Z dniem 1 lipca 2021 r. w życie weszła nowelizacja Kodeksu spółek handlowych rozszerzająca katalog spółek handlowych. Nowo powstała spółka kapitałowa – Prosta Spółka Akcyjna tzw. „PSA” – będzie podatnikiem CIT. Na efektywne opodatkowanie dochodów z działalności PSA może mieć jednak wypływ możliwość stosowania stawki 9%, zwolnienia dywidendowego oraz obowiązek uiszczania składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne przez niektórych akcjonariuszy PSA.
Podsumowanie:
- PSA jak każda polska spółka kapitałowa podlega opodatkowaniu podatkiem CIT.
- Stawka podatku CIT wynosi 19% podstawy opodatkowania. Natomiast w przypadku małych podatników obciążenie podatkowe wynosi 9% podstawy opodatkowania.
- Dodatkowo opodatkowaniu wg stawki 19% podlega również wypłacona przez PSA dywidenda. W przypadku akcjonariuszy będących osobami fizycznymi nie ma możliwości zastosowania zwolnienia z opodatkowania dywidendy.
PSA na gruncie CIT
PSA jako osoba prawna podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych analogicznie jak spółka z o.o. czy spółka akcyjna. Podstawowa stawka tego podatku wynosi 19% podstawy opodatkowania. Niemniej możliwe pozostaje również stosowanie niższej, 9%-owej stawki dla spółek rozpoczynających działalność, a w latach kolejnych posiadających status tzw. małego podatnika. Warto pamiętać, iż małym podatnikiem jest podmiot, u którego wartość przychodu ze sprzedaży (wraz z kwotą należnego podatku od towarów i usług) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 2.000.000 euro (w roku 2021 r. małym podatnikiem są spółki, których przychód brutto w 2020 r. nie przekroczył 9.031.000 zł).
Nadto stawkę 9%-ową podatnicy mogą stosować wyłącznie do przychodów z pozostałych źródeł przychodów, a więc z pominięciem zysków kapitałowych oraz do limitu przychodów z obu źródeł przychodów CIT w danym roku wynoszącego netto 2.000.000 euro (czyli limit ten wynosi w 2021 roku 9.097.000 zł). Po przekroczeniu omawianego limitu w trakcie trwania roku podatnik zobowiązany jest do stosowania stawki 19% dla całego roku podatkowego.
Nie każda PSA będzie uprawniona do stosowania stawki 9% w pierwszym roku swojej działalności. Jeżeli bowiem PSA powstanie z przekształcenia jednoosobowej działalności gospodarczej, spółek osobowych nie będących podatnikami CIT lub w związku z wniesieniem wkładów w postaci zorganizowanej części przedsiębiorstwa lub całego przedsiębiorstwa, PSA będzie mogła zastosować stawkę 9%-ową dopiero w 3 roku podatkowym swojej działalności, o ile będzie spełniała definicję małego podatnika.
Dodatkowo PSA może być członkiem podatkowej grupy kapitałowej, dzięki czemu efektywnie łączne opodatkowanie spółek wchodzących w PGK może być korzystniejsze niż poza PGK. Nadto, PSA podobnie jak reszta spółek kapitałowych jest uprawniona do korzystania z ulg przewidzianych w ustawie CIT (takich jak IP BOX czy ulga B+R). Ustawodawca również uwzględnił PSA wśród podmiotów uprawnionych do skorzystania z ryczałtu od dochodów spółek (tzw. podatek estoński).
Opodatkowanie dywidendy wypłacanej przez PSA
Klasycznym sposobem na czerpanie korzyści z tytułu posiadania akcji przez akcjonariuszy spółki jest wypłata dywidendy. W przypadku akcjonariuszy będących osobami fizycznymi od uzyskanych przychodów z dywidend pobiera się 19% podatku, który oblicza, pobiera i odprowadza do organu podatkowego PSA jako płatnik.
Natomiast w przypadku, gdy akcjonariuszem PSA jest spółka kapitałowa, występuje zasadniczo możliwość skorzystania z tzw. zwolnienia dywidendowego, pod warunkiem jednak, że akcjonariusz posiada w PSA nie mniej niż 10% akcji w kapitale PSA przez okres co najmniej 2 lat.
Zyski akcjonariuszy z PSA, a danina solidarnościowa
Od 2019 r. od niektórych źródeł przychodów osób fizycznych pobierana jest również tzw. danina solidarnościowa. Dotyczy ona tylko osób, których dochód/przychodów w okresie roku podatkowego po uwzględnieniu przewidzianych odliczeń przekroczy 1.000.000 zł. Niemniej, danina solidarnościowa nie dotyczy wypłat dywidend dokonywanych na rzecz wspólników spółek z ograniczoną odpowiedzialnością czy akcjonariuszy spółek akcyjnych (to stanowisko potwierdza choćby interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 11 czerwca 2021 r. znak: 0112-KDIL2-2.4011.265.2021.2.IM). Podobna sytuacja będzie miała miejsce w przypadku akcjonariuszy PSA – zatem w przypadku akcjonariuszy osiągających przychody z dywidendy w kwocie przewyższającej 1.000.000 złotych kwota efektywnego opodatkowania nie ulegnie podwyższeniu o kwotę daniny solidarnościowej.
Uiszczanie składek na ZUS przez akcjonariuszy PSA
Dotychczas obowiązek płacenia składek (przez wspólników/akcjonariuszy spółek kapitałowych) spoczywał tylko na osobie fizycznej będącej wspólnikiem jednoosobowej spółki z o.o.
Swoistym novum na gruncie polskiego prawa jest obowiązek uiszczania składek na ubezpieczenie społeczne (i zdrowotne) przez akcjonariuszy PSA. Owa anomalia wynika z konstrukcji PSA – ustawodawca zdecydował, że wkładem niepieniężnym na pokrycie akcji PSA może być wszelki wkład mający wartość majątkową, w szczególności świadczenie pracy lub usług. Zatem w przypadku akcjonariusza, który postanowi wnieść wkład w postaci świadczenia pracy lub usług należy liczyć się z koniecznością uiszczania składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne, co czyni ten rodzaj wkładu mniej atrakcyjnym, gdyż płatnikiem tych składek pozostaje bezpośrednio akcjonariusz a nie PSA. Należy zatem zapewnić temu akcjonariuszowi regularny wpływ środków z PSA, celem płatności składek ubezpieczeniowych, w tym składki zdrowotnej, która wynosi 9% podstawy wymiaru tej składki, którą zgodnie z art. 81 ust. 2za ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, stanowi kwota przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku, ogłaszana przez GUS
Dodatkowo jeżeli akcjonariusz podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym z więcej niż jednego tytułu, wówczas obowiązek ich opłacania występuje z jednego najstarszego tytułu, przy czym składkę zdrowotną należy opłacać z każdego tytułu odrębnie.
Opodatkowanie PSA – podsumowanie
Jednym z największych mankamentów prowadzenia działalności gospodarczej w formie spółki kapitałowej, w tym PSA, jest fakt podwójnego opodatkowania – pierwotnie występuje opodatkowanie dochodów PSA podatkiem CIT według stawki 19% (albo 9%), a po raz drugi opodatkowaniu podlegają zasadniczo wypłacane dywidendy – podatkiem dochodowym w wysokości 19%.
Efektywne opodatkowanie PSA wynosi zatem około 26% (w przypadku spółek rozpoczynających działalność gospodarczą w pierwszym roku oraz będących małymi podatnikami) oraz około 34% (w przypadku spółek niebędących małymi podatnikami). Poziom obciążeń w przypadku takiej sytuacji przedstawiono poniżej w Tabeli 1.
Tabela 1.
Dodatkowo należy nadmienić, iż PSA podobnie jak reszta spółek kapitałowych jest uprawniona do korzystania z ulg przewidzianych w ustawie CIT (takich jak IP BOX czy ulga B+R) oraz do udziału w podatkowych grupach kapitałowych. PSA jest również uprawniona do skorzystania z ryczałtu od dochodów spółek kapitałowych (tzw. podatek estoński). Zakres preferencyjnych rozwiązań przewidzianych w Ustawie CIT, z jakich może korzystać PSA przedstawiono poniżej w Tabeli 2.
Tabela 2.
Natomiast szczególną uwagę należy zwrócić na sytuację wniesienia wkładu przez akcjonariusz w postaci świadczenia pracy lub usług. Obowiązek uiszczenia składek na ZUS przez takiego akcjonariusza może być szczególnie niekorzystny, gdy zysk PSA nie jest wysoki. W takiej sytuacji warto rozważyć inny rodzaj wkładu akcjonariusza do PSA.
WSPÓŁAUTOR: Jakub Babańczyk, Stażysta, Zespół Doradztwa
Prosta spółka akcyjna – nowy cykl artykułów
- Prosta(?) spółka akcyjna – nowy cykl artykułów Grant Thornton!
- Nabycie akcji prostej spółki akcyjnej nie takie proste
- Odpowiedzialność akcjonariuszy prostej spółki akcyjnej (PSA)
- Prosta spółka akcyjna a spółka z o.o. – podobieństwa i różnice
- Efektywne opodatkowanie PSA i jej akcjonariuszy
- Reprezentacja prostej spółki akcyjnej – zarząd czy rada dyrektorów?
- Kupujesz albo sprzedajesz akcje prostej spółki akcyjnej? Uważaj na moment przeniesienia praw
- Założenie prostej spółki akcyjnej – jak to zrobić?
- Uproszczona likwidacja Prostej Spółki Akcyjnej
- Skutki podatkowe finansowania PSA
- Jak wypłacić dywidendę w Prostej spółce akcyjnej?
- Akcje założycielskie, czyli jak nie dać się rozwodnić w PSA
- Rejestr akcjonariuszy w prostej spółce akcyjnej
- Skutki podatkowe likwidacji PSA
- Prosta spółka akcyjna a spółka akcyjna – podobieństwa i różnice
- Zmiana umowy prostej spółki akcyjnej w praktyce
