Definicja programu komputerowego wciąż nie jest skonkretyzowana w polskim prawie podatkowym, dlatego projekty pod kątem kwalifikacji do ulgi IP Box należy analizować bardzo starannie. Ochronę prawną autorskiego prawa do programu komputerowego zapewniają przepisy odrębnych ustaw. Tym samym podatnik nie musi występować do specjalnych urzędów o nadanie takiego prawa.
Piąty wpis z cyklu artykułów IP Box dotyczy osiągania dochodów z kwalifikowanych praw własności intelektualnych w przypadku programu komputerowego. W naszym cyklu przedstawiamy najistotniejsze kwestie związane z ulgą IP Box. W każdym z wpisów zostaną przedstawione w szczegółowy sposób odrębne zagadnienia, natomiast całokształt artykułów stanowi kompendium ogólnej wiedzy na temat ulgi IP Box.
Z artykułu dowiesz się:
Prawo ochronne programu komputerowego
Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (dalej: Ustawa PAPP) przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia (utwór). Tym samym ustawa przyznaje ochronę prawną każdemu wynikowi prac o charakterze twórczym. Pośrednio więc można uznać, że jest to tożsame z możliwością uznania danego wyniku prac za prace B+R, ponieważ w obu przypadkach wymagane jest spełnienie przesłanki „twórczości”.
Co więcej prawo do programu komputerowego zostało wprost wyodrębnione w przedmiotowej ustawie i prawo ochronne jest przyznawane na mocy art. 74 Ustawy PAPP. Zgodnie z tym przepisem programy komputerowe podlegają ochronie jak utwory literackie. Tym samym w przypadku programu komputerowego nie jest wymagane uzyskiwanie odrębnej ochrony prawnej na wytworzone oprogramowanie/kod źródłowy, ponieważ jest ono przyznawane z mocy ustawy po wytworzeniu oprogramowania/kodu źródłowego. Przede wszystkim, koniecznym do przyznania ochrony prawnej dla programu/kodu jest przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze (zgodnie z art. 1 ust 1 Ustawy PAPP) oraz spełnienia definicji „programu komputerowego”. Co więcej, o ocenie charakteru indywidualnej pracy twórczej nie decydują postanowienia umowy, ale rzeczywisty wkład pracy przy wytworzeniu programu komputerowego.
Czym jest program komputerowy?
Przez program komputerowy należy rozumieć uporządkowany zestaw instrukcji (poleceń) skierowanych do komputera, których wykonanie przez komputer prowadzi do uzyskania określonego rezultatu. Program komputerowy definiuje się również jako kombinację komend adresowanych do komputera w formie kodu źródłowego i kodu wynikowego. Zatem za program komputerowy należy uznać zestaw instrukcji przeznaczonych do wykonywania bezpośrednio lub pośrednio w komputerze czynności w celu osiągnięcia określonego rezultatu.
Na ten moment brakuje konkretnych wytycznych w zakresie definicji programu komputerowego, nie ma też zbyt wielu wyroków sądów którymi można byłoby się posiłkować przy definiowaniu pojęcia „program komputerowy”.
Zgodnie z akapitem 81 Objaśnień do IP Box „Ze specjalistycznej literatury i praktyki budowania i stosowania programów komputerowych, można również wywnioskować, że za program komputerowy często uważany jest za zestaw instrukcji (rozkazów) przeznaczonych do użycia bezpośrednio lub pośrednio na komputerze w celu osiągnięcia określonego rezultatu. Zbiór wspomnianych instrukcji może być wyrażony znakiem językowym , symbolami matematycznymi lub nawet znakami graficznymi. Elementy programu komputerowego chronione prawem autorskim to przede wszystkim:
- forma programów (rozumiana jako określone przedstawienie zarówno kodu jak i instrukcji), a więc informacje zawarte w kodzie źródłowym programu komputerowego, w opisie procedur operacyjnych, zestawieniu danych, w informacjach konwersacyjnych i dialogowych. Wszystkie powyższe elementy zaliczane są do elementów twórczych, co uzasadnia ich ochronę przez prawo autorskie;
- interfejsów (oparta na analogicznych podstawach jak ochrona innych składników programu) – gdy informacje, które zostały uzyskane na podstawie dekompilacji danego interfejsu nie pozwalają na opracowanie interfejsu zastępczego, to w takiej sytuacji należy wykreować możliwość przeniesienia interfejsu do innego kompatybilnego programu, gdyż sam interfejs nie stanowiłby samodzielnego przedmiotu ochrony.”
Ważny fragment
Reasumując: podatnicy nie muszą uzyskiwać dodatkowej ochrony prawnej na wytworzone oprogramowanie/kody źródłowe ze względu na przyznawaną ochronę z mocy ustawy.
Niemniej jednak, aby taka ochrona została nadana, dane oprogramowanie musi być rezultatem „twórczości” oraz musi spełniać definicję „programu komputerowego”. Natomiast brak ustawowej definicji pojęcia „program komputerowy” oraz brak precyzyjnego określenia zakresu „autorskiego prawa do programu komputerowego” w świetle polskiego prawa sprawia, że konieczne jest odniesienie się do pozaustawowych źródeł interpretacji tego pojęcia oraz ustalenia zakresu przedmiotowej ochrony prawnej. Wynika z nich, że pojęcie „program komputerowy” nie powinno być rozumiane wąsko, lecz szeroko.
Dzięki autorskiemu prawu do programu komputerowego z ulgi IP Box korzystać mogą również podmioty z szeroko rozumianej branży IT. Aby przezwyciężyć niepewności związane ze skorzystaniem z ulgi IP Box, warto skorzystać z pomocy praktyków specjalizujących się kompleksowo w tej kwestii.
AUTOR: Łukasz Boszko, Senior Konsultant, Działalność innowacyjna – ulga B+R i IP Box
Cykl „12 Przykazań ulgi IP Box” składa się z poniższych artykułów:
- IP Box – co to jest?
- Katalog kwalifikowanych praw własności intelektualnej (IP Box)
- Jakie dochody podlegają opodatkowaniu 5% stawką PIT?
- Korzystanie z IP Box w przypadku patentu
- Korzystanie z IP Box przez podatników z branży IT
- Prowadzenie działalności B+R jako warunek do korzystania z IP Box
- Prawidłowe prowadzenie ewidencji w przypadku korzystania z IP Box
- Jak prawidłowo obliczyć podstawę opodatkowania dla IP Box
- Jak należy rozumieć wskaźnik Nexus oraz jak go obliczyć
- Jednoczesne korzystanie z ulgi IP Box oraz ulgi B+R
*Ulgi podatkowe B+R i IP Box w czasie pandemii - Wątpliwości związane z korzystaniem z ulgi IP Box – interpretacje podatkowe
- IP Box a roczne zeznanie podatkowe
