Zmiany w podatkach 2017 r. – przygotujmy się dobrze do zmian

Rząd uszczelnia system podatkowy

Wiele zmian ma na celu uszczelnienie systemu, zmniejszenie luki podatkowej, zapobieganie sytuacjom, w których korzystne przepisy podatkowe, zabezpieczające swobodę przepływu kapitału lub wspierające inwestycje, są wykorzystywane do niezapłacenia podatku w ogóle.

Poniżej prezentujemy subiektywne zestawienie zmian, których nie wolno przeoczyć.

1. Nowa struktura JPK_VAT oraz czas na małych i średnich przedsiębiorców

Od 1 stycznia 2017 roku zacznie obowiązywać nowa struktura JPK_VAT(2). Do comiesięcznego raportowania ewidencji zakupu i sprzedaży VAT w formie elektronicznej (JPK_VAT) zobowiązani będą nie tylko duzi, ale również wszyscy mali i średni przedsiębiorcy.

Równolegle ze zaktualizowaną strukturą JPK_VAT, MF opublikowało broszurę informacyjną wskazującą zakres zmian.

Najważniejsza zmiana w nowej strukturze JPK_VAT wynika z nowego brzmienia  art. 109 ust. 3 ustawy VAT – obowiązującego od 1 stycznia 2017 roku – odnoszącego się do obowiązku ewidencjonowania danych służących identyfikacji poszczególnych transakcji, w tym numeru, za pomocą którego kontrahent jest zidentyfikowany na potrzeby VAT; spowodowało to dodanie w JPK_VAT nowego pola „NrKontrahenta”.

Ponadto umożliwiono przedsiębiorcom zagranicznym (zarejestrowanym w Polsce jedynie na potrzeby rozliczania VAT) wpisanie zagranicznego adresu – dotychczas możliwe było wpisanie jedynie polskiego adresu. Dodatkowa zmiana to możliwość wskazania celu złożenia JPK – w nowej strukturze w przypadku złożenia korekty JPK w polu „CelZlozenia” należy wskazać wartość „2”. Pozostałe zmiany odnoszą się do nazewnictwa poszczególnych pozycji zawartych w JPK_VAT lub kolejności ich prezentowania.

Czytaj więcej o nowej strukturze >>

Pomoc w określaniu statusu przedsiębiorcy – wypróbuj weryfikator JPK >>

2. Zmiany w ordynacji podatkowej

W nowym roku w ramach czynności sprawdzających również urzędy skarbowe, a nie tylko inspektorzy UKS, będą mogli weryfikować łańcuch dostawców i nabywców i dotyczyć to będzie również okresów sprzed 1 stycznia 2017 r.

Od 1 marca 2017 r., w związku z konsolidacją organów podatkowych, zmianie ulega struktura organizacyjna. W miejsce urzędów kontroli skarbowej i urzędów celnych powołane zostają urzędy celno-skarbowe. Sprawy podatkowe i celne podatnicy będą załatwiać w urzędach skarbowych, których właściwość się nie zmieni.

Czytaj więcej o zmianach w ordynacji podatkowej >>

3. Pakiet paliwowy

Jedną ze sztandarowych regulacji w tym roku, która miała ukrócić patologie w zakresie obrotu paliwami, jest tzw. pakiet paliwowy. Po 4 miesiącach obowiązywania nowych przepisów można powiedzieć, że nowe regulacje przyniosły zamierzony efekt. Już w sierpniu i wrześniu br. legalni uczestnicy obrotu paliwami silnikowymi odnotowali znaczący wzrost sprzedaży, co świadczy o ograniczeniu nielegalnego przywozu.

Z drugiej jednak strony należy pamiętać, że nowe przepisy utrudniły usługową działalność zarejestrowanych odbiorców i prowadzących składy podatkowe, nakładając na nich dodatkowe obciążenia w zakresie poboru i odprowadzania VAT.

Czytaj więcej na temat pakietu paliwowego >>

4. Zmiany w opodatkowaniu usług budowlanych

W 2017 r. z kolei wejdą w życie całkowicie nowe zasady opodatkowania usług budowlanych wykonywanych przez podwykonawców.

Firmy budowlane, zamiast jak do tej pory wystawiać faktury z podatkiem VAT należnym będą wystawiały faktury bez tego podatku, ze wskazaniem, że podatek rozlicza nabywca. Powyższa zasada ma dotyczyć wyłącznie podatników VAT, świadczących usługi budowlane wprost określone w Ustawie VAT, którzy to podatnicy działają jako podwykonawcy usług budowlanych. Zasadniczo zatem faktura wystawiona przez podwykonawców na rzecz głównego wykonawcy nie będzie zawierała podatku VAT, a jedynie faktura głównego wykonawcy będzie zawierała podatek należny.

Nowe przepisy budzą szereg pytań i wątpliwości, m.in. w zakresie statusu podwykonawcy, tego jak to pojęcie winno być rozumiane, co w przypadku usług jedynie refakturowanych między podmiotami czy tego jak należy podchodzić do usług kompleksowych – czy rozbijać je na te podlegające mechanizmowi odwrotnego obciążenia i wyłączone z niego, czy nie. W jaki sposób rozliczać się mają konsorcja.

Czytaj więcej na temat zmian w opodatkowaniu usług budowlanych >>

Zobacz podsumowanie zmian i opcje wsparcia >>

5. Zmiany w dokumentacjach cen transferowych

Przypominamy, że w 2017 r. wchodzą w życie znacząco zmienione przepisy o raportowaniu cen transferowych. Co do zasady sporządzając dokumentację do zdarzeń mających miejsce po 1 stycznia im większe przychody lub koszty podatnika w rozumieniu przepisów o rachunkowości tym więcej obowiązków. Podatnicy których koszty/przychody nie przekroczą w skali roku 2 mln EUR za wyjątkiem szczególnych przypadków (np. transakcji z podmiotami w rajach podatkowych) nie będą musieli sporządzać dokumentacji. Podatnicy osiągający wyższe obroty sporządzą dokumentację różniącą się szczegółowością w zależności od wielkości tychże obrotów – więcej informacji (analizy porównawcze) będą musieli ujawnić podatnicy o obrotach przekraczających 10 mln EUR, jeszcze więcej (masterfile) – jeżeli obroty przekroczą 20 mln EUR.  Podatnicy których skonsolidowane przychody przekroczyły w poprzednim roku podatkowym równowartość 750 mln EUR będą musiały przygotować raport w skali grupy kapitałowej (country by country) obejmujący dane za rok 2016.

Na stronach Rządowego Centrum Legislacji pojawił się już projekt deklaracji CIT-TP służącej wypełnieniu obowiązku raportowania. Informacje w nim zawarte mają pozwolić organom podatkowym zidentyfikować możliwe obszary kontroli oraz określić, jakie podmioty można potraktować jako porównywalne do podatnika dla potrzeb sprawdzenia czy działania podatnika odbywają się na zasadach rynkowych. Choć dla większość podmiotów złożenie pierwszej deklaracji będzie obowiązkowe dopiero w 2018 r., warto zapoznać się z formularzem i ocenić czy planowane czynności nie zrodzą obowiązku raportowania, a co za tym idzie – zwiększonego prawdopodobieństwa kontroli prawidłowości dokumentacji. Wypełniony zgodnie z wyjaśnieniami formularz ujawni np. przeniesienie aktywów niematerialnych i prawnych bez otrzymania za nie zapłaty w wysokości ceny rynkowej.

Czytaj więcej na temat zmian w zakresie dokumentacji cen transferowych >>

6. Korzystne zmiany w uldze badawczo-rozwojowej (B+R)

Od Nowego Roku korzystnej zmianie ulegną przepisy dające możliwość zaoszczędzenia na podatku dochodowym w związku z prowadzeniem działalności badawczo-rozwojowej. Podatnicy będą mogli dokonać odliczenia w ciągu nie trzech, a sześciu lat podatkowych następujących po roku podatkowym w którym poniesiono koszty kwalifikowane.

Wzrośnie także wysokość kosztów kwalifikowanych podlegających odliczeniu. Mikro, mali i średni przedsiębiorcy będą mogli potraktować jako koszty kwalifikowane niektóre wydatki na ochronę praw własności intelektualnej. Podatnicy rozpoczynający działalność, których dochody są zbyt niskie do skorzystania z ulgi, zyskają natomiast uprawnienie do otrzymania zwrotu kwoty o którą obniżyliby podatek do zapłaty w przypadku odliczenia na dotychczasowych zasadach.

Czytaj więcej na temat ulgi B+R >>

7. Wyrejestrowanie podatnika VAT z urzędu

Od 1 stycznia 2017 r. naczelnik urzędu skarbowego wykreśli podmiot z rejestru podatników VAT jeżeli poweźmie wiedzę, że podatnik nie istnieje lub dane podane w zgłoszeniu rejestracyjnym okażą się nieprawdziwe, a także gdy nie będzie w stanie skontaktować się z podatnikiem albo jego pełnomocnikiem lub gdy podatnik albo jego pełnomocnik nie stawia się na wezwania organu podatkowego lub organu kontroli skarbowej. Wykreślenie nastąpi z urzędu i bez konieczności zawiadamiania o tym podatnika. Będą mu podlegali podatnicy nieskładający deklaracji albo składający deklaracje „zerowe” w przypadkach wskazanych w ustawie.

Oprócz tego wykreślane będą podmioty wystawiające faktury lub faktury korygujące, dokumentujące czynności, które nie zostały dokonane. A także te podmioty, które prowadząc działalność gospodarczą wiedziały lub miały uzasadnione podstawy do tego, aby przypuszczać, że dostawcy lub nabywcy biorący udział pośrednio lub bezpośrednio w dostawie tego samego towaru lub usługi uczestniczą w nierzetelnym rozliczaniu podatku w celu odniesienia korzyści majątkowej (czyli zamieszani są w tzw. przestępstwo karuzelowe).

Z zapewnień Ministerstwa Finansów wynika, że gdy organ podatkowy poweźmie podejrzenie wystąpienia sytuacji wystawiania „pustych faktur” – wtedy organ powinien przeprowadzić postępowanie wyjaśniające. Jeżeli w trakcie tego postępowania udowodnione zostanie, że wystawienie „pustej” faktury było wynikiem pomyłki lub odbyło się bez wiedzy podatnika (np. fakturę taką wystawił pracownik), wykreślenie nie nastąpi.

MF zapewnia również, że wykreślanie podatników nie będzie działaniem pochopnym, organy podatkowe mają bowiem świadomość, że w oszustwa karuzelowe uwikłane są niejednokrotnie podmioty uczciwe.

8. Klauzula przeciwko unikaniu opodatkowania. Interpretacja nie da ochrony

Od 15 lipca 2016 r. obowiązuje klauzula przeciwko unikaniu opodatkowania. Znajduje ona zastosowanie względem „korzyści podatkowej uzyskanej po dniu wejścia w życie” klauzuli. Oznacza to, że fiskus może zakwestionować każdą czynność przynoszącą korzyść podatkową po 15 lipca 2016 r. niezależnie od daty jej dokonania.

Nie ma możliwości uzyskania ochrony prawnej przed zastosowaniem klauzuli w formie interpretacji indywidualnej prawa podatkowego. Zgodnie z nowymi przepisami nie są wydawane interpretacje indywidualne „w zakresie tych elementów stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego, co do których istnieje uzasadnione przypuszczenie, że mogą być przedmiotem decyzji wydanej z zastosowaniem” klauzuli (art. 14b ust. 5a Ordynacji podatkowej). Również interpretacje wydane przed wejściem w życie klauzuli przestaną zapewniać podatnikom ochronę z dniem 1 stycznia 2017 r.

9. Wątpliwości interpretacyjne pozostają

To tylko wybrane zagadnienia, nad którymi warto się pochylić jeszcze przed końcem roku. Choć zmiany, jakie zaczną obowiązywać od stycznia 2017 r. są znane, wątpliwości interpretacyjnych nie da się uniknąć. Będziemy dla Państwa śledzić pojawiające się Komunikaty Ministra Finansów oraz wydawane interpretacje ogólne lub indywidualne i informować o przyjętych rozwiązaniach w mailingach w nowym roku.

Zapraszamy również do śledzenia razem z nami wszelkich aktualności dotyczących planowanego wprowadzenia jednolitego podatku na stronie www.jednolitypodatek.info

Dziękujemy Państwu za cały rok spędzony z nami, za czas i uwagę poświęconą lekturze naszych mailingów. Mamy nadzieję, że w kolejnym roku nasze publikacje również znajdą Państwa zainteresowanie. Życzymy Państwu zdrowych, wesołych, pełnych ciepła i nadziei Świąt Bożego Narodzenia oraz wszelkiej pomyślności i wielu sukcesów w nowym, 2017, roku.