Przywóz towarów na obszar celny UE wiąże się z obowiązkiem zapłaty cła oraz podatków importowych – VAT, a w niektórych przypadkach także akcyzy. Wprawdzie podatki importowe co do zasady są obliczane i wykazywane w zgłoszeniu celnym, to jednak już postępowania celne i podatkowe wcześniej toczyły się odrębnie, w trybie: celnym wynikającym z prawa celnego oraz podatkowym uregulowanym Ordynacją podatkową. Od czerwca br. sytuacja ta uległa zmianie.
Podsumowanie:
- W sprawie cła i podatków importowych powinno być prowadzone jedno postępowanie według zasad wynikających z prawa celnego.
- Cło i podatek importowy określany będzie w jednej decyzji.
Cło a podatki importowe
Obowiązek zapłaty cła jest konsekwencją powstania długu celnego na skutek objęcia procedurą dopuszczenia do obrotu towarów nieunijnych podlegających należnościom celnym. Z kolei powstanie długu celnego skutkuje powstaniem obowiązku podatkowego w VAT, ewentualnie również w akcyzie. Jak już wspomniano podatki importowe wraz z należnościami celnymi, są obliczane i wykazywane w zgłoszeniu celnym. Jeżeli wynikająca ze zgłoszenia celnego wysokość cła i podatków jest prawidłowa, przyjmuje się ją w wysokości w tym zgłoszeniu wykazanej. W przeciwnym razie organ celny wydaje decyzję określającą cło w prawidłowej wysokości. Oczywiście o zmianę kwoty cła może również wystąpić ze stosownym wnioskiem sam zainteresowany importer. Przy czym decyzja celna wydawana jest w znacząco różniącym się od wynikającego z Ordynacji podatkowej postępowaniu, uregulowanym przepisami wynikającymi z rozporządzeń unijnych, tj. unijnego kodeksu celnego, rozporządzenia delegowanego oraz rozporządzenia wykonawczego. W ograniczonym jedynie zakresie w postępowaniach celnych stosowane są przepisy Ordynacji podatkowej.
Nasz ekspert Paweł Kaczmarek jest do Twojej dyspozycji.
Podatek importowy – jak było wcześniej?
Jeśli chodzi o decyzje dotyczące podatku importowego, to wydawane one były na podstawie przepisów wynikających z Ordynacji podatkowej. Przy czym decyzje takie miały charakter następczy, wtórny w stosunku do decyzji celnych. Przenosiły one niejako rozstrzygnięcia celne na grunt prawa podatkowego. Mieliśmy więc do czynienia z taką oto sytuacją, że sprawy dotyczące tego samego stanu faktycznego, tj. odnoszące się do tej samej osoby, tego samego towaru, tego samego zdarzenia powodującego powstanie długu celnego i zobowiązania podatkowego, prowadzone były w odrębnych, niekiedy istotnie różniących się procedurach. Przykładowo przepisy celne nie przewidują postanowienia o wszczęciu postępowania. Ordynacja podatkowa, poza nielicznymi wyjątkami, nakazuje takie postanowienie wydać. Przepisy celne przewidują instytucję przyjęcia, ewentualnie odmowy przyjęcia wniosku, inne terminy na załatwienie sprawy oraz odmienne zasady uchylania i zmiany decyzji.
Podatek importowy – na czym polegają zmiany?
Kluczowe jest to, że sprawy dotyczące należności celnych oraz podatków importowych (VAT i ew. akcyzy) mają być teraz prowadzone w jednym wspólnym postępowaniu oraz wydawana ma być jedna decyzja rozstrzygająca o wysokości cła i kwotach podatków. Przy czym, co istotne, przepisami proceduralnymi, na podstawie których te postępowania mają być prowadzone, są przepisy celne. Dostosowania w odwrotnym kierunku, tj. przepisów celnych do przepisów Ordynacji podatkowej, nie brano pod uwagę, gdyż znaczna część proceduralnych przepisów celnych unormowana jest w stosowanych bezpośrednio rozporządzeniach unijnych, które jak wiadomo, mają pierwszeństwo w stosowaniu. Wiodąca będzie więc procedura celna. Przepisy o postępowaniu zawarte w Ordynacji podatkowej (Dział IV) mają mieć zastosowanie w wybranym, uzupełniającym zakresie. Chodzi tu m. in. o przepisy dotyczące ponagleń, doręczeń, dowodów, czy kar porządkowych.
Decyzja celno-podatkowa
Dla „podatkowców” nowością będzie konstrukcja decyzji celno-podatkowej. Zasadą jest, że zgodnie z Ordynacją podatkową decyzja podatkowa określa kwotę zobowiązania podatkowego w pełnej wysokości. Gdy kwota ta jest wyższa od tego, co wykazano w deklaracji podatkowej, mamy do czynienia z zaległością. W konsekwencji każda następna decyzja orzekająca o wysokości podatku musi wiązać się ze zmianą poprzedniej. Decyzje celne orzekają natomiast jedynie o brakującej kwocie cła, czyli w decyzji tej podawana jest kwota, która powinna być dopłacona. W konsekwencji możliwe jest wydanie dwu, a nawet więcej kolejnych decyzji „pierwszoinstancyjnych” bez konieczności wzruszenia pierwszej decyzji określającej tę kwotę. Analogicznie będą więc wyglądały decyzje w zakresie podatków importowych.
Inne ważne zmiany
Jak już wspomniano, w prawie celnym obowiązują inne terminy na załatwienie sprawy. W przypadku Ordynacji podatkowej organ ma co do zasady 30 dni, a w przypadkach szczególnie skomplikowanych 2 miesiące, na wydanie decyzji. Prawo celne jako podstawowy termin, w którym decyzja powinna być wydana, wskazuje 120-dniowy termin. Do decyzji celno-podatkowych nie będzie się również stosowało przewidzianych przez Ordynację podatkową nadzwyczajnych trybów wzruszania decyzji ostatecznych (wznowienia postępowania, stwierdzenia nieważności decyzji). Zgodnie bowiem z przepisami celnymi organy celne, które wydały daną decyzję, mogą w każdej chwili ją unieważnić, zmienić lub cofnąć, jeżeli nie jest ona zgodna z przepisami prawa celnego. W przeciwieństwie więc do Ordynacji podatkowej przepisy celne nie określają jakiegoś zamkniętego katalogu nieprawidłowości uzasadniających zmianę, uchylenie lub unieważnienie decyzji ostatecznej.
Z uzasadnienia do nowelizacji wynika, że to organy skarbowe pozytywnie oceniły proceduralne przepisy celne, co skłoniło ustawodawcę do wprowadzenia rozpatrywanych zmian. Otwartym pytaniem pozostaje natomiast to, czy nowe zasady prowadzenia postępowań celno-podatkowych będą pozytywnie ocenione również przez zainteresowanych podatników. Obawy budzi w szczególności znacznie dłuższy termin, w którym organy podatkowe mają obowiązek zakończenia postępowania. Niezależnie od tego zasadnym jest już teraz zapoznać się z nowymi zasadami prowadzenia postępowań dotyczących podatku importowego, aby uniknąć ewentualnych niespodzianek.
Kontrole i postępowania podatkowe: nowy cykl artykułów
- Ordynacja podatkowa: Rodzaje i tryby kontroli rozliczeń podatkowych
- Rodzaje kontroli podatkowych – Ustawa KAS
- Wszczęcie kontroli a korekta deklaracji podatkowej
- Wyrok TSUE ws. WNT – ostatni moment na wznowienie postępowania
- Prawa podatnika w postępowaniu podatkowym
- Obowiązki podatnika w trakcie kontroli podatkowej
- Kary porządkowe nakładane w trakcie kontroli i postępowania podatkowego
- Uchylenie decyzji zabezpieczającej zobowiązanie podatkowe a umorzenie postępowania zabezpieczającego
- Zabezpieczenie wykonania zobowiązań podatkowych
- Przekazywanie JPK Na żądanie podczas kontroli podatkowej
- Decyzja nieostateczna może podlegać egzekucji
- Czas i miejsce prowadzenia kontroli podatkowej
- Zwrot odsetek z tytułu WNT po wyroku TSUE możliwy bez składania korekt deklaracji VAT
- Pozostawienie wniosku bez rozpatrzenia a Wiążąca Informacja Stawkowa
- Kontrowersje dotyczące kontroli celno-skarbowej w zakresie akcyzy
- Czynności sprawdzające realizowane przez organ
- Przekształcenie kontroli podatkowej oraz celno-skarbowej w postępowanie podatkowe
- Zakończenie kontroli podatkowej i kontroli celno-skarbowej
- Nowe zasady prowadzenia postępowań z tytułu importu towarów
- Nowe uprawnienia organów podatkowych przewidziane w Polskim Ładzie – nabycie sprawdzające
