Zakaz sprzedaży oprogramowania
Unia Europejska, w odpowiedzi na trwającą agresję Rosji na Ukrainę, w dniu 18 grudnia 2023 r. przyjęła 12. pakiet sankcji. Celem tych restrykcji jest dalsze ograniczenie zdolności Rosji do prowadzenia działań wojennych i osłabienie jej sektora przemysłowego.
W ramach 12. pakietu sankcji Unia Europejska wprowadza zakaz sprzedaży oprogramowania do zarządzania przedsiębiorstwem oraz oprogramowania do projektowania przemysłowego na rzecz rządu Rosji, a także osób prawnych, podmiotów lub organów z siedzibą w Rosji.
Powyższy zakaz ma na celu ograniczenie dostępu rządu rosyjskiego oraz rosyjskich przedsiębiorców do kluczowych technologii, które mogłyby wspierać ich działania przemysłowe i wojskowe, co ma na celu osłabienie zdolności Rosji do prowadzenia działań wojennych.
Z perspektywy unijnych przedsiębiorców, którzy po 24 lutego 2022 r. nie zaprzestali sprzedaży oprogramowania na rzecz podmiotów rosyjskich, konieczne będzie przeprowadzenie analizy, czy dostarczany przez nich software znajduje się na liście towarów, których eksport do Rosji jest zakazany.
Obowiązek informowania o płatnościach
Jednym z kluczowych elementów nowego pakietu sankcyjnego, mających na celu uszczelnienie systemu kontroli przestrzegania regulacji sankcyjnych, jest wprowadzenie obowiązku informowania o przelewach dokonywanych poza Unię przez podmioty z kapitałem rosyjskim.
Zgodnie z nowymi regulacjami, osoby prawne, podmioty i organy z siedzibą w Unii, w których ponad 40 % praw własności bezpośrednio lub pośrednio należy do:
- osoby prawnej, podmiotu lub organu z siedzibą w Rosji;
- obywatela rosyjskiego; lub
- osoby fizycznej zamieszkałej w Rosji,
od dnia 1 maja 2024 r. powiadamiają właściwy organ państwa członkowskiego, w którym mają siedzibę, w terminie dwóch tygodni od końca każdego kwartału, o wszelkich przekazach środków finansowych przekraczających 100 000 EUR, których dokonali w danym kwartale poza terytorium Unii, bezpośrednio lub pośrednio, w ramach jednej lub kilku operacji.
Podobny obowiązek nałożony został również od dnia 1 lipca 2024 r. na unijne instytucje kredytowe i finansowe, które zobligowane będą do przekazywania właściwym organom, w terminie dwóch tygodni od końca każdego półrocza, informacji o wszystkich przekazach środków finansowych poza Unię, których łączna kwota w ciągu tego półrocza przekroczyła 100 000 EUR, zainicjowanych przez nie, bezpośrednio lub pośrednio, na rzecz osób prawnych, podmiotów i organów z kapitałem rosyjskim.
Nowe restrykcje dotyczące importu i eksportu
Unia Europejska, w ramach 12. pakietu sankcji, wprowadza nowe restrykcje dotyczące obrotu towarami i technologiami z podmiotami rosyjskimi. Obejmują one m. in. zakaz importu z Rosji do Unii określonych w przepisach wyrobów ze stali i aluminium, a także zakaz bezpośredniego lub pośredniego importu, zakupu lub transferu diamentów z Rosji, który wejdzie w życie od 1 stycznia 2024 r. Restrykcje dotyczące rosyjskich diamentów przetworzonych w krajach trzecich zostaną wprowadzone w późniejszym czasie, tj. między 1 marca 2024 r. a 1 września 2024 r.
Powyższe środki mają na celu ograniczenie zdolności Rosji do finansowania działań wojennych poprzez zmniejszenie jej dochodów z eksportu. Przedsiębiorcy unijni dostarczający swoje towary do rosyjskich kontrahentów powinni przeanalizować, czy sprzedawane przez nich produkty nie zostały objęte zakazami eksportowymi.
Środki energetyczne i ich wpływ na gospodarkę rosyjską
Unia Europejska wprowadza nowy zakaz importu skroplonego gazu ziemnego (LPG) z Rosji. Zakaz ten, dotyczący rocznego importu o wartości ponad 1 miliarda euro, może przyczynić się do ograniczenia zdolności gospodarki rosyjskiej do finansowania działań wojennych, z uwagi na istotne wpływy budżetowe uzyskiwane do tej pory z tego tytułu przez rząd rosyjski.
Dodatkowo UE zaostrzyła międzynarodowy limit cenowy na ropę. Nowe środki energetyczne, w tym zakaz importu LPG, mają wejść w życie z dniem 1 stycznia 2024 roku, z możliwością kontynuacji istniejących kontraktów przez maksymalnie 12 miesięcy.
Zaostrzenie środków przeciwko omijaniu sankcji
Lista podmiotów bezpośrednio wspierający rosyjski kompleks wojskowo-przemysłowy została rozszerzona o 29 rosyjskich i zagranicznych podmiotów, w tym również podmioty z Uzbekistanu i Singapuru, zaangażowane w proceder omijania sankcji. Ponadto wiele podmiotów zostało dodane do Europejskiej Listy Sankcyjnej.
Wprowadzone zmiany obejmują również rozszerzenie zakresu zakazu tranzytu wymienionych w przepisach towarów przez terytorium Rosji. Zakaz ten ma na celu uszczelnienie systemu i uniemożliwienie wykorzystania podmiotów z państw trzecich do obchodzenia sankcji, a co za tym idzie ograniczenie możliwości Rosji do pozyskiwania niezbędnych z perspektywy prowadzonych działań wojennych towarów i surowców.
12. pakiet sankcji UE stanowi ważny krok w ograniczaniu zdolności Rosji do prowadzenia działań wojennych, a jednocześnie sygnalizuje dalsze zaangażowanie UE w utrzymanie międzynarodowego porządku i bezpieczeństwa. Przedsiębiorcy unijni powinni szczególnie zwrócić uwagę na stosunki gospodarcze łączące ich z podmiotami rosyjskimi, w tym szczególności dokonać oceny, czy eksportowane przez nich do Rosji albo importowane z Rosji towary lub technologie nie są objęte sankcyjnymi ograniczeniami.
AUTOR: Jakub Mazur, Zespół Kancelarii Prawnej Grant Thornton
Sankcję na Rosję i Białoruś – dowiedz się więcej:
- Jak sankcje na Rosję wpłyną na firmy w Polsce?
- Jak uniknąć wpisania na listę sankcyjną?
- Lista sankcyjna, czy możesz na nią trafić? [ANKIETA]
- Nowy pakiet sankcji unijnych – zakaz świadczenia na rzecz Rosji wskazanych usług, w tym księgowych, rachunkowych i audytowych
- Co przyniósł siódmy pakiet sankcji unijnych?
- Co przyniósł ósmy pakiet sankcji na Rosję?
- Co przyniósł dziewiąty pakiet sankcji na Rosję?
- 11 pakiet sankcji na Rosję – o czym muszą pamiętać przedsiębiorcy?
- Kiedy można dokonać płatności na rzecz podmiotu objętego sankcjami?
- Unia Europejska przyjmuje 12. pakiet sankcji
- Rozwiązania w zakresie przeciwdziałania wspieraniu agresji na Ukrainę. Jak uniknąć wpisania na listę sankcyjną?
- Trzynasty pakiet sankcji na Rosję przyjęty przez UE
