13 listopada 2017 roku Parlament RP przekazał do podpisu Prezydentowi nowelizacje trzech ustaw o podatku dochodowym od osób fizycznych, o podatku dochodowym od osób prawnych oraz o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne. Jak już informowaliśmy wcześniej, kluczowymi – z punktu prowadzenia biznesu – zmianami w nowo ustanawianych przepisach było ograniczenie możliwości uznawania za koszty uzyskania przychodów wydatków dotyczących usług niematerialnych oraz wydatków na obsługę finansowania zewnętrznego z tytułu opłacania odsetek od zaciągniętych kredytów bądź pożyczek. W trakcie prac nad nowelizacją przepisy ulegały lekkim modyfikacjom by ostatecznie przybrać kształt, jaki – o ile głowa państwa nie zgłosi veta – będzie obowiązywał od dnia 1 stycznia 2018 roku.
Ograniczenia mniejsze niż prawodawca początkowo zakładał
Zgodnie z pierwotnym tekstem projektu nowelizacji, przedsiębiorca zobowiązany był stosować regulację ograniczającą – do wysokości 5% EBITDA – wysokość możliwych do zaliczenia w roku podatkowym kosztów uzyskania przychodów wynikających z zakupu usług niematerialnych bez względu na status podmiotu, od którego zostały one nabyte. Oznaczało to, że tak restrykcyjne unormowanie należało stosować względem zakupów od kontrahentów będących zarówno podmiotami powiązanymi jak i niepowiązanymi.
Przepisy, które wejdą w życie z początkiem przyszłego roku łagodzą nieco wyżej opisaną regulację stanowiąc, iż wydatki dotyczące:
- usług doradczych, księgowych, badania rynku, usług prawnych, usług reklamowych, zarządzania i kontroli, przetwarzania danych, usług rekrutacji pracowników i pozyskiwania personelu, gwarancji i poręczeń oraz świadczeń o podobnym charakterze;
- wszelkiego rodzaju opłat i należności za korzystanie lub prawo do korzystania z praw lub wartości niematerialnych i prawnych, o których mowa w art. 16b ust. 1 pkt 4-7 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (autorskie prawa majątkowe, licencje, prawa własności przemysłowej, know-how).
Ponoszone bezpośrednio lub pośrednio wyłącznie na rzecz podmiotów powiązanych lub mających swoją siedzibę w raju podatkowym mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów w wysokości nieprzekraczającej 5% kwoty na którą składają się: dochód uwzględniony w podstawie opodatkowania, wysokość odpisów amortyzacyjnych zaliczonych w danym roku podatkowym do kosztów uzyskania przychodów oraz różnica między przychodami i kosztami finansowania zewnętrznego. Co istotne, powyższy limit znajdzie zastosowanie do usług, opłat i należności, których zakup w sumie przekracza w roku podatkowym kwotę 3 mln zł. Tym samym wydatki na wskazane powyżej usługi, opłaty i należności poniżej progu 3 mln zł nie będą podlegać ograniczeniom wynikającym z nowowprowadzonego przepisu co oznacza, że próg ten stanowić będzie swego rodzaju „kwotę wolną”. Ponadto omawiane ograniczenie nie znajdzie zastosowania w przypadku tych kategorii kosztów, które mają charakter kosztów bezpośrednio wpływających na koszt wytworzenia danego towaru lub usługi.
Sprawdź Outsourcing finansowo-księgowy Grant Thornton
Dotychczasowe przepisy o cienkiej kapitalizacji dla już zaciągniętych pożyczek tylko do końca przyszłego roku
Drugą zmianą, która może okazać się dotkliwa w szczególności dla przedsiębiorców, którzy w prowadzeniu swojej działalności korzystają z finansowania zewnętrznego w nieco szerszym zakresie, jest wprowadzenie nowych przepisów ograniczających możliwość kwalifikowania jako koszt uzyskania przychodów części odsetek płaconych z tytułu obsługi finansowania dłużnego. Nowa regulacja wejdzie w miejsce dotychczasowych przepisów o tzw. niedostatecznej (cienkiej) kapitalizacji i może wywrzeć spory wpływ na planowane inwestycje biznesowe.
Dotychczasowe przepisy limitujące koszty uzyskania przychodów z tytułu zapłaconych odsetek znajdowały zastosowanie tylko w przypadku transakcji umów pożyczek, w których obie strony były ze sobą bezpośrednio lub pośrednio powiązane kapitałowo. Nowo ustanowione przepisy kompletnie przedefiniowują sposób w jaki podatnicy powinni ograniczać koszty ponoszone przez nich w związku z finansowaniem zewnętrznym.
Po pierwsze: od nowego roku limit znajdzie zastosowanie odnośnie transakcji zawieranych ze wszystkimi podmiotami, bez względu na to jaki jest ich status wobec drugiej strony transakcji (a więc dotyczyć będzie nie tylko transakcji zawieranych pomiędzy podmiotami powiązanymi).
Po drugie: limitowi podlegać będą koszty finansowania dłużnego przez które ustawodawca rozumie nie tylko odsetki ale także opłaty, prowizje, premie, część odsetkową raty leasingowej, kary i opłaty za opóźnienie w zapłacie zobowiązań oraz koszty zabezpieczenia zobowiązań, w tym koszty pochodnych instrumentów finansowych
Po trzecie: podatnicy będą zobowiązani wyłączyć z kosztów uzyskania przychodów koszty finansowania dłużnego w części, w jakiej nadwyżka kosztów finansowania dłużnego przewyższa 30% kwoty EBITDA, tj. wyniku finansowego podatnika przed uwzględnieniem odsetek, opodatkowania, deprecjacji i amortyzacji. Pod pojęciem nadwyżki kosztów finansowania dłużnego ustawodawca rozumie kwotę o jaką poniesione przez podatnika koszty finansowania dłużnego przewyższają uzyskane przez niego przychody o charakterze odsetkowym.
Podobnie jak miało to miejsce w przypadku ograniczeń związanych z nabywaniem usług niematerialnych, przepisów limitujących nie stosuje się do nadwyżki kosztów finansowania dłużnego w części nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 3 mln zł. Tym co zasługuje na dodatkowe podkreślenie jest fakt , iż koszty finansowania dłużnego wyłączone w roku podatkowym z kosztów uzyskania przychodów podlegają zaliczeniu do takich kosztów w następnych 5 latach podatkowych w ramach wskazanego limitu i na zasadach opisanych powyżej.
