Odpisy amortyzacyjne od środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych podlegają zaliczeniu do kosztów kwalifikowanych w takiej wysokości, w jakiej wykorzystywane były/będą do działalności badawczo-rozwojowej. Podatnik może skorzystać z ulgi B+R w odniesieniu do tych kosztów kwalifikowanych, które zostały przez niego rozpoznane jako koszty uzyskania przychodów w danym roku podatkowym.
Siódmy wpis z cyklu artykułów „12 Przykazań ulgi B+R” odnosi się do amortyzacji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, i ma na celu bardziej szczegółowe wyjaśnienie, w jaki sposób rozpoznać odpisy amortyzacyjne w kosztach kwalifikowanych. W naszym cyklu przedstawiamy najistotniejsze kwestie związane z ulgą B+R. Każdy z artykułów dotyczy odrębnego zagadnienia, natomiast całokształt artykułów stanowi kompendium wiedzy na temat ulgi na działalność badawczo-rozwojową.
Odpisy amortyzacyjne jako koszty kwalifikowane
Zgodnie z art. 16a ust. 1 Ustawy CIT i art. 22a Ustawy PIT , amortyzacji podlegają, z zastrzeżeniem art. 16c Ustawy CIT i art. 22c Ustawy PIT, stanowiące własność lub współwłasność podatnika, nabyte lub wytworzone we własnym zakresie, kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania:
- budowle, budynki oraz lokale będące odrębną własnością,
- maszyny, urządzenia i środki transportu,
- inne przedmioty
– o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub umowy określonej w art. 17a pkt 1, zwane środkami trwałymi.
W myśl art. 15 ust. 6 Ustawy CIT oraz art. 22 ust. 8 Ustawy PIT, kosztem uzyskania przychodów są odpisy z tytułu zużycia środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych (odpisy amortyzacyjne) dokonywane wyłącznie zgodnie z odpowiednimi przepisami Ustawy CIT i PIT.
Zgodnie z art. 18d Ustawy CIT oraz art. 26e Ustawy PIT, oprócz wydatków wymienionych we wcześniejszych artykułach, za koszty kwalifikowane uznaje się także odpisy amortyzacyjne, zaliczone do kosztów uzyskania przychodu w danym roku podatkowym, dokonane od środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych wykorzystywanych w prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej, za wyjątkiem samochodów osobowych oraz budowli, budynków i lokali będących odrębną własności.
W przypadku środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych, zaliczanie do kosztów kwalifikowanych odpisów amortyzacyjnych od sprzętu/maszyn/WNiP wykorzystywanych wyłącznie do prac badawczo-rozwojowych wynika wprost z przepisów. To samo tyczy się sprzętu/maszyn/WNiP, które są tylko częściowo wykorzystywane do prac badawczo- rozwojowych. W takim wypadku kosztem kwalifikowanym będzie tylko wydzielona część (procentowo), na podstawie np. czasu użytkowanego maszyny, bądź WNiP na prace badawczo-rozwojowe. Takie stanowisko zostało potwierdzone w jednej z interpretacji indywidulanych, w której możemy przeczytać, że
„w sytuacji, gdy ww. składniki będą częściowo wykorzystywane do działalności badawczo-rozwojowej a częściowo do bieżącej działalności - co znajduje odzwierciedlenie w rozpatrywanej sprawie - to w takim przypadku koszty odpisów amortyzacyjnych będą stanowić koszty kwalifikowane, tylko w takiej części, w jakiej środki trwałe i wartości niematerialne i prawne będą służyć prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej.”
Kluczowe w tym zakresie jest więc to, aby odpisy amortyzacyjne były dokonywane od środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych faktycznie wykorzystywanych w działalności badawczo-rozwojowej w rozumieniu Ustawy CIT oraz Ustawy PIT. W przypadku „mieszanego” wykorzystania ŚT lub WNiP, kosztem kwalifikowanym będzie tylko ta część odpisów amortyzacyjnych, która odpowiada wykorzystywaniu ŚT/WNiP do działalności badawczo-rozwojowej.
Ponadto, zgodnie z art. 18d ust. 3a Ustawy CIT i art. 26e ust. 3a Ustawy PIT, podatnicy posiadający status centrum badawczo-rozwojowego w rozumieniu ustawy z dnia 30 maja 2008 r. o niektórych formach wspierania działalności innowacyjnej mają prawo uznać za koszty kwalifikowane, na zasadach określonych w ustawie, także odpisy amortyzacyjne od budowli, budynków i lokali będących odrębną własnością wykorzystywane w prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej.
Nasz ekspert Małgorzata Samborska jest do Twojej dyspozycji.
Koszty uzyskania przychodów a odpisy amortyzacyjne
Do możliwości odliczenia kosztów kwalifikowanych w ramach ulgi B+R niezbędne jest, aby stanowiły one koszty uzyskania przychodu na gruncie Ustawy CIT lub Ustawy PIT. W odniesieniu do wartości niematerialnych i prawnych o koszcie uzyskania przychodu można mówić dopiero w momencie odpisu amortyzacyjnego.
W związku z powyższym, wydatki ponoszone na projekty w ramach działalności badawczo-rozwojowej mogą być odliczone w ramach ulgi B+R w tym roku, w którym zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodu przez wspomniane odpisy amortyzacyjne.
Organy podatkowe w swoich interpretacjach potwierdzają takie stanowisko. W jednej z nich Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdził, że
„należy zauważyć, że ustawodawca uzależnił w pierwszej kolejności możliwość dokonania odliczenia kosztów kwalifikowanych w ramach ulgi badawczo-rozwojowej od faktu, czy koszty te wypełniają definicję kosztów uzyskania przychodów. Ponadto wskazać należy, że ustawodawca nie przewidział dla celów ulgi badawczo-rozwojowej szczególnej definicji poniesienia kosztów uzyskania przychodów jak również momentu ich poniesienia."
Dyrektor KIS w swoim uzasadnieniu dodał również, że
„Wnioskodawca w danym roku podatkowym jest uprawniony do skorzystania z ulgi badawczo-rozwojowej w odniesieniu do tych kosztów kwalifikowanych, które zostały przez niego rozpoznane jako koszty uzyskania przychodów w tym roku podatkowym.
Zatem, moment zaliczenia (potrącenia) wydatków dotyczących działalności badawczo-rozwojowej do kosztów uzyskania przychodów decyduje o momencie, w którym podatnik uprawniony jest do skorzystania z ulgi na działalność badawczo-rozwojową w związku z ponoszonymi kosztami (spełniającymi warunki klasyfikacji jako koszty kwalifikowane w ramach powyższej ulgi).
Dodatkowo, w przypadku wprowadzenia do ewidencji środków trwałych maszyny, która powstała w wyniku działalności badawczo-rozwojowej, kosztami kwalifikowanymi nie są same odpisy amortyzacyjne, a wydatki poniesione na wytworzenie tej maszyny, jednakże tylko do wysokości wartości odpisów amortyzacyjnych.
Takie stanowisko zostało przedstawione w jednej z intepretacji indywidualnych Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, w której Wioskodawca w ramach swojej działalności badawczo-rozwojowej wytwarzał prototypy nieposiadające zidentyfikowanego nabywcy. Organ wskazał w niej, że
"Dopiero w momencie zaliczania do kosztów kwalifikowanych odpisów amortyzacyjnych od tych prototypów, Wnioskodawca będzie miał możliwość zaliczenia wydatków o których mowa w art. 18d ust. 2 Ustawy CIT, poniesionych na ich wytworzenie do kosztów kwalifikowanych w części nieprzekraczającej wartości odpisu. Przy czym, kosztem kwalifikowanym nie będą odpisy amortyzacyjne od wartości początkowej prototypu, który zostanie zakwalifikowany jako środek trwały, lecz wydatki na jego wytworzenie w zakresie w jakim są to wydatki o których mowa w art. 18d ust. 2 Ustawy o CIT."
Koszty kwalifikowane a dotacje
Dodatkowo, zgodnie z art. 18d ust. 5 Ustawy CIT i art. 26e ust. 5 Ustawy PIT koszty kwalifikowane podlegają odliczeniu, jeżeli nie zostały zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek formie lub zostały odliczone od podstawy obliczenia podatku.
Powyższe oznacza zatem, że ulga B+R nie działa w stosunku do takich kosztów, które zwrócono już podatnikowi w jakiejkolwiek formie, bądź odliczono od podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym. Przykładem może być dotacja uzyskana na zakup maszyny wykorzystywanej do działalności badawczo-rozwojowej. W takiej sytuacji wydatki poniesione np. na zakup środka trwałego, w części w jakiej zostały sfinansowane z przyznanej dotacji nie stanowią kosztu uzyskania przychodu w rozumieniu ustaw podatkowych, a co za tym idzie nie są również kosztem kwalifikowanym zwiększającym wartość ulgi B+R .
Zaznaczyć należy jednak, że otrzymanie dotacji nie wyklucza prawa do zaliczenia do kosztów kwalifikowanych odpisów amortyzacyjnych od sprzętu/maszyn/WNiP, na które podatnik uzyskał dotacje. W takiej sytuacji natomiast kosztem kwalifikowanym jest odpis amortyzacyjny od części wydatku na ten sprzęt/maszynę/WNiP, która nie została pokryta przez wspomniane dotację.
Przykładowo, jeżeli firma prowadząca działalność badawczo-rozwojową uzyskuje dotacje na pokrycie wydatków w związku z zakupem środków trwałych używanych do tej działalności w wysokości 60%, to przedsiębiorca do kosztów kwalifikowanych może zaliczyć jedynie odpisy amortyzacyjne od 40% wydatków, które nie zostały pokryte przez dotację.
Podsumowując, możliwość skorzystania z ulgi na działalność badawczo-rozwojową w odniesieniu do odpisów amortyzacyjnych jest efektywnym sposobem zmniejszenia obciążeń podatkowych. Niemniej, mając na uwadze ryzyka z tym zawiązane – przede wszystkim dotyczące środków trwałych / wartości niematerialnych i prawnych wykorzystywanych jednocześnie do działalności badawczo-rozwojowej oraz innej działalności – rekomendowanym rozwiązaniem jest ustalenie właściwego klucza kalkulowania odpisów amortyzacyjnych, mogących stanowić koszty kwalifikowane.
Uważamy, że potencjał ulgi B+R jest duży i w dalszym ciągu nie do końca wykorzystany przez wiele podmiotów prowadzących działalność badawczo-rozwojową. Cykl naszych artykułów ma na celu wyjaśnić wątpliwości związane z ulgą B+R oraz korzystaniem z niej.
AUTOR: Karolina Milan, Konsultant, Działalność innowacyjna – ulga B+R i IP Box
Cykl „12 Przykazań ulgi B+R” składa się z poniższych artykułów:
- Czym jest ulga B+R?
- Działalność badawczo-rozwojowa w 2023 roku – definicja ustawowa i przykłady
- Działalność badawczo-rozwojowa w 2022 roku – orzecznictwo i interpretacje indywidualne
- Czym są koszty kwalifikowane B+R?
- Jak rozliczyć koszty kwalifikowane B+R związane z wynagrodzeniami?
- Jak rozliczyć koszty kwalifikowane B+R związane z materiałami?
- Jak rozliczyć koszty kwalifikowane B+R związane z amortyzacją?
- Ewidencja podatkowa w uldze B+R
- Ewidencja czasu pracy w uldze B+R
- Jak ująć ulgę B+R w zeznaniu rocznym?
- Strata podatkowa a ulga B+R
- Przyszłość ulgi B+R
