Obliczanie wskaźnika Nexus wciąż budzi wiele wątpliwości pomimo, że przepisy w tym zakresie obowiązują już ponad rok. Koszty związane z działalnością badawczo-rozwojową do prawidłowego obliczenia wskaźnika Nexus należy interpretować szerzej niż katalog kosztów kwalifikowanych przy uldze B+R
Dziewiąty wpis z cyklu „12 Przykazań ulgi IP Box” prezentuje ogólne zasady obliczania wskaźnika Nexus jak i również wątpliwości z nim związane. W naszym cyklu przedstawiamy najistotniejsze kwestie związane z ulgą IP Box. W każdym z wpisów zostaną przedstawione w szczegółowy sposób odrębne zagadnienia, natomiast całokształt artykułów stanowi kompendium ogólnej wiedzy na temat ulgi IP Box.
NA podstawie artykułu dowiesz się:
- Czym jest wskaźnik Nexus?
- Jak powinna być interpretowana działalność badawczo-rozwojowa przy uldze IP Box oraz uldze B+R?
- Jak zakwalifikować koszt podwykonawców przy wskaźniku Nexus?
- Jak obliczyć proporcje liczenia kosztów przy wskaźniku Nexus?
- Dlaczego wskaźnik Nexus jest problemem dla samozatrudnionych?
Czym jest wskaźnik Nexus?
Wskaźnik Nexus jest pewnego rodzaju mnożnikiem korekcyjnym, który stosuje się do obliczenia finalnej podstawy opodatkowania preferencyjną stawką 5%. Wskaźnik Nexus ma przede wszystkim na celu premiowanie podmiotów, które wytwarzają kwalifikowane prawo własności intelektualnej w całości we własnym zakresie.
Zgodnie z art. 30ca ust. 4 Ustawy PIT (odpowiednio art. 24d ust. 4 Ustawy CIT) wysokość kwalifikowanego dochodu z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej ustala się jako iloczyn dochodu z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej osiągniętego w roku podatkowym i wskaźnika obliczonego według wzoru:
w którym poszczególne litery oznaczają koszty faktycznie poniesione przez podatnika na:
a) prowadzoną bezpośrednio przez podatnika działalność badawczo-rozwojową związaną z kwalifikowanym prawem własności intelektualnej,
b) nabycie wyników prac badawczo-rozwojowych związanych z kwalifikowanym prawem własności intelektualnej, innych niż wymienione w lit. d, od podmiotu niepowiązanego w rozumieniu art. 11a ust. 1 pkt 3,
c) nabycie wyników prac badawczo-rozwojowych związanych z kwalifikowanym prawem własności intelektualnej, innych niż wymienione w lit. d, od podmiotu powiązanego w rozumieniu art. 11a ust. 1 pkt 4,
d) nabycie przez podatnika kwalifikowanego prawa własności intelektualnej.
Na podstawie powyższego wzoru można więc łatwo wywnioskować, że im więcej kosztów kwalifikujących się do litery „a” oraz „b” ponosi podatnik, tym większa część dochodu będzie mogła zostać objęta preferencyjną stawką 5%. Natomiast im więcej kosztów związanych z literą „c” oraz „d” ponosi dany podatnik, tym mniejsza część dochodu będzie mogła zostać opodatkowana 5% stawką.
Nasz ekspert Małgorzata Samborska jest do Twojej dyspozycji.
Działalność badawczo-rozwojowa przy uldze IP Box oraz uldze B+R
W naszej ocenie, wskaźnik Nexus jest w dalszym ciągu najbardziej problematycznym elementem ulgi IP Box – pomimo obowiązywania przepisów w tym zakresie od ponad roku oraz wydania objaśnień podatkowych w tym przedmiocie. W szczególności w przypadku branży IT nie ma na ten moment dokładnych wytycznych, kiedy od osób na B2B zakupywane są wyniki prac badawczo-rozwojowych, a kiedy odrębne kwalifikowane prawo własności intelektualnej.
Podatnicy mają więc problem z przypisaniem kosztów do odpowiedniej litery we wzorze. Problemem może być przykładowo to, że koszty do wskaźnika Nexus dotyczące działalności badawczo-rozwojowej nie są tożsame z katalogiem kosztów kwalifikowanych z ulgi B+R. Tym samym podatnicy muszą analizować koszty szerzej, oraz, ze względu na brak wytycznych, mają problem co za taki koszt bezpośredni należy uznać.
Kosztami związanymi z działalnością badawczo-rozwojową (lit. a, b oraz c) są zgodnie z art. 26e ust. 2 Ustawy PIT (odpowiednio art. 18d ust. 2 Ustawy CIT:
- Wynagrodzenia oraz składki w części finansowanej przez płatnika;
- Materiały, surowce, sprzęt specjalistyczny i narzędzia;
- Opinie, ekspertyzy, usługi doradcze oraz wyniki badań naukowych;
- Korzystanie z aparatury naukowo-badawczej;
- Odpisy amortyzacyjne;
- Koszty uzyskania i utrzymania patentu, prawa ochronnego na wzór użytkowy, prawa z rejestracji wzoru przemysłowego.
Przy czym, jak zostało już wskazane na początku, koszty ujęte w literze „a” nie są zbieżne z kosztami kwalifikowanymi przy uldze B+R.
Przykładowo przy jednoosobowych działalności gospodarczych w wielu interpretacjach podatkowych za koszt w literze „a” uznano m.in. wydatki takie jak leasing i utrzymanie samochodu, abonament za telefon, koszt księgowej (interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 21 lutego 2020 r., sygn. 0113-KDIPT2-1.4011.654.2019.2.MM), podczas gdy w przypadku ulgi B+R takie koszty nie stanowiłyby kosztu kwalifikowanego.
Co prawda większość kosztów (w szczególności związanych z zakupem nowego sprzętu) może zostać obroniona i faktycznie przypisana do litery „a”. Natomiast trudno znaleźć logiczny argument przemawiający za tym, jakoby podatnicy wykorzystywali księgową bądź samochód w większości do działalności badawczo-rozwojowej.
Koszt podwykonawców a wskaźnik Nexus
Jak już wskazaliśmy we wcześniejszej części tekstu, inną wątpliwością jest kwalifikacja wynagrodzeń podwykonawców. Tutaj w zależności od interpretacji przepisów koszt taki można przypisać zarówno do litery „b” jako wynik prac badawczo-rozwojowych (która podwyższa wskaźnik Nexus), jak i do litery „d” (która obniża wskaźnik Nexus). Dotychczas interpretacje indywidualne w zakresie programistów działających na zasadach B2B wydawane są na korzyść programistów, bowiem w świetle aktualnej linii interpretacyjnej organów podatkowych całość wynagrodzenia uzyskiwanego ze sprzedaży oprogramowania wytworzonego w całości przez programistę, jak i prace związane z ulepszeniem/modyfikacją programu kwalifikuje się do objęcia ulgą IP Box.
Przy takiej wykładni przepisów, podmioty zatrudniające takich programistów wynagrodzenie takiej osoby musiałyby przypisywać za każdym razem do litery „d” bowiem skoro organ uznaje, że programiści sprzedają kwalifikowane prawo własności intelektualnej, to tak należy na to patrzeć również w przypadku korzystania z ulgi IP Box przez podmiot współpracujący z taką osobą. W przeciwnym razie doszłoby do sytuacji, w której dwa podmioty mogą skorzystać z tej samej ulgi na to samo kwalifikowane prawo własności intelektualnej przy innej klasyfikacji takiego prawa (programista jako sprzedaż kwalifikowanego prawa własności intelektualnej, podmiot jako zakup wyników prac badawczo-rozwojowych).
Proporcje liczenia kosztów przy wskaźniku Nexus
Istotne w zakresie liczenia wskaźnika Nexus jest również obliczanie proporcji kosztów. O ile w zakresie Ustawy PIT organy interpretacyjne pozwalają na obliczanie proporcji do kosztów w oparciu o przychody – tj. dochody uzyskiwane z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej w stosunku do całości dochodów uzyskiwanych przez podatnika, o tyle w zakresie Ustawy CIT jest to obwarowane pewnymi warunkami.
W zakresie Ustawy PIT przytoczyć można przykładowo interpretację indywidualną Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 21 lutego 2020 r., sygn. 0113-KDIPT2-1.4011.654.2019.2.MM:
"…w części w jakiej będą proporcjonalnie przypisane do przychodów przypadających ze zbycia Oprogramowania, gdzie proporcja zostanie ustalona jako stosunek przychodów ze zbycia Oprogramowania do przychodów ogółem Wnioskodawcy z prowadzonej działalności gospodarczej w danym okresie…"
W zakresie Ustawy CIT natomiast istotny jest art. 15 ust. 2, który stanowi, że jeżeli podatnik ponosi koszty uzyskania przychodów ze źródeł, z których dochody podlegają opodatkowaniu podatkiem
dochodowym, oraz koszty związane z przychodami ze źródeł, z których dochody nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym lub są zwolnione z podatku dochodowego, a nie jest możliwe przypisanie danych kosztów do źródła przychodów, koszty te ustala się w takim stosunku, w jakim pozostają osiągnięte w roku podatkowym przychody z tych źródeł w ogólnej kwocie przychodów. Przepis art. 7 ust. 3 pkt 3 stosuje się odpowiednio.
W świetle powyższego przepisu organ interpretacyjny w interpretacji indywidualnej z dnia 14 lutego 2020 r., sygn. 0111-KDIB1-1.4010.565.2019.1.SG wypowiedział się w następujący sposób:
"W konsekwencji powyższego, w sytuacji, gdy Wnioskodawca nie ma możliwości ustalenia kosztów uzyskania przychodów przypadających na poszczególne źródła, to obliczając dochód z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej za dany rok podatkowy celem alokacji Kosztów pośrednich poniesionych w danym roku podatkowym, Spółka uprawniona będzie stosować klucz przychodowy, tj. przyporządkować koszty tego rodzaju do przychodów z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej w takiej proporcji, w jakiej przychody z tego źródła pozostają w ogólnej kwocie uzyskanych przez nią przychodów w danym roku podatkowym."
A contrario jeżeli dany podmiot może przypisać koszt do przychodu (co w większości jest możliwe ze względu na szczegółowość prowadzonej ewidencji księgowej), wówczas taki podmiot nie będzie miał możliwości zastosowania klucza przychodowego.
Wskaźnik Nexus problemem dla samozatrudnionych
Należy również zwrócić uwagę na fakt, że obecny kształt wskaźnika Nexus zdaje się być krzywdzący dla części samozatrudnionych. Przykładowo podatnicy nieponoszący innych kosztów, aniżeli wynikające z pracy własnej nie będą uprawnieni do skorzystania z ulgi IP Box nawet pomimo wysokiej innowacyjności ich działalności.
Dyrektor KIS w interpretacji indywidualnej z dnia 6 kwietnia 2021 r., nr 0112-KDIL2-2.4011.919.2020.3.IM dotyczącej podatnika ponoszącego jedynie koszty pracy własnej stwierdził:
„w związku z tym, że Wnioskodawca nie ponosi żadnych kosztów, które podlegałyby uwzględnieniu w kalkulacji wskaźnika nexus - nie ma możliwości ustalenia podstawy opodatkowania. Wnioskodawca nie jest zatem uprawniony do skorzystania z preferencyjnego opodatkowania wg stawki 5%”.
Podsumowując, do prawidłowego obliczenia podstawy opodatkowania, która podlegać będzie preferencyjnej stawce podatkowej, niezbędne jest obliczenie wskaźnika Nexus, co przy aktualnej linii interpretacyjnej może być problematyczne.
Aby wyzbyć się niepewności związanych ze skorzystaniem z ulgi IP Box, w naszej opinii warto skorzystać z pomocy praktyków specjalizujących się kompleksowo w tej kwestii.
AUTOR: Łukasz Boszko, Senior Konsultant, Działalność innowacyjna – ulga B+R i IP Box
Cykl „12 Przykazań ulgi IP Box” składa się z poniższych artykułów:
- IP Box – co to jest?
- Katalog kwalifikowanych praw własności intelektualnej (IP Box)
- Jakie dochody podlegają opodatkowaniu 5% stawką PIT?
- Korzystanie z IP Box w przypadku patentu
- Korzystanie z IP Box przez podatników z branży IT
- Prowadzenie działalności B+R jako warunek do korzystania z IP Box
- Prawidłowe prowadzenie ewidencji w przypadku korzystania z IP Box
- Jak prawidłowo obliczyć podstawę opodatkowania dla IP Box
- Jak należy rozumieć wskaźnik Nexus oraz jak go obliczyć
- Jednoczesne korzystanie z ulgi IP Box oraz ulgi B+R
*Ulgi podatkowe B+R i IP Box w czasie pandemii - Wątpliwości związane z korzystaniem z ulgi IP Box – interpretacje podatkowe
- IP Box a roczne zeznanie podatkowe
