Umowy zawierane pomiędzy państwami wprowadzają metody unikania podwójnego opodatkowania, które pozwalają zmniejszyć obciążenia podatkowe delegowanych pracowników. Każdorazowo przy delegowaniu pracowników należy zwrócić uwagę na odpowiednią umowę o unikaniu podwójnego opodatkowania.
W siódmym wpisie z cyklu „12 Przykazań transgranicznego delegowania pracowników” omawiamy kwestie związane z delegowaniem pracowników w kontekście umów o unikaniu podwójnego opodatkowania. Nasza seria artykułów szczegółowo analizuje najistotniejsze aspekty oddelegowania pracowników do pracy w innych krajach, tworząc kompleksowe kompendium wiedzy na ten temat.
Cel zawierania umów o unikaniu podwójnego opodatkowania
Co do zasady, jeżeli pracownik jest polskim rezydentem podatkowym, wówczas podlega w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, co w rezultacie oznacza, że całość „światowych” dochodów takiego pracownika podlega opodatkowaniu w Polsce.
Natomiast polscy nierezydenci podatkowi, podlegają w Polsce ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, tj. dochody pracownika są opodatkowane w Polsce tylko za pracę wykonywaną na terytorium Polski.
W niektórych przypadkach może dojść do sytuacji, iż dochody pracownika będą podlegały opodatkowaniu w dwóch państwach.
Ważny fragment
W celu zapobiegania podwójnemu opodatkowania takich dochodów, pomiędzy państwami zawierane są umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania.
Jeżeli umowa taka funkcjonuje, zasady opodatkowania pracownika oddelegowanego, należy ustalać na podstawie tej umowy. Tym samym, ma ona pierwszeństwo przed ustawodawstwem krajowym.
W przypadku braku umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania z danym państwem, stosuje się wyłącznie przepisy krajowe.
W wielu państwach ratyfikowana została konwencja wielostronna implementująca środki traktatowego prawa podatkowego mające na celu zapobieganie erozji podstawy opodatkowania i przenoszeniu zysku, sporządzona w Paryżu dnia 24 listopada 2016 r., podpisana w Paryżu dnia 7 czerwca 2017 r. Ma ona na celu ustandaryzowanie zasad odnośnie do unikania podwójnego opodatkowania.
Metody unikania podwójnego opodatkowania
Każda umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania określa stosowaną metodę unikania podwójnego opodatkowania. Najpopularniejszymi metodami są:
- metoda wyłączenia z progresją oraz
- metoda proporcjonalnego odliczenia.
W przypadku metody wyłączenia z progresją, w uproszczeniu – dochód pracownika osiągnięty za granicą zostaje wyłączony z opodatkowania w Polsce, jednak ma on wpływ na ustalenie efektywnej stawki podatku od pozostałych dochodów.
Przykładem stosowania tej metody jest umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania zawarta z: Niemcami i Czechami.
Przykład obliczenia podatku według metody wyłączenia z progresją
| dochód uzyskany w Polsce | 50 000 zł |
| dochód uzyskany za granicą | 50 000 zł |
| razem dochód | 100 000 zł |
| podatek polski wg skali podatkowej od 100.000 zł | 8 400 zł |
| stawka podatkowa do zastosowania do polskich dochodów | 8,4% |
| podatek do zapłacenia w Polsce (tylko od dochodu 50 000 zł) | 4 200 zł |
Z kolei metoda proporcjonalnego odliczenia polega na odliczeniu kwoty podatku zapłaconego za granicą, w momencie rozliczenia rocznego w Polsce od podatku należnego w Polsce. Odliczenie to jest możliwe tylko do wysokości podatku przypadającego proporcjonalnie na dochód uzyskany w obcym państwie.
Przykład obliczenia podatku według metody proporcjonalnego odliczenia
| dochód uzyskany w Polsce | 50 000 zł |
| dochód uzyskany za granicą | 50 000 zł |
| podatek zapłacony za granicą | 7 000 zł |
| razem dochód | 100 000 zł |
| podatek polski wg skali podatkowej od 100 000 zł | 8 400 zł |
| limit podatku zapłaconego za granicą do odliczenia od podatku polskiego | 4 200 zł |
| podatek zagraniczny podlegający odliczeniu od podatku polskiego | 4 200 zł |
| podatek do zapłacenia w Polsce | 4 200 zł |
Ważny fragment
Zasada odliczania kwoty podatku zapłaconego za granicą znalazła również miejsce w polskim prawie podatkowym. Ustawodawca wyraził ją w art. 27 ust. 9 i 9a Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Metoda proporcjonalnego odliczenia funkcjonuje np. na podstawie umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, zawartych pomiędzy Polską a Belgią czy też Polską a Holandią.
Co do zasady, metoda odliczenia proporcjonalnego jest mniej korzystna niż metoda wyłączenia z progresją. W celu wyeliminowania tych nierówności, do polskiego systemu prawnego została wprowadzona instytucja ulgi abolicyjnej, która dotychczas pozwalała na zrównanie metody odliczenia proporcjonalnego z metodą wyłączenia z progresją. Wprowadzono jednak limit wysokości ulgi abolicyjnej. Kwota odliczona od podatku dochodowego od osób fizycznych od 1 stycznia 2021 roku nie może przekroczyć 1 360 zł.
Zgodnie z art. 27g ust. 5 Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych istnieje wyjątek od zastosowania limitu odliczenia z tytułu ulgi abolicyjnej. Odliczenie przysługuje w pełnej wysokości, bez zastosowania limitu, w przypadku osiągania dochodów za granicą, w przypadku gdy dochody są osiągane z tytułu pracy lub usług wykonywanych poza terytorium lądowym państw.
W związku z powyższym, do rozliczenia dochodów z uwzględnieniem ulgi abolicyjnej w pełnej wysokości (bez stosowania wprowadzonego limitu) uprawnieni są podatnicy osiągający zagraniczne dochody poza terytorium lądowym państw, w ramach niektórych zawodów takich jak np. marynarze, stewardesy lub piloci.
Podsumowanie
Umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania pozwalają uniknąć negatywnych skutków sytuacji, w której dwa państwa mają prawo opodatkować ten sam dochód. Dzięki tym umowom, pracownicy delegowani mogą uniknąć podwójnego opodatkowania, co znacząco zmniejsza ich obciążenia podatkowe i upraszcza rozliczenia podatkowe. Warto zawsze sprawdzić, jakie umowy obowiązują między krajami, aby prawidłowo zastosować odpowiednie przepisy i uniknąć problemów podatkowych.
WSPÓŁAUTORZY: Karolina Nieścior i Joanna Krajnik, Transgraniczne delegowanie pracowników
Cykl „12 Przykazań transgranicznego delegowania pracowników” składa się z poniższych artykułów:
- Transgraniczne delegowanie pracowników
- Oddelegowanie a delegacja
- Pracownik oddelegowany do pracy w Polsce
- Pracownik za granicą a PIT w Polsce
- Delegowanie pracowników – ubezpieczenia społeczne i zdrowotne
- Delegowanie pracowników – dokumentacja
- Delegowanie pracowników – umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania
- Delegowanie pracowników – opodatkowanie dochodów w innych krajach
- Delegowanie pracowników roczne zeznanie podatkowe
- Dyrektywa o transgranicznym delegowaniu pracowników
- Delegowanie pracowników – łatwiej z doradcą podatkowym
- Delegowanie pracowników – wątpliwości
