Interpretacja przepisów podatkowych zwyczajowo nastręcza wielu wątpliwości. Również model ryczałtowy opodatkowania spółek nie jest od nich wolny, choć liczba potencjalnych uwag jest mniejsza niż w modelu klasycznym. Doradzając na co dzień spółkom ryczałtowym, możemy zwrócić na nie uwagę prawodawcy.
Przepisy o ryczałcie nie są wolne od wątpliwości interpretacyjnych, ani nonsensów, do których można zaliczyć m.in.:
Z artykułu dowiesz się m.in.:
- Wyłącznie jeden termin dla powstania obowiązku podatkowego od wypłaty dywidendy w roku podatkowym.
- Wątpliwości odnośnie zastosowania odliczenia w PIT przy zaliczkach na poczet dywidendy.
- Kwestię bezpiecznego przekazania samochodów służbowych przez pracowników, tak by nie generowało to opodatkowania ryczałtem.
- Wątpliwości odnośnie transakcji z podmiotami powiązanymi, gdy ich wartość dodana pod względem ekonomicznym jest znikoma bądź jej brak.
- Nierówna sytuacja podatników przy rozliczeniu strat podatkowych z lat ubiegłych przed rozpoczęciem korzystania z ryczałtu.
Polski Ład wpłynął istotnie na model ryczałtowy opodatkowania spółek. Od 1 stycznia br. nie ma już obowiązku ponoszenia nakładów inwestycyjnych, zapłaty korekty wstępnej od różnic przejściowych, jeżeli ryczałt będzie stosowany co najmniej 4 lata, nie obowiązuje już limit przychodów brutto do kwoty 100 mln zł, a dodatkowo poziom opodatkowania w tym modelu został obniżony, a sam moment opodatkowania przesunięty dopiero do momentu podjęcia decyzji o wypłacie zysków. W efekcie całościowa ocena modelu ryczałtowego pozostaje niezwykle pozytywna.
Nie oznacza to jednak, że przepisy o ryczałcie estońskim wolne są od absurdów czy wątpliwości. Stworzyliśmy więc przykładową listę zagadnień, które mogłyby ulec poprawie ,by doprowadzić model ryczałtowy niemalże do perfekcji:
Moment opodatkowania wypłaty zysków
Zgodnie z art. 28t ust. 1 pkt 1 ustawy CIT, zapłata ryczałtu od dochodu z tytułu podzielonego zysku i dochodu z tytułu zysku przeznaczonego na pokrycie strat następuje do 20. dnia siódmego miesiąca roku podatkowego. Standardowo, podział zysku spółki za zakończony rok obrotowy następuję do końca szóstego miesiąca roku, niemniej spółki podejmują takie decyzje także wcześniej bądź później w trakcie roku. Nie tak rzadkie są również decyzje zmieniające pierwotne uchwały o podziale zysku. W tej sytuacji, tak sztywne określenie momentu opodatkowania, powoduje, że przykładowo:
- W przypadku, gdy wspólnicy podejmą decyzję o podziale i wypłacie zysku w marcu, to obowiązek zapłaty podatku ryczałtowego (CIT) upływa dopiero 20 lipca;
- W przypadku, gdy wspólnicy podejmą decyzję o podziale i wypłacie zysku w październiku, to obowiązek zapłaty podatku ryczałtowego (CIT) upłynął 20 lipca i należy zaliczyć odsetki za zwłokę.
Należy również pamiętać, iż spółka pełni funkcję płatnika podatku ryczałtowego PIT od dywidendy, który to podatek zapłaci w imieniu podatnika do 20 dnia następnego miesiąca po wypłacie dywidendy.
Ujednolicenie zasad zapłaty CIT i PIT co do terminów płatności podatków od dywidendy w modelu ryczałtowym znacznie ułatwiłoby sytuację.
Nasz ekspert Natalia Kamińska-Kubiak jest do Twojej dyspozycji.
Zastosowania odliczenia w PIT przy zaliczkach na poczet dywidendy
Art. 30a ust. 19 Ustawy PIT daje możliwość odliczenia od podatku PIT podatek CIT należny od spółki przy wypłacie podzielonych zysków. Wprawdzie od 1 stycznia przepis ten odnosi się do wypłat podzielonych zysków, a nie wprost do dywidendy, zmiana ta nie rozwiała jednak wątpliwości, czy przy wypłacie zaliczek na poczet zysków z bieżącego roku istnieje możliwość zastosowania tego odliczenia. Wypłata zaliczek na poczet zysków nie jest bowiem tożsama z podzielonym zyskiem. Wprawdzie art. 28m ust. 2 ustawy CIT wskazuje, iż przepisy o opodatkowaniu dywidendy należy stosować odpowiednio do wypłaty zaliczki na poczet przewidywanej dywidendy (podzielonego zysku), niemniej do Ustawy PIT analogiczna zmiana nie została wprowadzona, choć można ją wywieść w drodze zastosowania odpowiedniej interpretacji przepisów.
Skoro zatem ujednolicono wypłatę dywidendy i zaliczki na poczet dywidendy na gruncie CIT wprost, warto, aby znalazło to również odzwierciedlenie na gruncie PIT, aby nie trzeba było uruchamiać machiny urzędniczej do rozstrzygnięcia kolejnej wątpliwej kwestii.
Wykorzystanie samochodów służbowych przez pracowników
Zasadniczo istota ryczałtu powoduje, iż nie ma potrzeby ustalania podstawy opodatkowania podatkiem CIT, gdyż opodatkowany jest wynik bilansowy spółki na moment jej wypłaty. Ustawodawca w modelu ryczałtowym świadomie zrezygnował z licznych narzędzi wpływu na podatników poprzez katalog kosztów niestanowiących kosztów uzyskania przychodów, a jednym z nich są limity wydatków wykorzystania samochodów osobowych. W modelu ryczałtowym wyłom w tym względzie wprowadzają przepisy o ukrytym zysku, gdy przykładowo z samochodu spółki korzysta wspólnik. Wówczas 50% wydatków i odpisów amortyzacyjnych stanowią ukryte zyski dla spółki, podlegające opodatkowaniu ryczałtem. Niemniej w interpretacji indywidualnej z dnia 25 stycznia 2022 r. (znak 0111-KDIB1-2.4010.554.2021.2.AK) KIS zaprezentował stanowisko, iż wydatki związane z samochodami służbowymi wykorzystywane przez pracowników, niebędących wspólnikami lub podmiotami powiązanymi, stanowią ukryty zysk, a aby tego uniknąć należy prowadzić ewidencję przebiegu pojazdu.
Abstrahując już od dywagacji na temat zakwalifikowania takich wydatków do ukrytych zysków a nie do wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą, mamy wrażenie, że jesteśmy świadkami odrodzenia sporu pomiędzy podatnikami i organami na tym tle. Może zanim ten spór rozgorzeje na dobre, warto, aby przedstawić podatnikom jasne i precyzyjne wytyczne w tym względzie.
Transakcje z podmiotami powiązanymi, gdy ich wartość dodana pod względem ekonomicznym jest znikoma bądź jej brak
W celu utrzymania się przez podatnika w modelu ryczałtowym, spółka powinna pilnować wskaźnika przychodów pasywnych. Ustawodawca wprowadził do ustawy CIT zamknięty katalog przychodów zaliczanych do tej kategorii, a wśród nich znalazł się enigmatycznie brzmiący przychód z transakcji z podmiotami powiązanymi w rozumieniu art. 11a ust. 1 pkt 4 ustawy CIT – w przypadku gdy w związku z tymi transakcjami nie jest wytwarzana wartość dodana pod względem ekonomicznym lub wartość ta jest znikoma. Regulacja ta znalazła się dotychczas jedynie w przepisach o zagranicznych spółkach kontrolowanych (CFC), lecz trudno szukać tu licznych stanowisk wyjaśniających jego rozumienie. Nie jesteśmy również przekonani, iż odwoływanie się do regulacji cen transferowych o transakcjach kontrolowanych stanowiących usługi o niskiej wartości dodanej, jest tutaj właściwym kierunkiem interpretacji.
Zatem ponownie podatnicy ryczałtowi postawieni są przed dylematem, czy swoje wątpliwości rozwiewać w drodze pozyskania interpretacji indywidualnej czy czekać na kontrole podatkowe. Może warto przed wybuchem sporów, które niechybnie wystąpią, również tę kwestię objąć wyjaśnieniami w przewodniku do ryczałtu.
Opodatkowanie transakcji restrukturyzacyjnych w ryczałcie
Zasadniczo procesy restrukturyzacyjne realizowane w okresie ryczałtu mogą wywoływać skutek w postaci wystąpienia dochodu opodatkowanego ryczałtem. Dochód ustalany jest jako nadwyżka wartości rynkowej składników przejmowanego majątku lub wniesionego w drodze wkładu niepieniężnego ponad wartość podatkową tych składników (dochód z tytułu zmiany wartości składników majątku) – w przypadku łączenia, podziału, przekształcenia podmiotów lub wniesienia w drodze wkładu niepieniężnego przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części. Dodatkową „sankcją” może być również zakończenie korzystania z ryczałtu w konsekwencji przeprowadzenia tych procesów. Rekomendowanym działaniem pozostaje zatem powstrzymanie się w okresie ryczałtowym od wszelkich działań restrukturyzacyjnych. Niemniej być może warto, aby niektóre z procesów dopuścić, w szczególności te, które nie wypływają znacząco na sytuację spółki, korzystającej z ryczałtu (przykładowo zmianę formy prawnej np. przekształcenie spółki z o.o. w spółkę akcyjną). Standardowo procesy takie nie powodują przeszacowania wartości składników majątku, stąd odmienne ich traktowanie w modelu ryczałtowym, pozostaje niezrozumiałe. Warto również zauważyć, iż nawet przeprowadzenie przekształcenia przed rozpoczęciem korzystania z ryczałtu, powodujące zapłatę dochodu z przekształcenia, skutkuje zapłatą podatku od nadwyżki wartości bilansowej (a nie rynkowej – zmiana przepisów od 1 stycznia 2022 r.) ponad wartość podatkową tych składników.
Wykorzystanie strat podatkowych przed rozpoczęciem korzystania z ryczałtu
Wyobraźmy sobie dwie przykładowe sytuacje:
- Podatnik w latach 2018 i 2019 osiągnął straty podatkowe, których nie zdążył do końca rozliczyć z dochodem za lata 2020 i 2021. Jeżeli będzie on chciał skorzystać z ryczałtu od dochodów spółek od 2022 r., może on skorzystać z regulacji szczególnej, pozywającej przyspieszyć rozliczenie strat podatkowych na gruncie art. 7 ust.7 ustawy CIT.
- Podatnik w latach 2018-2020 osiągnął dochód podatkowy, lecz w roku 2021 wygenerował stratę podatkową i planuje rozpoczęcie korzystania z ryczałtu od 2022 r. Niemniej spółka ta nie może wsteczne odliczyć straty z 2021 r. z dochodami roku 2021 na podstawie 7 ust. 7 Ustawy CIT. W takiej sytuacji warto rozważyć przesunięcie rozpoczęcia korzystania z ryczałtu o rok lub dłużej.
Chciałoby się powiedzieć, że sytuacja podatnika z drugiego przykładu jest pewną formą dyskryminacji. Niemniej podatnicy niewątpliwie powinni wnikliwie przeanalizować swoją indywidualną sytuację, czy przypadkiem zbyt szybkie skorzystanie z ryczałtu będzie dla nich korzystne.
Przepisy o ryczałcie nie są wolne od wątpliwości interpretacyjnych, ani nonsensów. Mając tego świadomość, apelujmy o ich wyjaśnienie bądź wyeliminowanie w celu zwiększenia przejrzystości polskiego systemu podatkowego.
WIDEO: Estoński CIT. Kto i kiedy może skorzystać?
Estoński CIT: Dla kogo jest ryczałt od dochodów spółek? Kiedy można z niego skorzystać?
Estoński CIT – dowiedz się więcej:
- Estoński CIT wreszcie nabiera sensu
- Jak rozpocząć korzystanie z ryczałtu estońskiego (CIT) w trakcie roku?
- Czy ryczałt estoński (CIT) się opłaca? Na co zwrócić uwagę?
- Jakie problemy z rozliczeniami podatkowymi w CIT eliminujemy przechodząc na ryczałt estoński?
- Ryczałt estoński (CIT) – najczęstsze pytania podatników
- Estoński CIT – wdrożenie w 2023 r.
- Czy podatek estoński zachęci przedsiębiorców do przekształcenia w spółkę z o.o.?
- „Podatek estoński” sposobem na rozwój polskiej gospodarki
- Darowizny na rzecz Ukrainy bez podatku w spółkach ryczałtowych
- Co można jeszcze jeszcze poprawić w ryczałcie od dochodów spółek?
