązania podatkowego, jeżeli zabezpieczenie następuje przed wydaniem decyzji ustalającej wysokość zobowiązania podatkowego;
- przybliżoną kwotę zobowiązania podatkowego oraz kwotę odsetek za zwłokę należnych od tego zobowiązania na dzień wydania decyzji o zabezpieczeniu, jeżeli zabezpieczenie następuje przed wydaniem decyzji określającej wysokość zobowiązania podatkowego.
Przesłanki wydania decyzji o zabezpieczeniu
Przesłanką wydania decyzji o zabezpieczeniu wykonania zobowiązania podatkowego jest uzasadniona obawa, że zobowiązanie podatkowe nie zostanie wykonane. Niestety ustawodawca nie wyjaśnił, co należy rozumieć przez „uzasadnioną obawę, że zobowiązanie podatkowe nie zostanie wykonane”. Wskazał jedynie dwie szczegółowe przesłanki, które mogą taką obawę uzasadniać, mianowicie gdy:
- podatnik trwale nie uiszcza wymagalnych zobowiązań o charakterze publicznoprawnym lub
- dokonuje czynności polegających na zbywaniu majątku, które mogą utrudnić lub udaremnić egzekucję.
Oznacza to, że zasadniczo wystąpienie jednej z tych przesłanek może pozwolić organowi na wydanie decyzji zabezpieczającej, nawet jeśli podatnik ma środki.
Ważny fragment
Zatem uzasadniona obawa niewykonania zobowiązania podatkowego istnieje nie tylko w sytuacji, gdy podatnik nie ma środków, ale również, gdy nie uiszcza trwale zobowiązań lub wyprzedaje majątek.
Prawo do zaskarżenia decyzji zabezpieczającej
Podatnik ma prawo do złożenia odwołania od decyzji zabezpieczającej, z tym że z chwilą wygaśnięcia decyzji o zabezpieczeniu, postępowanie odwoławcze staje się bezprzedmiotowe (nie podlega rozpatrzeniu). Jest to związane z tym, że decyzja zabezpieczeniowa ma charakter tymczasowy, bowiem ma uzasadnienie tylko do momentu, od którego zobowiązanie podatkowe może być egzekwowane na ogólnych zasadach, tj. na postawie złożonej deklaracji podatkowej lub decyzji wymiarowej organu podatkowego i po upływie terminu płatności podatku.
Sposób zabezpieczenia zobowiązania podatkowego
Wykonanie decyzji o zabezpieczeniu następuje w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji albo przez przyjęcie, na wniosek podatnika, zabezpieczenia wykonania zobowiązania. Zabezpieczenie w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym następuje poprzez wydanie zarządzenia zabezpieczenia.
Formą, w jakiej można zaproponować zabezpieczenie zobowiązania wraz z odsetkami jest:
- gwarancja bankowa lub ubezpieczeniowa;
- poręczenie banku;
- weksel z poręczeniem wekslowym banku;
- czek potwierdzony przez krajowy bank wystawcy czeku;
- zastaw rejestrowy na prawach z papierów wartościowych emitowanych przez Skarb Państwa lub Narodowy Bank Polski – według ich wartości nominalnej;
- uznanie kwoty na rachunku depozytowym organu podatkowego;
- pisemne, nieodwołalne upoważnienie organu podatkowego, potwierdzonego przez bank lub spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową, do wyłącznego dysponowania środkami pieniężnymi zgromadzonymi na rachunku lokaty terminowej.
Ważny fragment
Zatem czy zabezpieczenie nastąpi w trybie egzekucji administracyjnej czy w formie wskazanej wyżej zależy od podatnika, bowiem pierwszeństwo zabezpieczenia nadano wnioskowi (pod warunkiem spełnienia kryteriów dobrowolnego zabezpieczenia).
Decyzja zabezpieczająca jest instrumentem pozwalającym organom na „położenie ręki” na majątku podatnika jeszcze przed ostatecznym wydaniem decyzji ustalającej zobowiązanie podatkowe, określającej wysokość zobowiązania podatkowego lub określającej wysokość zwrotu podatku. Na podstawie wydanego zarządzenia zabezpieczenia organ egzekucyjny dokonuje zabezpieczenia np. przez zajęcie pieniędzy, wynagrodzenia za pracę, wierzytelności z rachunków bankowych, innych wierzytelności i praw majątkowych lub ruchomości, albo obciążenie nieruchomości zobowiązanego hipoteką przymusową, co może utrudniać bieżącą działalność.
Kontrole i postępowania podatkowe: nowy cykl artykułów
- Ordynacja podatkowa: Rodzaje i tryby kontroli rozliczeń podatkowych
- Rodzaje kontroli podatkowych – Ustawa KAS
- Wszczęcie kontroli a korekta deklaracji podatkowej
- Wyrok TSUE ws. WNT – ostatni moment na wznowienie postępowania
- Prawa podatnika w postępowaniu podatkowym
- Obowiązki podatnika w trakcie kontroli podatkowej
- Kary porządkowe nakładane w trakcie kontroli i postępowania podatkowego
- Uchylenie decyzji zabezpieczającej zobowiązanie podatkowe a umorzenie postępowania zabezpieczającego
- Zabezpieczenie wykonania zobowiązań podatkowych
- Przekazywanie JPK Na żądanie podczas kontroli podatkowej
- Decyzja nieostateczna może podlegać egzekucji
- Czas i miejsce prowadzenia kontroli podatkowej
- Zwrot odsetek z tytułu WNT po wyroku TSUE możliwy bez składania korekt deklaracji VAT
- Pozostawienie wniosku bez rozpatrzenia a Wiążąca Informacja Stawkowa
- Kontrowersje dotyczące kontroli celno-skarbowej w zakresie akcyzy
- Czynności sprawdzające realizowane przez organ
- Przekształcenie kontroli podatkowej oraz celno-skarbowej w postępowanie podatkowe
- Zakończenie kontroli podatkowej i kontroli celno-skarbowej
- Nowe zasady prowadzenia postępowań z tytułu importu towarów
- Nowe uprawnienia organów podatkowych przewidziane w Polskim Ładzie – nabycie sprawdzające
