Z punktu widzenia fundatorów kluczowe jest jednak to, że do końca 2025 r. obowiązuje okres przejściowy, który pozwala na wniesienie aktywów na dotychczasowych, korzystniejszych zasadach i korzystanie z nich w kolejnych latach podatkowych.
Jakie zmiany w fundacjach rodzinnych od 2026 r.?
Zgodnie z przyjętym przez Sejm projektem ustawy, zwolnienie podatkowe z tytułu sprzedaży aktywów wniesionych do fundacji rodzinnej (zarówno w formie darowizny, jak i w drodze zakupu) będzie przysługiwało dopiero po upływie trzech lat, liczonych od końca roku, w którym dokonano relokacji.
Należy przy tym zauważyć, że zgodnie z nowelizacją ustawy o CIT, obowiązek stosowania tzw. lock-up’u – czyli ograniczenia zwolnienia podatkowego w przypadku sprzedaży aktywów wniesionych do fundacji – zacznie obowiązywać od początku roku obrotowego rozpoczynającego się po 31 grudnia 2025 r.
Oznacza to, że jeśli fundacja ma rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2025 r., nowe przepisy będą miały zastosowanie od 1 stycznia 2026 r. Natomiast fundacje, które zdecydują się na przedłużenie lub przyjęcie roku obrotowego trwającego do 31 grudnia 2026 r., zachowają możliwość stosowania dotychczasowego zwolnienia CIT aż do końca 2026 r. – nawet w odniesieniu do aktywów wniesionych w tym okresie.
W praktyce oznacza to, że lock-up zacznie obowiązywać dopiero od 1 stycznia 2027 r., co daje fundacjom dodatkowy rok na wniesienie aktywów i korzystanie z pełnego zwolnienia podatkowego.
Tym samym okres faktycznej blokady może wynosić od trzech do niemal czterech lat.
Należy podkreślić, okres karencji obejmie nie tylko prawa udziałowe, lecz również inne kategorie majątku, w tym nieruchomości, obligacje, certyfikaty inwestycyjne czy dzieła sztuki. Proponowane przepisy sformułowane są na tyle szeroko, że znajdą zastosowanie również w sytuacjach, gdy fundacja rodzinna nabędzie aktywa od podmiotu powiązanego za cenę rynkową, a następnie – już jako właściciel – odnotuje wzrost ich wartości.
Więcej o projekcie ustawy: Fundacja rodzinna – projekt zmian w Ustawie CIT od 2026 roku
Google news
Bądź na bieżąco ze zmianami w prawie, podatkach i księgowości! Zaobserwuj nas w Wiadomościach Google
Przepis przejściowy – dlaczego data 31 grudnia 2025 r. jest ważna?
Na szczególną uwagę zasługuje projektowany przepis przejściowy, który wprost wskazuje, że nowe regulacje dotyczące okresu karencji będą miały zastosowanie wyłącznie do aktywów wniesionych do fundacji rodzinnej po dniu 31 grudnia 2025 r.
Innymi słowy, ustawodawca wyznacza graniczną datę, która rozdziela dwa odrębne reżimy podatkowe: dotychczasowy – bardziej korzystny, oraz nowy – obejmujący obowiązek kilkuletniego „zamrożenia” aktywów przed ich sprzedażą.
| Moment wniesienia aktywów do fundacji rodzinnej | Reżim podatkowy | Możliwość sprzedaży aktywów bez podatku | Uwagi praktyczne |
|---|---|---|---|
| Do 31 grudnia 2025 r. (włącznie) | Dotychczasowe zasady | Zwolnienie z CIT obowiązuje od razu, niezależnie od upływu czasu od wniesienia | Brak zastosowania lock-up; pełna swoboda w zakresie sprzedaży aktywów również po 1 stycznia 2026 r. |
| Od 1 stycznia 2026 r. – fundacja z rokiem obrotowym kończącym się 31 grudnia 2025 r. | Nowy reżim z lock-up’em | Zwolnienie z CIT dopiero po 3–4 latach, liczonych od końca roku wniesienia aktywów | Lock-up obowiązuje od 1 stycznia 2026 r.; aktywa wniesione po tej dacie objęte okresem karencji – brak możliwości szybkiej sprzedaży bez podatku. |
| Od 1 stycznia do 31 grudnia 2026 r. – fundacja z rokiem obrotowym przedłużonym do 31 grudnia 2026 r. | Dotychczasowe zasady (przed wejściem w życie lock-up) | Zwolnienie z CIT obowiązuje od razu, mimo wniesienia aktywów w 2026 r. | Do końca 2026 r. fundacja korzysta ze „starych” zasad; lock-up zacznie obowiązywać dopiero od 1 stycznia 2027 r. – wniesienie aktywów w 2026 r. pozwala zachować pełne zwolnienie podatkowe. |
W konsekwencji:
- Aktywa wniesione do fundacji najpóźniej do 31 grudnia 2025 r. pozostaną w pełni objęte dotychczasowymi zasadami i nie będą podlegały okresowi karencji. Fundacja będzie mogła nimi swobodnie dysponować, w tym je zbywać, a dochód ze sprzedaży będzie zwolniony z CIT – niezależnie od momentu przeprowadzenia transakcji.
- Wniesienie aktywów przed końcem 2025 r. pozwoli zachować możliwość natychmiastowego korzystania ze zwolnienia podatkowego, co ma szczególne znaczenie w przypadku planowanych w najbliższym czasie sprzedaży czy restrukturyzacji aktywów.
- Aktywa wniesione od 1 stycznia 2026 r. co do zasady będą już objęte nowym reżimem lock-up, a zwolnienie z CIT będzie przysługiwało dopiero po upływie trzyletniego (faktycznie 3–4-letniego) okresu karencji, liczonego od końca roku, w którym nastąpiło wniesienie.
- Wyjątek dotyczy fundacji z przedłużonym lub „łamanym” rokiem obrotowym, trwającym do 31 grudnia 2026 r. – w takim przypadku nawet aktywa wniesione w 2026 r. nie zostaną objęte lock-up’em do końca tego roku. Dopiero od 1 stycznia 2027 r. fundacja zacznie stosować nowe przepisy.
Tym samym data 31 grudnia 2025 r. pozostaje kluczowa, jednak fundacje, które zdecydują się na wydłużenie roku obrotowego do 31 grudnia 2026 r., zyskają dodatkowy rok na przeniesienie aktywów i korzystanie z pełnego zwolnienia podatkowego przed wejściem w życie nowych ograniczeń.
Wprowadzenie okresu karencji ma stanowić odpowiedź ustawodawcy na praktyki polegające na wykorzystywaniu fundacji rodzinnych wyłącznie jako narzędzia do krótkoterminowych transakcji sprzedaży bez opodatkowania. Kluczowe jest jednak to, że ustawodawca pozostawił otwarte „okno możliwości” do końca 2025 r. Utworzenie fundacji w tym roku pozwoli zachować pełnię korzyści podatkowych również po wejściu w życie nowych przepisów.
Czytaj więcej o fundacjach rodzinnych:
- Fundacja rodzinna i jej organy
- Rola fundatora w fundacji rodzinnej
- Fundacja rodzinna w strukturze holdingowej
- Majątek fundacji rodzinnej
- Zmiany w instytucji zachowku z 2023 r. weszły w życie
- Kto może być beneficjentem fundacji rodzinnej?
- Fundacja rodzinna i jej organy
- Fundacja rodzinna – skutki podatkowe
- Jawność rejestru fundacji rodzinnych
- Fundacja rodzinna a nieruchomości – skutki podatkowe
- Rozwiązanie i likwidacja fundacji rodzinnej
- Ile kosztuje założenie fundacji rodzinnej?
- Fundacja rodzinna w testamencie
- Pięć powodów, dla których warto rozważyć założenie fundacji rodzinnej
- Nieruchomości w majątku fundacji rodzinnej
- Kontrola koncentracji z udziałem fundacji rodzinnych