W pierwszym artykule z cyklu „Strategia rozwoju gminy” pisaliśmy o przygotowaniu diagnozy obszaru. Diagnoza obrazuje stan zastany. Zawsze należy wyciągnąć wnioski z przeprowadzonych analiz. Sposobem na zebranie i uporządkowanie informacji, które pozyskaliśmy podczas tworzenia diagnozy jest sporządzenie analizy SWOT.
Poprzedni krok: Strategia rozwoju gminy – co to jest? Diagnoza obszaru
Kolejny krok: Strategia rozwoju gminy – cele strategiczne i operacyjne
Podsumowanie:
- Analiza SWOT stanowi zebranie i uporządkowanie informacji oraz wniosków wynikających z opracowanej diagnozy obszaru gminy . Określa ona mocne i słabe strony danej jednostki oraz jej szanse i zagrożenia.
- Pracując nad analizą SWOT warto poznać opinie mieszkańców na temat tego co stanowi atut, a co jest słabością gminy oraz w czym upatrują szans jej rozwoju, a co stanowi dla tego rozwoju niebezpieczeństwo.
- Mając gotową analizę SWOT możemy przejść do określenia celów rozwoju i kierunków działań.
Analiza SWOT – czyli jak uporządkować informacje zawarte w diagnozie
Często kończąc pracę nad diagnozą obszaru gminy mamy poczucie „nawału” zebranych informacji. To prawda – jest ich dużo i dotyczą różnych dziedzin życia. Tu sport, tam kultura, jeszcze w innym miejscu edukacja i pomoc społeczna. Czasami niektóre informacje się zazębiają i wzajemnie przenikają, co zamiast uspójniać dokument, tworzy pewien chaos. Sposobem na uporządkowanie zebranych w diagnozie informacji jest sporządzenie analizy SWOT.
Analiza SWOT to nic innego jak określenie:
- Mocnych stron gminy
- Słabych stron gminy
- Szans
- Zagrożeń
Z pozoru łatwa sprawa, ale gdy zaczynamy wnikać w szczegóły, często mylimy mocne strony z szansami, a słabe z zagrożeniami. Tak więc dla uzmysłowienia sobie „co jest co”, poniżej trochę teorii:
- Mocne strony to wszystko to, co wynika z czynników wewnętrznych danej gminy i stanowi jej atut, zaletę, coś co świadczy o jej przewadze nad innymi gminami.
- Słabe strony to z kolei wszystko to jest wadą i słabością gminy, co stanowi jej problem, również wynikający z czynników wewnętrznych.
- Szanse to wszystko to, co może przyczynić się do zmiany na lepsze, a zagrożenia to to, co może stanowić niebezpieczeństwo zmiany na gorsze. Szanse i zagrożenia wynikają (w przeciwieństwie do mocnych i słabych stron) z czynników zewnętrznych.
Analiza SWOT w gminie. Przykłady:
Skoro podstawową teorię odnośnie analizy SWOT mamy już opanowaną, to teraz czas na kilka przykładów praktycznych.
W przypadku gmin ich mocne strony mogą stanowić np. wysoka aktywność społeczna mieszkańców, bogata oferta kulturalna, dobry stan dróg lokalnych, wysoki poziom nauczania w szkołach, czy wysoki poziom zwodociągowania gminy.
Do słabych stron z kolei zaliczyć możemy: ubogą ofertę spędzania czasu wolnego, brak terenów inwestycyjnych, niski poziom skanalizowania, czy też niską jakość usług medycznych.
Szanse natomiast to: możliwość skorzystania z funduszy UE zarówno na inwestycje, jak i realizację projektów o charakterze społecznym, szybki wzrost gospodarczy, czy też dostępność transportowa i komunikacyjna obszaru.
Jako przykładowe zagrożenia można wskazać: rosnące bezrobocie, pogarszający się stan środowiska naturalnego, czy też pogarszającą się sytuację finansową gmin, wpływającą negatywnie na jej możliwości inwestowania.
Analiza SWOT a ankietyzacja mieszkańców
Mając opracowaną diagnozę i przystępując do jej uporządkowania czyli przeprowadzenia analizy SWOT, warto w te prace włączyć lokalną społeczność i zapytać mieszkańców o ich odczucia odnośnie obecnego stanu gminy.
Poglądy mieszkańców pozwolą nam uzyskać inne spojrzenie na sytuację gminy. Jako konsultanci zewnętrzni swój osąd tworzymy bowiem najczęściej na podstawie analizowanych dokumentów i danych statystycznych oraz na podstawie informacji uzyskanych od pracowników administracji samorządowej.
Na koniec jeszcze jedna sprawa techniczna – przygotowując analizę SWOT i chcąc uzyskać jak najbardziej przejrzyste zestawienie, warto przeprowadzić tę analizę w poszczególnych obszarach tj. osobno dla sfery społecznej, osobno dla gospodarczej, osobno dla technicznej itp.
Mając gotową analizę SWOT będziemy mogli przejść go kolejnego etapu naszych prac nad opracowaniem strategii rozwoju gminy, tj. do określenia celów rozwoju i kierunków działań.
Strategia rozwoju gminy – 7 kluczowych kroków:
- Strategia rozwoju gminy – co to jest? Diagnoza obszaru
- Strategia rozwoju gminy – Analiza SWOT
- Strategia rozwoju gminy – cele strategiczne i operacyjne
- Strategia rozwoju gminy – kierunki działań i oczekiwane rezultaty
- Strategia rozwoju gminy – model struktury funkcjonalno – przestrzennej gminy
- Strategia rozwoju gminy – obszary strategicznej interwencji
- Strategia rozwoju gminy – system realizacji strategii
