Wyroby tytoniowe zgodnie z dyrektywami unijnymi objęte są akcyzą. Zalicza się do nich papierosy, cygara i cygaretki oraz tytoń do palenia. Stosowany jest do nich system zawieszenia poboru akcyzy, a ich produkcja, przetwarzanie i przechowywanie musi się odbywać w składzie podatkowym, na którego prowadzenie konieczne jest uzyskanie zezwolenia organu podatkowego. Ponadto przed ich wprowadzeniem do konsumpcji, muszą być na nie nałożone znaki akcyzy. Wyroby te więc podlegają ścisłej kontroli tak długo, jak długo nie zostanie od nich zapłacona akcyza.
Uszczelnianie rynku tytoniu
Powyższym rygorom długo nie podlegał surowiec tytoniowy, czyli tzw. susz tytoniowy, wykorzystywany do produkcji wyrobów tytoniowych. Brak regulacji pozwalających na monitorowanie obrotu suszem tytoniowym, przyczynił się do rozwoju nielegalnej produkcji wyrobów tytoniowych, wprowadzanych na rynek z pominięciem należnych podatków. W celu ograniczenia tych nieprawidłowości z początkiem 2013 r. zmieniono ustawę o podatku akcyzowym i rozciągnięto pojęcie wyrobów akcyzowych na susz tytoniowy, obciążając go jednocześnie stawką akcyzy. Ponadto wprowadzono zasadę, że jego sprzedaż podmiotowi innemu niż prowadzący skład podatkowy lub tzw. pośredniczący podmiot tytoniowy (PPT), skutkuje obowiązkiem zapłaty podatku akcyzowego. Uzyskanie statusu PPT uzależniono od pisemnego powiadomienia organu podatkowego o zamiarze prowadzenia działalności w tym charakterze.
Pomimo wprowadzenia powyższych obostrzeń nie udało się wyeliminować nielegalnego rynku obrotu suszem tytoniowym. Ustawodawca starał się reagować odpowiednio do zidentyfikowanych nieprawidłowości. W związku z tym w latach 2014 – 2016 wprowadzono szereg zmian ustawowych polegających na skorygowaniu pojęcia suszu tytoniowego, uznaniu wytwarzania papierosów w punktach sprzedaży detalicznej za pomocą specjalnych maszyn za czynność opodatkowaną, nałożeniu obowiązku złożenia zabezpieczenia akcyzowego na PPT oraz zaostrzeniu procedury rejestracji PPT.
Ponadto w tym roku przewóz suszu tytoniowego objęty został, podobnie jak wiele innych wyrobów akcyzowych, obowiązkami wynikającymi z ustawy o systemie monitorowania drogowego przewozu towarów. Ministerstwo Finansów nadal jednak widzi potrzebę uszczelnienia rynku obrotu suszem tytoniowym. Z projektu z dnia 29 maja 2017 r. wynika, że planowana nowelizacja dotyczyć ma głównie dwóch aktów prawnych: ustawy o podatku akcyzowym oraz ustawy o Agencji Rynku Rolnego i organizacji niektórych rynków rolnych.
Sprawdź Akcyza, cło, klasyfikacja CN i PKWiU Grant Thornton
Co się zmieni?
Projekt ustawy przewiduje, że:
- sprzedaż suszu tytoniowego połączona z jego dostawą wewnątrzwspólnotową nie będzie podlegała opodatkowaniu tylko wtedy, gdy będzie jej dokonywał podmiot prowadzący skład podatkowy lub PPT – zatem rolnicy, którzy na dzień dzisiejszy taką nieopodatkowaną sprzedaż mogą dokonywać, zostaną tego uprawnienia pozbawieni,
- podmioty mające status PPT będą zobowiązane do składania Prezesowi Agencji Rynku Rolnego corocznego sprawozdania dotyczącego suszu tytoniowego,
- zamiast PPT zabezpieczenie będzie mogła złożyć osoba trzecia, a w przypadku zabezpieczenia ryczałtowego górna granica jego wysokości ulegnie zmniejszeniu z 30 do 15 mln zł – te zmiany mają na celu ułatwienie prowadzenia działalności przez legalne PPT,
- prowadzący składy podatkowe, którzy magazynują susz tytoniowy poza składem, będą musieli prowadzić ewidencję dotyczącą tego suszu.
Dotychczasowa ustawa o Agencji Rynku Rolnego i organizacji niektórych rynków rolnych, zawiera m. in. zasady uznawania i funkcjonowania organizacji producentów tytoniu oraz zasady zawierania umów na dostawy tytoniu, w tym wymogi jakie powinny one spełniać oraz terminy, w których należy je zawierać.
Celem projektowanych zmian jest wprowadzenie monitoringu oraz nadzoru nad uprawami tytoniu oraz produkcją i zbytem surowca tytoniowego. Przewidywane jest dodanie do ww. ustawy osobnego rozdziału, który powyższe zagadnienia będzie regulował. Przede wszystkim prawo do prowadzenia działalności w zakresie uprawy tytoniu, produkcji lub zbytu surowca tytoniowego, będą mogły prowadzić tylko te podmioty, które zostaną wpisane do rejestru producentów surowca tytoniowego, prowadzonego przez dyrektora właściwego dla nich terenowego oddziału Agencji Rynku Rolnego. Wpis ten ma być dokonywany w formie decyzji administracyjnej wydawanej na wniosek zainteresowanego producenta. W przypadku gdyby producent rolny uprawiał tytoń bez uzyskania wpisu do rejestru, w drodze decyzji wydawany ma być nakaz zniszczenia uprawy tytoniu, i to na koszt prowadzącego uprawę. Podmiot wpisany do rejestru będzie miał ponadto obowiązek składania corocznego sprawozdania o powierzchni upraw, umowach zbytu surowca tytoniowego, jego masie, która została wyprodukowana, stanie magazynowym surowca czy ilości tytoniu, która została zniszczona. Przy czym jego zniszczenie będzie mogło być dokonane tylko pod nadzorem Agencji.
Pakiet tytoniowy niewątpliwie będzie skutkować odczuwalnym zwiększeniem obciążeń administracyjnych. Dotyczy to w szczególności tych przepisów, które wprowadzają obowiązek uzyskania decyzji o wpisie do rejestru producentów tytoniu oraz wymóg składania rozbudowanej sprawozdawczości. Obowiązki te dotyczyć będą około 9 tys. podmiotów, na tyle bowiem resort finansów szacuje liczbę producentów tytoniu w kraju. Już teraz powinni się oni przygotować do zapowiadanych zmian, bowiem niepodporządkowanie się nowym rygorom administracyjnym, pozbawi ich prawa do prowadzenia działalności w zakresie produkcji i zbytu tytoniu.
